‘Şiddete sessiz kalmayın’
Çiğdem Yılmaz – İstanbul / Birleşmiş Milletler Bayan Ünitesi tarafınca başlatılan ‘16 Günlük Aktivizm Bayanlara Yönelik Şiddete Son’ Kampanyası’na toplumun pek fazlaca kısmından büyük dayanak geldi. Şiddete Kayıtsız Kalmayın diyen ünlü isimler, sokakta, meskende, okulda, işyerinde özetlemek gerekirsesı ömrün her alanında şiddete sessiz kalmayacaklarını söylemiş oldu. O isimlerden biri de ünlü oyuncu Demet Evgar oldu. “Kadına yönelik şiddetin son bulması için hükümet, sivil toplum, özel kesim ve kamuoyunun ortak hareket etmesi ve dayanışma ortasında toplumu dönüştürmesi gerekiyor. Bayana yönelik şiddet yalnızca bayanların sorunu değil, toplumsal ve global bir problem” diyen ünlü oyuncu Milliyet’in sorularını yanıtladı.
Türkiye’de bayanlara ve kız çocuklarına yönelik şiddeti nasıl yorumluyorsunuz?
Tüm dünyada her üç bayandan biri fizikî ya da cinsel şiddete maruz bırakılıyor. Pandemi bayanlar ve kız çocuklarına yönelik şiddetin tüm risk faktörlerini daha da derinleştidi ve toplumsal cinsiyet eşitsizliklerini, toplumsal cinsiyete dayalı kalıp yargıları ve ziyanlı toplumsal normları pekiştirdi. UN Women pandemi ile artan şiddeti gölge salgın olarak nitelendirirken, dünyanın her yerinden pandemi devrinde şiddet yardım düzenekleri ve acil sınırlara müracaatın arttığı belirtiliyor. Türkiye’de ise pandemi ile birlikte şiddette bir artış yaşandığını bilgilerden bakılırsabiliyoruz. Türkiye genelinde bayanların, ömürlerinin rastgele bir devrinde maruz kaldıkları ruhsal şiddet oranı yüzde 44. bir arada olunan adamların yüzde 62’si eşlerinin nerede olduğunu her vakit bilmek isterken, yüzde 43’ü öbür erkeklerle konuşmasına sonlanıyor, yüzde 34’ü kıyafetlerine karışıyor ve yüzde 24’ü sıhhat kuruluşlarına giderken eşlerinin kendilerinden müsaade almasını istiyor. Bayana yönelik şiddetin son bulması için hükümet, sivil toplum, özel kesim ve kamuoyunun ortak hareket etmesi ve dayanışma ortasında toplumu dönüştürmesi gerekiyor. Bayana yönelik şiddet yalnızca bayanların sorunu değil, toplumsal ve global bir sorun. Bayana yönelik şiddet bayanların yanı sıra, aileleri, toplumları etkileyen bir sorun. Bayanların, adamların ve kurumların ortak müdahalesiyle şiddetin önüne geçebiliriz.
Bu sene BM Bayan Ünitesinin 16 Günlük Aktivizm Kampanyasına dahil oldunuz. Kampanya sizin sesinizle başladı ve devam ediyor. Kampanya hakkında fikirleriniz neler?
Bayanların maruz bırakıldığı şiddete her yerde şahit oluyoruz. Sokakta, işte, toplumsal medyada, arkadaş ortamında. Şiddete şahit olduğumuzda sessiz kalmamak ve müdafaa sistemlerine başvurmak hepimizin sorumluluğu. Bu yüzden ateş böcekleri bu sene herkesi şiddete #KayıtsızKalmayın daveti yapıyor. Kampanya sitesinde bulunan 7 şiddet olayı ve yönlendirmesinden birini ben seslendirdim. Bu yönlendirmelerle BM Bayan Ünitesi şiddete şahit olduğumuzda neler yapabileceğimiz hakkında hepimizi bilgilendiriyor. BM Bayan Ünitesi bana da #Kayıtsızkalmayın davetinde bulundu. Ben hem şiddete karşı sesimi kaydederek birebir vakitte olaylardan birini seslendirerek bayana yönelik şiddete karşı birlik olmak için herkesi kampanya altında dayanışmaya, kayıtsız kalmamaya davet ediyorum. Dünya genelinde bayanlara yönelik şiddet bildirilmiyor, damgalanma, utanç ve dehşet hisleriyle bastırılıyor. Buna pürüz olmamız lazım. Raporlama ve bildirme düzeneklerini kullanmamız gerekiyor. Kampanyanın maksadı bir şiddet olayına tanıklık ettiğimizde neler yapabileceğimizi bizlere anlatmak. Buna katkı sağlamak benim için bedelli.
