Osman KILIÇ / Nihat DELİBAŞI
İhracatçılar, Euro’nun dolar karşısında son devirdeki bedel kaybından telaşlı. Hammaddenin değerli bir kısmını dolarla ithal eden, lakin ihracatının ise yüzde 50’sinden çoksını AB’ye yaptığından gelirinin yüklü kısmı Euro’dan oluşan ihracatçı, parite ziyanı yazıyor. Geçtiğimiz ay 1,18 olan Euro/Dolar paritesi şimdilerde 1’in de altında seyrediyor. Euro’nun AB Doları karşısında gerilemesinin ihracatta yüzde 10’a varan oranda gelir kaybına niye olduğunu belirtiyor. İhracatçılar, Euro ile ithalat yapan AB ülkeleri yerine dolar üzerinden süreç yapan ülkelere yönelmenin hesabı yapıyor. İhracatçılara bakılırsa, Euro/Dolar paritesindeki gerileme resesyondan daha büyük risk oluşturuyor. Parite, dış ticaretin haricinde da büyük kıymete sahip. Türkiye’nin turizm gelirlerinin yüzde 40’ından fazlası, direkt yatırımlar ve portföy yatırımlarının yüzde 50’den çoksı da Avrupa’dan geliyor ve süreçler Euro üzerinden yapılıyor.
Parite niçiniyle, ticaretteki gayelerinin şaşması durumunun da kelam konusu olduğunu lisana getiren İstanbul Kimyevi Unsurlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği (İKMİB) İdare Şurası Lideri Adil Pelister, “Umarım kalıcı olmaz. Dolar/ Euro paritesi 1’in altında ve AB Merkez Bankası’nın faiz artırmaması ile birlikte Euro 0.90’a kadar inebilir. Bu düzeylerin altına düşer ise bizim hem iş dünyamızın hem kamu mali sitemimizin de buna ait öteki tedbirlere başvurması gerekecek üzere gözüküyor” değerlendirmesinde bulundu.
“Euro’dan dolara geçişimiz kolay değil”
Euro yüklü ihracat yaptıkları için doların güçlenmesinin aleyhlerine olduğunu ve ihracat-ithalat istikrarını olumsuz etkilediğini kaydeden Pelister, “Türk iktisadına, dış ticaretine ve Türkiye’nin mali sistemine olan tesirleri açısından Avrupa ile olan dış ticaretimizde Euro’dan ABD Doları’na geçişin kolay olmayacağını düşünüyoruz. Bizim Avrupa ile olan dış ticaretimizin hem toplumsal tıpkı vakitte ekonomik açıdan dolara dönüşmesi kolay değil” dedi.
Avrupa Birliği Merkez Bankası’nın faiz artırması ile Rusya- Ukrayna krizi ve güçte oluşabilecek sorunların bu paritenin üstündeki tesirlerin bir kısmını oluşturduğunu aktaran Pelister, “Ancak AB Merkez Bankası’nın süratli bir biçimde faiz artıramayacağı da görülüyor. Zira faiz artırdığında Avrupa’da esasen var olan resesyon riskinin daha da hızlanacağı ve realize olacağı düşünülüyor. Bu niçinle paritenin bir süre bu türlü düşük seyredeceğini önbakılırsabiliriz” açıklamasında bulundu.
“Paritenin geriye gelmesi kesimde kayba niye oluyor”
İstanbul Dokumacılık ve Hammaddeleri İhracatçıları Birliği (İTHİB) Lideri Ahmet Öksüz de paritenin dolar lehine süratli bir biçimde artmasının istemedikleri bir durum oluşturduğunu lisana getirerek, “Çünkü, kesimimizin yüklü ihracatı Euro üzerinden oluyor” dedi. Avrupa’nın Türkiye’de yüzde 50’den çok pazar hissesi olduğunun da altını çizen Öksüz, “Hammaddenin ticareti de daha epey dolar ile yapıldığı için, hammaddeyi dolar ile ithal etmekteyiz. Bundan dolayı bir ıstırap yaşıyoruz” formunda konuştu. Bunun tesirlerini de pahalandıran Öksüz, “Euro/ dolar paritesinin süratli bir biçimde geriye gelmesi bölümde kar kaybına sebep oluyor” açıklamasında bulundu. Uzakdoğu’ya alternatif olunması durumunu da kıymetlendiren Öksüz, “Bizim de ünite tutarlarımızı Euro bazında artırıyor olmamız lazım” dedi.
Parite kaygısı hazır giyimcileri de sardı
Sektörün tüm girdilerinin dolar, gelirlerinin ise büyük oranda Euro cinsinden olduğunu belirten Ege Hazır Giysi ve Konfeksiyon İhracatçıları Birlik (EHKİB) Lideri Burak Sertbaş, “Sektörün pamuktan, ipliğe, boyadan ambalaja güçten işçiliğe tüm girdileri dolar üzerinden hesap edilirken, ihracat gelirimiz Euro cinsinden. Dolar-Euro paritesindeki gerileme resesyondan daha büyük risk” diye konuştu.
