SİHA’ların başarısı lisanlara destan! Selçuk Bayraktar: Dönüm noktasındayız
Türk İHA ve SİHA’ları savaşın gökyüzündeki kahramanı oldu, istikrarları değiştirdi. Türk SİHA’ları artık gökyüzüne hakim, başarısı lisanlara destan. Baykar Teknoloji Önderi Selçuk Bayraktar, insansız hava teknolojilerinde gelinen son durumu ve amaçlarını CNN Türk’te anlattı.
Türk SİHA’laları Karabağ’da savaşın seyrini Azerbaycan lehine nasıl değiştirdi?
Muharebe 44 gün sürdü. 44 gün boyunca filolar halinde Bayraktar TB-2 SİHA’larımız keşif, gözetleme o temel nazaranvi aslına bakarsanız. Bunun yanında keşif ve gözetlenen ögeleri işte hava savunma sistemlerini ki hava savunma sistemleri hava gücünü etkisiz hale getirmek için heyeti fazlaca gelişmiş sistemler, bunları etkisiz hale getirdi. Bunun yanında tankları, bunun yanında zırhlı araçları doğal hayli ağır bir obüs ve top bataryalarından bahsedebiliriz kara hava harekatında. Onların etkisiz hale getirilmesinde kullanıldı. Filolar halinde gece gündüz 7/24 aralıksız her türlü meteoroloji şartında misyon yaptı.
Pekala, artık başarısıyla tüm dünyanın gündemine gelen Türk SİHA’ları nasıl çalışıyor?
Selçuk Bayraktar: Konuştuğumuz insansız hava araçları aslında robot uçaklar. Yani ortasında bayraktar TB-2’nin 40’a yakın bilgisayar var. bir daha Akıncı insansız hava aracımızda 100’e yakın bilgisayar var. Bunların hepsi yazılımlarla çalışıyor ve bu yazılımları, donanımları, elektronikleri biz geliştiriyoruz. Muhabere alanında büyük bir kuvvet çarpanı oluyor. Türk Silahlı Kuvvetleri’nin bunları hem ağır kullanması tıpkı vakitte bilgi birikimiyle yıllar ortasında oluşmuş dünyada alışılmış en ileri seviyede kullanan tahminen de tek yani muharebe alanında bu kadar ağır kullanan tek ordu diyebilirim. Bunun yanında da bu kadar faal kullanan dünya liderliğine oturmuştur diyebilirim.
Savaş alanında farklı denklemler var. Artık savaş yalnızca göğüs göğüse değil elektronik sistemlerle yürütülüyor. Karabağ’da da bu biçimde oldu…
Selçuk Bayraktar: Karabağ harekatında da emsal bir durum vardı. Çok gelişmiş elektronik harp sistemlerine karşı SİHA’larımız etkilenmeden nazaranv yapmak durumundaydı. Allaha şükür harekat epeyce kısa müddette muvaffakiyetle tamamlanmış oldu ve içimizde kanayan o yara bir manada kapanmış oldu diyebilirim.
Artık Türkiye SİHA’larda dünya markası… Bayraktar SİHA’ların özellikleri neler?
Alışılmış bu bir yarış ülkemiz bu alanda dünya markası olmayı başardı. Bayraktar TB-2 SİHA’ dünyada hem memleketler arası basında hem uzman savunma yayınlarında kendi sınıfında dünyanın en güzel SİHA’sı olarak nitelendiriliyor ki SİHA dediğimizde aslında robotik bir uçaktan bahsediyoruz. Yani konvansiyonel bir uçaktan da değil, bu sınıftaki bu boyuttaki uçağı düşünecek olsanız ondan epey daha karmaşık teknolojilerle donatılmış dijital bir makiniçin bahsediyoruz. Daima inovasyon, daima geliştirme, daima ilerleme gerekiyor ve hiç bitmiyor. Siz bir şey yapıyorsunuz çabucak karşılığında öbür bir şey geliyor yahut dünyanın diğer bir tarafınca öbür bir yenilik çıkıyor. Burada daima yenilemeniz gerekiyor.
“HEPSİNİ BİZ TASARLIYORUZ”
Yeni müjde ise, Akıncı TİHA… Türk havacılık tarihinin irtifa rekorunu kırdı.