Siz rastgele bir yerde bir bayana ya da kız çocuğuna yönelik şiddet hareketiyle karşılaştınız mı? Karşılaştıysanız neler yaptınız? Müdahale ettiniz mi ya da polisi aramak üzere öteki tahliller mi ürettiniz?
Bedensel ve ruhsal baskı ile şiddete maruz kalan biriyle karşılaştığımda birinci olarak şiddete maruz kalan şahısla irtibat kurmaya çalışmak birinci refleksim oluyor. Şiddete gözümün önünde maruz kalıyorsa polisi ararım tabi ki aramışlığım vardır.
Yasal olarak ne yapmanız gerektiğini biliyor musunuz?
Rastgele bir bayana şiddet olayında resmi mercileri arayarak durumu bildirmek benim hakkım. Şiddeti raporladığımda ayrıntılarım resmi mercilerde bilinmeyen tutuluyor. Bu niçinle detaylarımin rastgele birinin eline ulaşması mümkün değil. Kendimin ya da yakınlarımın güvenliğini tehlikeye sokacak olan davranışlardan kaçınarak, şiddete direkt müdahale etmemem gerekiyor. Ancak şiddetin tırmanma riskini azaltacak bir ekip hareketlerde bulunabilirim. Bu hareketler ve şiddet anında neler yapılması gerektiği ile ilgili tüm bilgiler #Kayıtsızkalmayın kampanya sitesi olan atesbocekleri.info’da adresinde mevcut.
Topyekün gayret
Saldırıyı önleyici ve mağdurun bütünlüğünü ve onurunu dikkate alan tedbirler alınmalı diyen Evgar, “Konuyla ilgili farkındalık artırıcı çalışmalar yapılarak, alanda çalışan profesyonellere eğitim verilmeli ve eğitim müfredatına entegre edilmeli. Toplumsal cinsiyete dayalı önyargıları ortadan kaldırmayı hedefleyen, bayana yönelik şiddet biçimlerine ait çalışmalar yapmalı. Şiddete karşı hükümetler, sivil toplum kuruluşları, özel bölüm, üniversiteler, medya ve BM üniteleri bir arada çalışmalı ve yapılan çalışmalar birbirini tamamlayarak şiddetin niçinlerini ortadan kaldıracak biçimde oluşturulmalı. Şiddet müracaat düzenekleri, şiddete maruz bırakılan bayanlar ve kız çocukları üzerine istatistiksel bilgi sağlanmalı ve bu datalara nazaran takviye ve tedbir sistemleri güzelleştirilmeli. Şiddet mağdurlarının adalete erişimi sağlanmalı ve kolaylaştırılmalı. Şiddet bakılırsanin şiddet uygulayandan uzaklaşmasını sağlayıcı hami tedbirler alınmalı, sığınaklar açmalı yahut açılması desteklemeli ve şiddet bakılırsane danışmanlık takviyesi verilmelidir.”
Herkesi dayanışmaya dahil olmaya çağırıyorum
Evgar; “Bireysel olarak yapacaklarımız hudutlu üzere gözükse de bir o kadar kıymetli. ‘Ben ne yapabilirim ki’ demeyin. Şiddetin hiçbir cinsine kayıtsız kalmayın. Bir ortada bulunduğumuz, çalıştığımız beşerlerle, şiddetle çaba eden kurum ve kuruşlardan evvel bilgi edinmek daha sonra da harekete geçmek en kıymetli görevlerimizden biri. Şu anda benim de ortasında yer aldığım #kayıtsızkalmayın projesi üzere. Bu röportajı okuyan herkesi dayanışmaya dahil olmaya çağırıyorum. Etraflarını, komşularını, arkadaşlarını bu proje ile ilgili bilgilendirmelerini rica ediyorum.”
Öykü anlatıcısıyım
Evgar; “Bizim işimiz bir manada kıssa anlatıcılığı, kendimi bir öykü anlatıcısı üzere görüyorum. Halının altına itilen, görmezden gelinen öykülere ışık tutmak, hem bir birey olarak birebir vakitte bir oyuncu olarak ana motivasyonum. Kıssalar değiştiğinde toplum değişir. İşime bu sorumlulukla yaklaşıyorum. Anlattığım kıssanın gözardı edilen, ötekileştirilen bireyi olmak ve o kişiyi derinlikleriyle anlamak ve anlatmak benim gayem.”
