Rusya’nın çelik vergisi Avrupa’ya ‘hediye’

Bilgin

Global Mod
Global Mod
Evrim KÜÇÜK

Emtia fiyatlarındaki artışın iç piyasada yarattığı baskıyı hafifçel etmek için Rusya’nın demir ve demir dışı metal ihracatına getirmeyi planladığı ihracat vergisi Rus üreticilerin keyfini kaçırdı. Yıllık 31.5 milyon ton yurtdışı satışıyla Çin’in akabinde dünyanın en büyük ikinci çelik ihracatçısı olan ülkenin, bilhassa yassı ve yarı mamul ihracatçılarında başkan olduğu göz önüne alındığında vergilerin en büyük etkisinin çelikte yaşanması bekleniyor. Yerli üretici rekabet gücünü kaybetmekten korkarken, analistler Rusya’nın ihracatının azalması halinde Türkiye, Ukrayna ve başka kimi Avrupa ülkeleri için fırsatlar doğabileceğini söylüyor. Öbür taraftan global piyasalarda çelik fiyatlarının yükselmesi bekleniyor.

Şu an çelik piyasası oyuncuları Moskova idaresinin demirli ve demirsiz metal ihracatında 1 Ağustos’tan 31 Aralık’a kadar en az yüzde 15 vergi uygulaması planın sonuçlarını kestirmeye çalışıyor. En büyük tasa ise çelik bölümünde yaşanıyor. Çelik üreticileri, sonucun Rus mamüllerini kimi pazarlardan çıkmaya zorlayacağı telaşı taşıyor. Rekabet güçlerini yitirmekten korkan şirketler, ülkenin çelik ihracat hacminin düşmesi halinde birtakım bölgelerde arzın da soruna girebileceği uyarısı yapılıyor.

Türkiye ve Ukrayna için fırsat olabilir

Rus çelik üreticisi NLMK, pik demir ve kare kütük üzere yurt ortasında ticareti yapılmayan eserler de dahil olmak üzere tüm eserlere uygulanacak sonucu eleştiriyor. Şirket, bu uygulamanın yurt ortasında fiyatları düşüreceğine inanmıyor. NLMK, vergilerin, elektrikli ark fırınları ve kütük ihracatı için makus sonuçlar doğuracağını belirtiyor ve gelirlerin düşeceği, yatırım planlarının rafa kalkacağı uyarısı yapıyor.

Birtakım analistlere nazaran Rusya’nın ihracatındaki gerileme Türk ve Ukraynalı üreticiler için ise fırsat yaratabilir. Güney Doğu Asya Demir Çelik Enstitüsü tarafınca yapılan tahlilde, global analistlerin Rusya’nın bu sonucunı ‘Avrupa’ya hediye’ olarak yorumladığı belirtiyor. Rus çeliğinin pazardaki yerini Avrupa, Türkiye ve Ukrayna merkezli üreticilerin alabileceği söz ediliyor.

Kütük fiyatları yılın ikinci yarısında artabilir

Yakında bir vakitte Çin’in açıklaması beklenen çelik ihracat vergisinin yarattığı panik alımların çelik meblağlarını yükselttiği ortamda Rusya’nın da misal bir adım atmasının global çelik meblağlarını daha da güçlendirebileceği iddia ediliyor. Fastmarkets’da yer alan değerlendirmeye göre, Rusya’nın ihracatının azalmasıyla bilhassa Asya’da yılın ikinci yarısında çelik kütük fiyatlarında besbelli bir artış yaşanabilir. Bilhassa Endonezya, Filipinler ve Çin, çelik kütük alımlarının kıymetli bir kısmını Rusya’dan yapıyor.

Analistler, Çin’de çelik endüstrisinde kuvvetli talep ve global üreticilerde tedarik sıkıntıları niçiniyle demir cevheri ve çelik meblağlarının yeniden yükseldiğine dikkat çekti. Şanghay Vadeli Süreçler Borsası’nda inşaat demiri geçtiğimiz hafta 5.029 yuan/ tona, sıcak haddelenmiş rulo 5.278 yuan/tona ve paslanmaz çelik 16.885 yuan/ton düzebir daha çıktı.

Nikel ve alüminyum meblağları üst hakikat hareketlendi

Rusya’nın dünyanın en büyük nikel ve alüminyum üreticilerine konut sahipliği yapması niçiniyle ihracat vergisi planı nikel ve alüminyum meblağlarına çabucak yansıdı. Rus Nornickel, dünyanın en büyük rafine bakır üreticisiyken, Rusal da Çin haricinde konumlanmış dünyanın en büyük alüminyum üreticisi. Rusya’nın duyurusu daha sonrasında LME’de 3 ay vadeli nikelin fiyatı ton başına 18.000 dolardan 18.600 dolara çıktı. Alüminyumun tonu 2.390 dolardan 2.460 dolara yükseldi. Bakır piyasası daha sonlu reaksiyon verdi. Ton fiyatı 9.390’dan 9.430 dolara yükseldi. Lakin ülkenin 2020’de 775 bin 848 ton rafine bakır ihraç ettiği göz önüne alındığında fiyatların kademeli olarak yükselebileceği belirtiliyor. Rusya’nın Avrupa’nın en büyük nikel tedarikçisi olması niçiniyle meblağların yükselmesi bekleniyor. AB’nin 2020’de nikel ithalatının yüzde 28’ine denk gelen 180 bin tonu Rusya’dan yapıldı. Rusya, net ithalat yapan bölgelerde en önemli alüminyumun tedarikçisi olduğundan, global alüminyum primleri üzerinde de bir tesir oluşacak. İstatistikler, AB’nin geçen yıl işlenmemiş alüminyum ithalatının yüzde 9,31’ini Rusya’dan sağladığını gösteriyor.

2.3 milyar dolar gelir bekleniyor

● Bakanlığın tavsiyesi çelik, ferro alaşımlar, bakır, nikel ve alüminyum üzere bir dizi eseri kapsıyor. Baz vergi oranı yüzde 15’te kalacak ve her esere özel bir vergi uygulanacak.

● Buna nazaran ferro-alaşımlar için en az 150 dolar/ton, bakır için en az 1.226 dolar/ton, nikel için 2.321 dolar/ton ve alüminyum için 254 dolar/ton vergi yolda gözüküyor.

● Sıcak haddelenmiş rulo için 115 dolar/ton düzeyinden az olmamak üzere her çelik eserine farklı vergiler getirilecek.

● Metal ihracatına vergiden 160 milyar ruble yani 2.3 milyar dolar gelir bekliyor. Bunun 1.5 milyar doların çelik üreticilerinden elde edilecek.