Bunun yanında biz akıncı insansız hava aracını geliştiriyoruz. İşte Bayraktar küçük İHA’dan, gerimde gözüken Bayraktar küçük İHA’dan başlıyor 2005 yılında serüvenimiz. daha sonrasında adım adım büyüyen, işte 650 kiloluk Bayraktar TB2 40 bilgisayardan oluşuyor, Bayraktar küçük İHA’da 1 bilgisayar vardı. Bunda 40 tane farklı bilgisayar var, Akıncı’da 100’e yakın bilgisayar var, bunların hepsini biz tasarlıyoruz. Bütün elektroniklerini, bütün yazılımlarını, bütün aerodinamik aksamını biz tasarlıyoruz.
Akıncı şu an vazifeye hazır… Çok yakında TSK envanterine girecek…
Alışılmış Akıncı birinci uçuşunu 2019’da yaptı, 2019’un aralık ayında. O günden bu yana da biz hem prototiplerine tıpkı vakitte teslim edilmek üzere olan hava araçlarını yaptık. Şu anda seri üretimde, şu anda 9. hava aracı üretiliyor yani prototipler dahil olmak üzere. Yaklaşık bin sortiden çok eğitim uçuşu gerçekleştirdi. Güvenlik güçlerimize eğitim uçuşlarını yaptı. Bu ayın sonunda da inşallah hem kursiyerlerimizin mezuniyet merasimi olacak yani güvenlik güçlerimiz kursiyer olarak bu eğitime katılıyorlar tıpkı vakitte teslimat merasimini yapmayı planlıyoruz. Bilhassa muharebe alanında havacılıktaki en büyük kuvvet çarpanı ve paradigma dönüşümü burada yaşanıyor
Aslında Türkiye’nin öbür hayalleri de var… Biri uçan otomobil Cezeri, başkası ise insansız savaş uçağı…
Bunun akıncıdan daha sonra natürel ortada gelecekteki maksadımız olarak Cezeri uçan arabayı bütün bu otonomi teknolojilerinin birleştiği yer olarak, bir hayal olarak, yani yarının yarısı diyebileceğim Cezeri’ye çalışıyoruz. Akıncı’dan daha sonrasında da yaklaşık yakın vakitte başladığımız olağan 10 yıldır hayaldi bu insansız savaş uçağı, dünyanın asıl gittiği yer de bu açıkçası. Yani 5. jenerasyon savaş uçaklarının bir manada sonunu getirdiği yani bir daha sonraki adımı olan savaş uçakları. Dünya halihazırda birkaç ülke bu teknolojiye çalışıyor.
“DÖNÜM NOKTASINDAYIZ”
Yalnızca havada değil karada da insansız teknolojiler revaçta, rekabet üst düzeyde…
Sadece havacılık alanında değil öbür alanlarda da bir daha insansız kara araçları, insansız deniz araçlarına gerçek gittiğini görüyoruz. Hatta ülkemizde de bu alanda çalışan firmalar var, başarılı eserleri de var. İnşallah biz muharebenin bir manada boyut değiştirdiği, makas değiştirdiği dönüm noktasında ülkemiz şu anda hava araçlarında yani insansız hava araçlarında öncü durumda. Öbür alanlarda da bu gelişmenin sürükleyici gücü olacaktır diye inanıyoruz. Bir defa ülkemiz 2000’li yılların başından itibaren insansız hava araçlarını kullanıyordu ancak biz bunları yurt haricinden alıyorduk. Ve doğal ki insansız hava aracı olarak müttefiklerimiz bize bunları vermelerine karşın silahlı insansız hava aracını istediğinizde terörle uğraş kapsamında vermiyorlardı. Hatta bir noktadan daha sonra lojistiğini de kestiler. Düzgün ki kestiler o ambargolar yardımıyla ülkemiz işte en ufağından başlayarak kendi ulusal SİHA’larına sahip oldu. Bunun üzere ambargolar yıllardır var. Yani farklı farklı alt sistemlerle alakalı var ve her birinin açıkçası verilmemesi ülkemizin o alanının gelişmesine, o alanda bir yenilik yapmasına, o alandaki eksiğini kapatmasına sebep oluyor. Bu manada düzgün ki vermemişler diyebiliyorum.