Çiğdem Yılmaz – İstanbul / Birleşmiş Milletler Bayan Ünitesi tarafınca başlatılan ‘16 Günlük Aktivizm Bayanlara Yönelik Şiddete Son’ Kampanyası’na toplumun pek fazlaca kısmından büyük dayanak geldi. Şiddete Kayıtsız Kalmayın diyen ünlü isimler, sokakta, meskende, okulda, işyerinde özetlemek gerekirsesı ömrün her alanında şiddete sessiz kalmayacaklarını söylemiş oldu. O isimlerden biri de ünlü oyuncu Demet Evgar oldu. “Kadına yönelik şiddetin son bulması için hükümet, sivil toplum, özel kesim ve kamuoyunun ortak hareket etmesi ve dayanışma ortasında toplumu dönüştürmesi gerekiyor. Bayana yönelik şiddet yalnızca bayanların sorunu değil, toplumsal ve global bir problem” diyen ünlü oyuncu Milliyet’in sorularını yanıtladı.
Türkiye’de bayanlara ve kız çocuklarına yönelik şiddeti nasıl yorumluyorsunuz?
Tüm dünyada her üç bayandan biri fizikî ya da cinsel şiddete maruz bırakılıyor. Pandemi bayanlar ve kız çocuklarına yönelik şiddetin tüm risk faktörlerini daha da derinleştidi ve toplumsal cinsiyet eşitsizliklerini, toplumsal cinsiyete dayalı kalıp yargıları ve ziyanlı toplumsal normları pekiştirdi. UN Women pandemi ile artan şiddeti gölge salgın olarak nitelendirirken, dünyanın her yerinden pandemi devrinde şiddet yardım düzenekleri ve acil sınırlara müracaatın arttığı belirtiliyor. Türkiye’de ise pandemi ile birlikte şiddette bir artış yaşandığını bilgilerden bakılırsabiliyoruz. Türkiye genelinde bayanların, ömürlerinin rastgele bir devrinde maruz kaldıkları ruhsal şiddet oranı yüzde 44. bir arada olunan adamların yüzde 62’si eşlerinin nerede olduğunu her vakit bilmek isterken, yüzde 43’ü öbür erkeklerle konuşmasına sonlanıyor, yüzde 34’ü kıyafetlerine karışıyor ve yüzde 24’ü sıhhat kuruluşlarına giderken eşlerinin kendilerinden müsaade almasını istiyor. Bayana yönelik şiddetin son bulması için hükümet, sivil toplum, özel kesim ve kamuoyunun ortak hareket etmesi ve dayanışma ortasında toplumu dönüştürmesi gerekiyor. Bayana yönelik şiddet yalnızca bayanların sorunu değil, toplumsal ve global bir sorun. Bayana yönelik şiddet bayanların yanı sıra, aileleri, toplumları etkileyen bir sorun. Bayanların, adamların ve kurumların ortak müdahalesiyle şiddetin önüne geçebiliriz.
Bu sene BM Bayan Ünitesinin 16 Günlük Aktivizm Kampanyasına dahil oldunuz. Kampanya sizin sesinizle başladı ve devam ediyor. Kampanya hakkında fikirleriniz neler?
Bayanların maruz bırakıldığı şiddete her yerde şahit oluyoruz. Sokakta, işte, toplumsal medyada, arkadaş ortamında. Şiddete şahit olduğumuzda sessiz kalmamak ve müdafaa sistemlerine başvurmak hepimizin sorumluluğu. Bu yüzden ateş böcekleri bu sene herkesi şiddete #KayıtsızKalmayın daveti yapıyor. Kampanya sitesinde bulunan 7 şiddet olayı ve yönlendirmesinden birini ben seslendirdim. Bu yönlendirmelerle BM Bayan Ünitesi şiddete şahit olduğumuzda neler yapabileceğimiz hakkında hepimizi bilgilendiriyor. BM Bayan Ünitesi bana da #Kayıtsızkalmayın davetinde bulundu. Ben hem şiddete karşı sesimi kaydederek birebir vakitte olaylardan birini seslendirerek bayana yönelik şiddete karşı birlik olmak için herkesi kampanya altında dayanışmaya, kayıtsız kalmamaya davet ediyorum. Dünya genelinde bayanlara yönelik şiddet bildirilmiyor, damgalanma, utanç ve dehşet hisleriyle bastırılıyor. Buna pürüz olmamız lazım. Raporlama ve bildirme düzeneklerini kullanmamız gerekiyor. Kampanyanın maksadı bir şiddet olayına tanıklık ettiğimizde neler yapabileceğimizi bizlere anlatmak. Buna katkı sağlamak benim için bedelli.