AB’ye ABD Doları ile satış yapan Çin başta olmak üzere Uzakdoğu ülkelerine karşı rekabette avantajın paritedeki gerileme ile ortadan kalktığını kaydeden Sertbaş, “Paritedeki gerileme yaklaşık yüzde 20’yi buldu. Yani yüzde 10 daha kıymetli alıyor, yüzde 10 daha ucuza satmak zorunda kalıyoruz. Telaşımız resesyon değil, paritedeki gerileme. Bölüm fiyatlandırmada büyük zahmet yaşıyor, alıcılarla çetin pazarlıklar yaparken fiyat tutturamıyoruz” dedi.
Rus ve Arap alıcıların ilgisine dikkat çeken Sertbaş, şu biçimde devam etti, “Şu an siparişlerde bir azalma var. Bu azalmanın mevsim geçişi ile alakalı olduğunu düşünüyorum. O denli büyük sipariş iptalleri yok. Bölümde emekçi çıkarmalar da bulunmuyor. Ancak yeni yatırım planlayanlar beklemeye geçmiş olabilir.”
Sıkıntı var lakin umutsuz değiliz
Ege Giysi Sanayicileri Derneği (EGSD) Lideri Hayati Ertuğrul artan resesyon belirtilerine rağmen siparişlerde iptaller yaşamadıklarını söylemiş oldu. Euro/Dolar paritesindeki gerilemenin ihracatı olumsuz etkileyebileceğini belirten Ertuğrul, “Paritedeki gerileme fiyatlara yansıyor. Alıcılarla pazarlıklar çetin müzakereler biçiminde geçiyor” dedi. Euro/ Dolar paritesindeki gerileme ve getirdiği risklere rağmen gelecek ismine optimist olduğunu lisana getiren Ertuğrul, şu biçimde devam etti: “Sektör, Temmuz ayı sonuna kadar tam kapasite ile çalıştı. Şu an mevsim geçişinden kaynaklandığını düşündüğüm bir tempo düşüklüğü var. Ben resesyon belirtilerine rağmen Ekim-Kasım aylarından daha sonra siparişlerin artarak devam edeceğini öngörüyorum. Çünkü, dünyanın büyük üreticileri Ukrayna Savaşı daha sonrası Rusya operasyonlarına son verdi, mağazalarını kapadı. Rusların Türkiye pazarına ilgisi fazlaca arttı. Bu ilgiden İzmir de nasibini aldı. Rus alıcıların artan ziyaretlerini tespit ediyoruz. Fakat fiyat tutturmaktan ve ABD Hazine Bakanlığı’nın Rusya ile iş yapan firmalara yönelik yaptırım uygulamasından telaş taşıyoruz” dedi.
İhracatçılar, Euro’nun dolar karşısında son devirdeki bedel kaybından telaşlı. Hammaddenin değerli bir kısmını dolarla ithal eden, lakin ihracatının ise yüzde 50’sinden çoksını AB’ye yaptığından gelirinin yüklü kısmı Euro’dan oluşan ihracatçı, parite ziyanı yazıyor. Geçtiğimiz ay 1,18 olan Euro/Dolar paritesi şimdilerde 1’in de altında seyrediyor. Euro’nun AB Doları karşısında gerilemesinin ihracatta yüzde 10’a varan oranda gelir kaybına niye olduğunu belirtiyor. İhracatçılar, Euro ile ithalat yapan AB ülkeleri yerine dolar üzerinden süreç yapan ülkelere yönelmenin hesabı yapıyor. İhracatçılara bakılırsa, Euro/Dolar paritesindeki gerileme resesyondan daha büyük risk oluşturuyor. Parite, dış ticaretin haricinde da büyük kıymete sahip. Türkiye’nin turizm gelirlerinin yüzde 40’ından fazlası, direkt yatırımlar ve portföy yatırımlarının yüzde 50’den çoksı da Avrupa’dan geliyor ve süreçler Euro üzerinden yapılıyor.
Parite niçiniyle, ticaretteki gayelerinin şaşması durumunun da kelam konusu olduğunu lisana getiren İstanbul Kimyevi Unsurlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği (İKMİB) İdare Şurası Lideri Adil Pelister, “Umarım kalıcı olmaz. Dolar/ Euro paritesi 1’in altında ve AB Merkez Bankası’nın faiz artırmaması ile birlikte Euro 0.90’a kadar inebilir. Bu düzeylerin altına düşer ise bizim hem iş dünyamızın hem kamu mali sitemimizin de buna ait öteki tedbirlere başvurması gerekecek üzere gözüküyor” değerlendirmesinde bulundu.
“Euro’dan dolara geçişimiz kolay değil”
Euro yüklü ihracat yaptıkları için doların güçlenmesinin aleyhlerine olduğunu ve ihracat-ithalat istikrarını olumsuz etkilediğini kaydeden Pelister, “Türk iktisadına, dış ticaretine ve Türkiye’nin mali sistemine olan tesirleri açısından Avrupa ile olan dış ticaretimizde Euro’dan ABD Doları’na geçişin kolay olmayacağını düşünüyoruz. Bizim Avrupa ile olan dış ticaretimizin hem toplumsal tıpkı vakitte ekonomik açıdan dolara dönüşmesi kolay değil” dedi.