Türkiye, insansız hava araçlarındaki üstün başarısıyla, ihracatını da katlamış durumda. Kimi uzmanlar, SİHA’ların artık kaç ülkeye satıldığını biz bile bilmiyoruz diyorlar…
Selçuk Bayraktar: İşte bugün dünyaya damgasını vurabilecek çok yüksek teknolojili eserleri havacılıktaki en gelişmiş ülkelere dahi sattığımızı nazaranbiliyoruz. Yani bunları dışarıdan yeri geldiğinde işte alamadığınız eserleri tahminen bugün ulusal SİHA’larımızın 5-10 katına mal edeceğimiz eserleri ki parasını verdiğiniz biçimde alamadığınız eserleri artık siz en gelişmiş havacılık ülkelerine, işte Ukrayna’ya, Polonya’ya yakın vakitte ve bunun yanında Katar’a, bunun yanında Azerbaycan’a ve natürel ismi kontrat evresinde olan şu anda doğal epeyce meşhur olduğundan 10’a yakın ülke var diyebilirim ve gelişmiş ülkeler, havacılıkta fazlaca ileri ülkeler. Bunlara bu biçimdesine yüksek teknoloji bir eseri ihraç eder hale geliyorsunuz ve olağan olarak bu eserleri geliştirmenize, bu teknolojileri geliştirmenizin farklı bir ekonomik takviye oluyor diyebilirim.
“İNSAN KAYNAĞIMIZI KENDİ İÇİMİZDE YETİŞTİRİYORUZ”
Türkiye, insansız hava araçlarındaki atılımını gençlerine borçlu. Yeni periyoda ahenk, inovasyon, ARGE ihracata büyük katkı da veriyor.
Baykar’ın bütün gelirlerinin epey büyük bir kısmı açıkçası ihracattan geliyor. Bütün bu teknolojik bilgi birikimini, bilgiyi oluşturmayı da en kıymetli konuda insan kaynağı. Yani burada biz bin 500 kişilik gencecik bir takımdan bahsediyoruz. Bunun 900’ü mühendis. Biz genelde kendi içimizde yetiştiriyoruz insan kaynağımızı. Yani hayli geniş bir stajyer kümesi Baykar’da staj görüyor ve genelde stajyer arkadaşlarımız burada bu uçakları işte düşünün ki uçuş denetim bilgisayarından, yapay zeka bilgisayarlarına, bunun yanında aerodinamik bir kanatçıktan, işte fren balatasına kadar yani binlerce parçayı tasarlayan, sistemi tasarlayan mühendisler olarak çalışıyorlar. Bu yaşadığımız çağda en değerli konu insan ve fikir ve o fikri hayata geçiren ekipler. ötürüsıyla biz Bayraktar TB2 tümüyle dizaynları Türk mühendislerine ilişkin olan, Türk markası olan ve yüksek teknoloji olan bir eseri bu sayede geliştiriyoruz. Yani tıpkı beşerler tahminen yabancı firmalarda bakım mühendisi, satış elemanı olarak misyon alacakken bu değişim kelam konusu. Biz yaparız, yaptık mı en güzelini yaparız, bakış açısı, bizim mühendisimiz, bizim insanımız uğraş etti mi, azmetti mi, ahlaktan, etikten ayrılmadı mı olağan azami uğraşı göstereceğiz.
İnsansız teknolojiler artık ömrün her alanına girmek üzere. Gelecek bu teknolojilerde…
Geleceğin yarışına da çalışıyorsak tamam bitmiş konularda tahminen yarışamaya bilirsiniz dünyanın gelişmiş ülkeleriyle ancak geleceğin yarışlarında buna bir mahzur yok. Kâfi ki amacınız net olsun, inancınız tam olsun, düsturunuz yanlışsız olsun dünyanın en güzelini yapabilirsiniz. Yani artık Bayraktar küçük İHA’yı yapmakla Akıncı’yı yapmak içinde epeyce büyük bir fark yok aslında. Onu 10-15-20 kişilik bir grup yapıyordu, bunu da 500 kişilik. Şu anda bin 500 kişi Baykar, bin 500 kişilik bir grup yapıyor. Yani bizim insanımız mı yok. Kâfi ki inanalım, kâfi ki çaba gösterelim ve şüphesiz akıllı olacağız. Yani bitmiş bir bahiste, tümüyle kapanmış bir pazarda değil lakin yeni doğan alanda başarılı olabilirsiniz.