Siz rastgele bir yerde bir bayana ya da kız çocuğuna yönelik şiddet hareketiyle karşılaştınız mı? Karşılaştıysanız neler yaptınız? Müdahale ettiniz mi ya da polisi aramak üzere öteki tahliller mi ürettiniz?
Bedensel ve ruhsal baskı ile şiddete maruz kalan biriyle karşılaştığımda birinci olarak şiddete maruz kalan şahısla irtibat kurmaya çalışmak birinci refleksim oluyor. Şiddete gözümün önünde maruz kalıyorsa polisi ararım tabi ki aramışlığım vardır.
Yasal olarak ne yapmanız gerektiğini biliyor musunuz?
Rastgele bir bayana şiddet olayında resmi mercileri arayarak durumu bildirmek benim hakkım. Şiddeti raporladığımda ayrıntılarım resmi mercilerde bilinmeyen tutuluyor. Bu niçinle detaylarımin rastgele birinin eline ulaşması mümkün değil. Kendimin ya da yakınlarımın güvenliğini tehlikeye sokacak olan davranışlardan kaçınarak, şiddete direkt müdahale etmemem gerekiyor. Ancak şiddetin tırmanma riskini azaltacak bir ekip hareketlerde bulunabilirim. Bu hareketler ve şiddet anında neler yapılması gerektiği ile ilgili tüm bilgiler #Kayıtsızkalmayın kampanya sitesi olan atesbocekleri.info’da adresinde mevcut.
Topyekün gayret
Saldırıyı önleyici ve mağdurun bütünlüğünü ve onurunu dikkate alan tedbirler alınmalı diyen Evgar, “Konuyla ilgili farkındalık artırıcı çalışmalar yapılarak, alanda çalışan profesyonellere eğitim verilmeli ve eğitim müfredatına entegre edilmeli. Toplumsal cinsiyete dayalı önyargıları ortadan kaldırmayı hedefleyen, bayana yönelik şiddet biçimlerine ait çalışmalar yapmalı. Şiddete karşı hükümetler, sivil toplum kuruluşları, özel bölüm, üniversiteler, medya ve BM üniteleri bir arada çalışmalı ve yapılan çalışmalar birbirini tamamlayarak şiddetin niçinlerini ortadan kaldıracak biçimde oluşturulmalı. Şiddet müracaat düzenekleri, şiddete maruz bırakılan bayanlar ve kız çocukları üzerine istatistiksel bilgi sağlanmalı ve bu datalara nazaran takviye ve tedbir sistemleri güzelleştirilmeli. Şiddet mağdurlarının adalete erişimi sağlanmalı ve kolaylaştırılmalı. Şiddet bakılırsanin şiddet uygulayandan uzaklaşmasını sağlayıcı hami tedbirler alınmalı, sığınaklar açmalı yahut açılması desteklemeli ve şiddet bakılırsane danışmanlık takviyesi verilmelidir.”
Herkesi dayanışmaya dahil olmaya çağırıyorum
Evgar; “Bireysel olarak yapacaklarımız hudutlu üzere gözükse de bir o kadar kıymetli. ‘Ben ne yapabilirim ki’ demeyin. Şiddetin hiçbir cinsine kayıtsız kalmayın. Bir ortada bulunduğumuz, çalıştığımız beşerlerle, şiddetle çaba eden kurum ve kuruşlardan evvel bilgi edinmek daha sonra da harekete geçmek en kıymetli görevlerimizden biri. Şu anda benim de ortasında yer aldığım #kayıtsızkalmayın projesi üzere. Bu röportajı okuyan herkesi dayanışmaya dahil olmaya çağırıyorum. Etraflarını, komşularını, arkadaşlarını bu proje ile ilgili bilgilendirmelerini rica ediyorum.”
Öykü anlatıcısıyım
Evgar; “Bizim işimiz bir manada kıssa anlatıcılığı, kendimi bir öykü anlatıcısı üzere görüyorum. Halının altına itilen, görmezden gelinen öykülere ışık tutmak, hem bir birey olarak birebir vakitte bir oyuncu olarak ana motivasyonum. Kıssalar değiştiğinde toplum değişir. İşime bu sorumlulukla yaklaşıyorum. Anlattığım kıssanın gözardı edilen, ötekileştirilen bireyi olmak ve o kişiyi derinlikleriyle anlamak ve anlatmak benim gayem.”