Avrupa Birliği Merkez Bankası’nın faiz artırması ile Rusya- Ukrayna krizi ve güçte oluşabilecek sorunların bu paritenin üstündeki tesirlerin bir kısmını oluşturduğunu aktaran Pelister, “Ancak AB Merkez Bankası’nın süratli bir biçimde faiz artıramayacağı da görülüyor. Zira faiz artırdığında Avrupa’da esasen var olan resesyon riskinin daha da hızlanacağı ve realize olacağı düşünülüyor. Bu niçinle paritenin bir süre bu türlü düşük seyredeceğini önbakılırsabiliriz” açıklamasında bulundu.
“Paritenin geriye gelmesi kesimde kayba niye oluyor”
İstanbul Dokumacılık ve Hammaddeleri İhracatçıları Birliği (İTHİB) Lideri Ahmet Öksüz de paritenin dolar lehine süratli bir biçimde artmasının istemedikleri bir durum oluşturduğunu lisana getirerek, “Çünkü, kesimimizin yüklü ihracatı Euro üzerinden oluyor” dedi. Avrupa’nın Türkiye’de yüzde 50’den çok pazar hissesi olduğunun da altını çizen Öksüz, “Hammaddenin ticareti de daha epey dolar ile yapıldığı için, hammaddeyi dolar ile ithal etmekteyiz. Bundan dolayı bir ıstırap yaşıyoruz” formunda konuştu. Bunun tesirlerini de pahalandıran Öksüz, “Euro/ dolar paritesinin süratli bir biçimde geriye gelmesi bölümde kar kaybına sebep oluyor” açıklamasında bulundu. Uzakdoğu’ya alternatif olunması durumunu da kıymetlendiren Öksüz, “Bizim de ünite tutarlarımızı Euro bazında artırıyor olmamız lazım” dedi.
Parite kaygısı hazır giyimcileri de sardı
Sektörün tüm girdilerinin dolar, gelirlerinin ise büyük oranda Euro cinsinden olduğunu belirten Ege Hazır Giysi ve Konfeksiyon İhracatçıları Birlik (EHKİB) Lideri Burak Sertbaş, “Sektörün pamuktan, ipliğe, boyadan ambalaja güçten işçiliğe tüm girdileri dolar üzerinden hesap edilirken, ihracat gelirimiz Euro cinsinden. Dolar-Euro paritesindeki gerileme resesyondan daha büyük risk” diye konuştu.
AB’ye ABD Doları ile satış yapan Çin başta olmak üzere Uzakdoğu ülkelerine karşı rekabette avantajın paritedeki gerileme ile ortadan kalktığını kaydeden Sertbaş, “Paritedeki gerileme yaklaşık yüzde 20’yi buldu. Yani yüzde 10 daha kıymetli alıyor, yüzde 10 daha ucuza satmak zorunda kalıyoruz. Telaşımız resesyon değil, paritedeki gerileme. Bölüm fiyatlandırmada büyük zahmet yaşıyor, alıcılarla çetin pazarlıklar yaparken fiyat tutturamıyoruz” dedi.
Rus ve Arap alıcıların ilgisine dikkat çeken Sertbaş, şu biçimde devam etti, “Şu an siparişlerde bir azalma var. Bu azalmanın mevsim geçişi ile alakalı olduğunu düşünüyorum. O denli büyük sipariş iptalleri yok. Bölümde emekçi çıkarmalar da bulunmuyor. Ancak yeni yatırım planlayanlar beklemeye geçmiş olabilir.”
Sıkıntı var lakin umutsuz değiliz
Ege Giysi Sanayicileri Derneği (EGSD) Lideri Hayati Ertuğrul artan resesyon belirtilerine rağmen siparişlerde iptaller yaşamadıklarını söylemiş oldu. Euro/Dolar paritesindeki gerilemenin ihracatı olumsuz etkileyebileceğini belirten Ertuğrul, “Paritedeki gerileme fiyatlara yansıyor. Alıcılarla pazarlıklar çetin müzakereler biçiminde geçiyor” dedi. Euro/ Dolar paritesindeki gerileme ve getirdiği risklere rağmen gelecek ismine optimist olduğunu lisana getiren Ertuğrul, şu biçimde devam etti: “Sektör, Temmuz ayı sonuna kadar tam kapasite ile çalıştı. Şu an mevsim geçişinden kaynaklandığını düşündüğüm bir tempo düşüklüğü var. Ben resesyon belirtilerine rağmen Ekim-Kasım aylarından daha sonra siparişlerin artarak devam edeceğini öngörüyorum. Çünkü, dünyanın büyük üreticileri Ukrayna Savaşı daha sonrası Rusya operasyonlarına son verdi, mağazalarını kapadı. Rusların Türkiye pazarına ilgisi fazlaca arttı. Bu ilgiden İzmir de nasibini aldı. Rus alıcıların artan ziyaretlerini tespit ediyoruz. Fakat fiyat tutturmaktan ve ABD Hazine Bakanlığı’nın Rusya ile iş yapan firmalara yönelik yaptırım uygulamasından telaş taşıyoruz” dedi.