Türkiye paradigma değişimini başarmak üzere. Savunmada artık alan değil satan ülke pozisyonunda…
Sadece paradigma değişimiyle bile, bakış açısı değişimiyle bile ülkemiz savunma endüstrinde ki, savunma sanayi yüksek değişen teknolojinin bütün dünyada lokomotifidir. Bütün dünyada bu biçimde olmuştur bilhassa havacılık, uzay çalışmaları bir daha yani kullandığımız büyük teknolojiler savunma sanayinden doğmuştur. Bilgisayardan, telekomünikasyona, akıllı telefonlara, internetten gps’e bütün büyük teknolojilerin hepsinin kökü savunma sanayi araştırmalarında yatıyor. Bu değişen teknolojinin savunma sanayindeki gelişimin aynısının bir manada başka tüm sivil alanlara yayılması gerekiyor.
Salgın krizinde de Türkiye’nin teknolojideki yatırımlarının değeri ortaya çıktı…
İşte bakın bu pandemide bir örneği bunun teneffüs aygıtlarıyla yaşandı. Çok kısa müddette ülkemizin bu alanda tahminen batıya göre epeyce daha az imkanı bulunmasına, birikimi bulunmasına karşın bakış açısı farkıyla biz 4 kurum bir ortaya gelerek sanayi bakanlığımız ve sıhhat bakanlığımız liderliğinde cumhurbaşkanımızın önderliğinde ASELSAN, Arçelik, Baykar, Biyosis ufak firma bir ortaya gelerek epeyce kısa bir müddetde dünyada hayli büyük şirket bunu yaparım dedi daha sonra yurt haricinden getirdiler. Çok kısa müddette seri imalata hazır hale geldi.
Ve tüm dünyanın konuştuğu uçan otomobil projesi… Dünya artık uçan otomobilleri konuşuyor. Uçaklardan artık uçan otomobillere geçiş periyodu…
Tabii Cezeri bir hayal… Bugün dünyada da bu hayali paylaşan büyük, orta ve küçük biroldukça teşebbüs var. Biliyorsunuz bugünden çalışanlar 10 sene daha sonrasının teknolojisiyle yarının oyun kurucuları oluyorlar. Yani bir talihiniz olacaksa oyun kurucu olarak bugünden çalışmaya başlamanız gerekiyor o teknolojiye. Cezeri devam ediyor. Yani bizim bütün yaptığımız insansız hava aracı projelerinde açıkçası biz yüksek seviye otonomi üzerinde çalışıyoruz ve hepsi bir manada aslında Cezeri’yi uçurabilmek için yapılıyor. Yani hepsinde elde ettiğimiz birikim yani Akıncı’nın her saatinde elde ettiğimiz birikim, Akıncı’ya her bir teknolojik yenilikte ek ettiğimiz bir otonomi düzeyi Cezeri’nin uçabilmesi için. Yani uçan otomobilimizin uçabilmesi için bir manada. Zira bu hayli daha karmaşık ve sofistike bir teknoloji, her istikametiyle o denli. Yani sistemi açısından bakacak olursanız o denli, batarya teknoloji açısından bakacak olursanız o denli. Hem hayli emniyetli tıpkı vakitte fazlaca akıllı olması gerekiyor bu aracın. Havacılığı her insanın kullanmasına sunabilmek aslında bir manada ve büyük bir kolaylık. ötürüsıyla buna çalışıyor dünya devleri, biz de 2 yıldır çalışıyoruz. Birinci uçuşunu yaptık hatta dünyada büyük ilgi gördü.
“ADIM ADIM GAYEYE YANLIŞSIZ İLERLİYORUZ”
Artık yakın gelecekte, kentlerde uçan otomobillerin gökyüzünde olması mümkün. Türkiye de o periyoda Cezeri projesiyle hazırlanıyor.
Yani aslında epey gelişmiş bir şey yapmasanız bile herkesi heyecanlandıran bir bahis. Zira hepimizin hayaliydi açıkçası şu biçimde bir, bir manada uçan teleferiğe benzetiyorum yahut uçan atv diyebiliriz. Kırda bayırda şununla uçtuğunuzu düşünün hür bir biçimde. İşte bilgisayar birfazlaca şeyi sizin için hallediyor, yalnızca joystickle yönetiyorsunuz. Bu inanılmaz bir keyif. Başta olağan sportif amaçla kullanılır CEZERİ diye düşünüyorum. daha sonrasında da herbiçimde 10-15 yılı bulabilir trafikte görmeye başlamamız. 2025 amacı verenler var, 2023 gayesi verenler var. İşte New York’ta Manhattan’dan havalimanına taksi servisi vereceğim diyenler var 2025’e kadar. Herkes yarışıyor, biz de yarışıyoruz. Bu iş de bu biçimde açıkçası. Yalnızca yarışanlar bu alanda otun kurucular olacak. Biz de yarışıyoruz, her gün bilgimize yenisini katarak adım adım bu maksada gerçek ilerliyoruz.
Türk İHA ve SİHA’ları savaşın gökyüzündeki kahramanı oldu, istikrarları değiştirdi. Türk SİHA’ları artık gökyüzüne hakim, başarısı lisanlara destan. Baykar Teknoloji Önderi Selçuk Bayraktar, insansız hava teknolojilerinde gelinen son durumu ve amaçlarını CNN Türk’te anlattı.
Türk SİHA’laları Karabağ’da savaşın seyrini Azerbaycan lehine nasıl değiştirdi?
Muharebe 44 gün sürdü. 44 gün boyunca filolar halinde Bayraktar TB-2 SİHA’larımız keşif, gözetleme o temel nazaranvi aslına bakarsanız. Bunun yanında keşif ve gözetlenen ögeleri işte hava savunma sistemlerini ki hava savunma sistemleri hava gücünü etkisiz hale getirmek için heyeti fazlaca gelişmiş sistemler, bunları etkisiz hale getirdi. Bunun yanında tankları, bunun yanında zırhlı araçları doğal hayli ağır bir obüs ve top bataryalarından bahsedebiliriz kara hava harekatında. Onların etkisiz hale getirilmesinde kullanıldı. Filolar halinde gece gündüz 7/24 aralıksız her türlü meteoroloji şartında misyon yaptı.
Pekala, artık başarısıyla tüm dünyanın gündemine gelen Türk SİHA’ları nasıl çalışıyor?
Selçuk Bayraktar: Konuştuğumuz insansız hava araçları aslında robot uçaklar. Yani ortasında bayraktar TB-2’nin 40’a yakın bilgisayar var. bir daha Akıncı insansız hava aracımızda 100’e yakın bilgisayar var. Bunların hepsi yazılımlarla çalışıyor ve bu yazılımları, donanımları, elektronikleri biz geliştiriyoruz. Muhabere alanında büyük bir kuvvet çarpanı oluyor. Türk Silahlı Kuvvetleri’nin bunları hem ağır kullanması tıpkı vakitte bilgi birikimiyle yıllar ortasında oluşmuş dünyada alışılmış en ileri seviyede kullanan tahminen de tek yani muharebe alanında bu kadar ağır kullanan tek ordu diyebilirim. Bunun yanında da bu kadar faal kullanan dünya liderliğine oturmuştur diyebilirim.
Savaş alanında farklı denklemler var. Artık savaş yalnızca göğüs göğüse değil elektronik sistemlerle yürütülüyor. Karabağ’da da bu biçimde oldu…
Selçuk Bayraktar: Karabağ harekatında da emsal bir durum vardı. Çok gelişmiş elektronik harp sistemlerine karşı SİHA’larımız etkilenmeden nazaranv yapmak durumundaydı. Allaha şükür harekat epeyce kısa müddette muvaffakiyetle tamamlanmış oldu ve içimizde kanayan o yara bir manada kapanmış oldu diyebilirim.
Artık Türkiye SİHA’larda dünya markası… Bayraktar SİHA’ların özellikleri neler?
Alışılmış bu bir yarış ülkemiz bu alanda dünya markası olmayı başardı. Bayraktar TB-2 SİHA’ dünyada hem memleketler arası basında hem uzman savunma yayınlarında kendi sınıfında dünyanın en güzel SİHA’sı olarak nitelendiriliyor ki SİHA dediğimizde aslında robotik bir uçaktan bahsediyoruz. Yani konvansiyonel bir uçaktan da değil, bu sınıftaki bu boyuttaki uçağı düşünecek olsanız ondan epey daha karmaşık teknolojilerle donatılmış dijital bir makiniçin bahsediyoruz. Daima inovasyon, daima geliştirme, daima ilerleme gerekiyor ve hiç bitmiyor. Siz bir şey yapıyorsunuz çabucak karşılığında öbür bir şey geliyor yahut dünyanın diğer bir tarafınca öbür bir yenilik çıkıyor. Burada daima yenilemeniz gerekiyor.
“HEPSİNİ BİZ TASARLIYORUZ”
Yeni müjde ise, Akıncı TİHA… Türk havacılık tarihinin irtifa rekorunu kırdı.
Bunun yanında biz akıncı insansız hava aracını geliştiriyoruz. İşte Bayraktar küçük İHA’dan, gerimde gözüken Bayraktar küçük İHA’dan başlıyor 2005 yılında serüvenimiz. daha sonrasında adım adım büyüyen, işte 650 kiloluk Bayraktar TB2 40 bilgisayardan oluşuyor, Bayraktar küçük İHA’da 1 bilgisayar vardı. Bunda 40 tane farklı bilgisayar var, Akıncı’da 100’e yakın bilgisayar var, bunların hepsini biz tasarlıyoruz. Bütün elektroniklerini, bütün yazılımlarını, bütün aerodinamik aksamını biz tasarlıyoruz.
Akıncı şu an vazifeye hazır… Çok yakında TSK envanterine girecek…
Alışılmış Akıncı birinci uçuşunu 2019’da yaptı, 2019’un aralık ayında. O günden bu yana da biz hem prototiplerine tıpkı vakitte teslim edilmek üzere olan hava araçlarını yaptık. Şu anda seri üretimde, şu anda 9. hava aracı üretiliyor yani prototipler dahil olmak üzere. Yaklaşık bin sortiden çok eğitim uçuşu gerçekleştirdi. Güvenlik güçlerimize eğitim uçuşlarını yaptı. Bu ayın sonunda da inşallah hem kursiyerlerimizin mezuniyet merasimi olacak yani güvenlik güçlerimiz kursiyer olarak bu eğitime katılıyorlar tıpkı vakitte teslimat merasimini yapmayı planlıyoruz. Bilhassa muharebe alanında havacılıktaki en büyük kuvvet çarpanı ve paradigma dönüşümü burada yaşanıyor
Aslında Türkiye’nin öbür hayalleri de var… Biri uçan otomobil Cezeri, başkası ise insansız savaş uçağı…
Bunun akıncıdan daha sonra natürel ortada gelecekteki maksadımız olarak Cezeri uçan arabayı bütün bu otonomi teknolojilerinin birleştiği yer olarak, bir hayal olarak, yani yarının yarısı diyebileceğim Cezeri’ye çalışıyoruz. Akıncı’dan daha sonrasında da yaklaşık yakın vakitte başladığımız olağan 10 yıldır hayaldi bu insansız savaş uçağı, dünyanın asıl gittiği yer de bu açıkçası. Yani 5. jenerasyon savaş uçaklarının bir manada sonunu getirdiği yani bir daha sonraki adımı olan savaş uçakları. Dünya halihazırda birkaç ülke bu teknolojiye çalışıyor.
“DÖNÜM NOKTASINDAYIZ”
Yalnızca havada değil karada da insansız teknolojiler revaçta, rekabet üst düzeyde…
Sadece havacılık alanında değil öbür alanlarda da bir daha insansız kara araçları, insansız deniz araçlarına gerçek gittiğini görüyoruz. Hatta ülkemizde de bu alanda çalışan firmalar var, başarılı eserleri de var. İnşallah biz muharebenin bir manada boyut değiştirdiği, makas değiştirdiği dönüm noktasında ülkemiz şu anda hava araçlarında yani insansız hava araçlarında öncü durumda. Öbür alanlarda da bu gelişmenin sürükleyici gücü olacaktır diye inanıyoruz. Bir defa ülkemiz 2000’li yılların başından itibaren insansız hava araçlarını kullanıyordu ancak biz bunları yurt haricinden alıyorduk. Ve doğal ki insansız hava aracı olarak müttefiklerimiz bize bunları vermelerine karşın silahlı insansız hava aracını istediğinizde terörle uğraş kapsamında vermiyorlardı. Hatta bir noktadan daha sonra lojistiğini de kestiler. Düzgün ki kestiler o ambargolar yardımıyla ülkemiz işte en ufağından başlayarak kendi ulusal SİHA’larına sahip oldu. Bunun üzere ambargolar yıllardır var. Yani farklı farklı alt sistemlerle alakalı var ve her birinin açıkçası verilmemesi ülkemizin o alanının gelişmesine, o alanda bir yenilik yapmasına, o alandaki eksiğini kapatmasına sebep oluyor. Bu manada düzgün ki vermemişler diyebiliyorum.
Türkiye, insansız hava araçlarındaki üstün başarısıyla, ihracatını da katlamış durumda. Kimi uzmanlar, SİHA’ların artık kaç ülkeye satıldığını biz bile bilmiyoruz diyorlar…
Selçuk Bayraktar: İşte bugün dünyaya damgasını vurabilecek çok yüksek teknolojili eserleri havacılıktaki en gelişmiş ülkelere dahi sattığımızı nazaranbiliyoruz. Yani bunları dışarıdan yeri geldiğinde işte alamadığınız eserleri tahminen bugün ulusal SİHA’larımızın 5-10 katına mal edeceğimiz eserleri ki parasını verdiğiniz biçimde alamadığınız eserleri artık siz en gelişmiş havacılık ülkelerine, işte Ukrayna’ya, Polonya’ya yakın vakitte ve bunun yanında Katar’a, bunun yanında Azerbaycan’a ve natürel ismi kontrat evresinde olan şu anda doğal epeyce meşhur olduğundan 10’a yakın ülke var diyebilirim ve gelişmiş ülkeler, havacılıkta fazlaca ileri ülkeler. Bunlara bu biçimdesine yüksek teknoloji bir eseri ihraç eder hale geliyorsunuz ve olağan olarak bu eserleri geliştirmenize, bu teknolojileri geliştirmenizin farklı bir ekonomik takviye oluyor diyebilirim.
“İNSAN KAYNAĞIMIZI KENDİ İÇİMİZDE YETİŞTİRİYORUZ”
Türkiye, insansız hava araçlarındaki atılımını gençlerine borçlu. Yeni periyoda ahenk, inovasyon, ARGE ihracata büyük katkı da veriyor.
Baykar’ın bütün gelirlerinin epey büyük bir kısmı açıkçası ihracattan geliyor. Bütün bu teknolojik bilgi birikimini, bilgiyi oluşturmayı da en kıymetli konuda insan kaynağı. Yani burada biz bin 500 kişilik gencecik bir takımdan bahsediyoruz. Bunun 900’ü mühendis. Biz genelde kendi içimizde yetiştiriyoruz insan kaynağımızı. Yani hayli geniş bir stajyer kümesi Baykar’da staj görüyor ve genelde stajyer arkadaşlarımız burada bu uçakları işte düşünün ki uçuş denetim bilgisayarından, yapay zeka bilgisayarlarına, bunun yanında aerodinamik bir kanatçıktan, işte fren balatasına kadar yani binlerce parçayı tasarlayan, sistemi tasarlayan mühendisler olarak çalışıyorlar. Bu yaşadığımız çağda en değerli konu insan ve fikir ve o fikri hayata geçiren ekipler. ötürüsıyla biz Bayraktar TB2 tümüyle dizaynları Türk mühendislerine ilişkin olan, Türk markası olan ve yüksek teknoloji olan bir eseri bu sayede geliştiriyoruz. Yani tıpkı beşerler tahminen yabancı firmalarda bakım mühendisi, satış elemanı olarak misyon alacakken bu değişim kelam konusu. Biz yaparız, yaptık mı en güzelini yaparız, bakış açısı, bizim mühendisimiz, bizim insanımız uğraş etti mi, azmetti mi, ahlaktan, etikten ayrılmadı mı olağan azami uğraşı göstereceğiz.
İnsansız teknolojiler artık ömrün her alanına girmek üzere. Gelecek bu teknolojilerde…
Geleceğin yarışına da çalışıyorsak tamam bitmiş konularda tahminen yarışamaya bilirsiniz dünyanın gelişmiş ülkeleriyle ancak geleceğin yarışlarında buna bir mahzur yok. Kâfi ki amacınız net olsun, inancınız tam olsun, düsturunuz yanlışsız olsun dünyanın en güzelini yapabilirsiniz. Yani artık Bayraktar küçük İHA’yı yapmakla Akıncı’yı yapmak içinde epeyce büyük bir fark yok aslında. Onu 10-15-20 kişilik bir grup yapıyordu, bunu da 500 kişilik. Şu anda bin 500 kişi Baykar, bin 500 kişilik bir grup yapıyor. Yani bizim insanımız mı yok. Kâfi ki inanalım, kâfi ki çaba gösterelim ve şüphesiz akıllı olacağız. Yani bitmiş bir bahiste, tümüyle kapanmış bir pazarda değil lakin yeni doğan alanda başarılı olabilirsiniz.
Türkiye paradigma değişimini başarmak üzere. Savunmada artık alan değil satan ülke pozisyonunda…
Sadece paradigma değişimiyle bile, bakış açısı değişimiyle bile ülkemiz savunma endüstrinde ki, savunma sanayi yüksek değişen teknolojinin bütün dünyada lokomotifidir. Bütün dünyada bu biçimde olmuştur bilhassa havacılık, uzay çalışmaları bir daha yani kullandığımız büyük teknolojiler savunma sanayinden doğmuştur. Bilgisayardan, telekomünikasyona, akıllı telefonlara, internetten gps’e bütün büyük teknolojilerin hepsinin kökü savunma sanayi araştırmalarında yatıyor. Bu değişen teknolojinin savunma sanayindeki gelişimin aynısının bir manada başka tüm sivil alanlara yayılması gerekiyor.
Salgın krizinde de Türkiye’nin teknolojideki yatırımlarının değeri ortaya çıktı…
İşte bakın bu pandemide bir örneği bunun teneffüs aygıtlarıyla yaşandı. Çok kısa müddette ülkemizin bu alanda tahminen batıya göre epeyce daha az imkanı bulunmasına, birikimi bulunmasına karşın bakış açısı farkıyla biz 4 kurum bir ortaya gelerek sanayi bakanlığımız ve sıhhat bakanlığımız liderliğinde cumhurbaşkanımızın önderliğinde ASELSAN, Arçelik, Baykar, Biyosis ufak firma bir ortaya gelerek epeyce kısa bir müddetde dünyada hayli büyük şirket bunu yaparım dedi daha sonra yurt haricinden getirdiler. Çok kısa müddette seri imalata hazır hale geldi.
Ve tüm dünyanın konuştuğu uçan otomobil projesi… Dünya artık uçan otomobilleri konuşuyor. Uçaklardan artık uçan otomobillere geçiş periyodu…
Tabii Cezeri bir hayal… Bugün dünyada da bu hayali paylaşan büyük, orta ve küçük biroldukça teşebbüs var. Biliyorsunuz bugünden çalışanlar 10 sene daha sonrasının teknolojisiyle yarının oyun kurucuları oluyorlar. Yani bir talihiniz olacaksa oyun kurucu olarak bugünden çalışmaya başlamanız gerekiyor o teknolojiye. Cezeri devam ediyor. Yani bizim bütün yaptığımız insansız hava aracı projelerinde açıkçası biz yüksek seviye otonomi üzerinde çalışıyoruz ve hepsi bir manada aslında Cezeri’yi uçurabilmek için yapılıyor. Yani hepsinde elde ettiğimiz birikim yani Akıncı’nın her saatinde elde ettiğimiz birikim, Akıncı’ya her bir teknolojik yenilikte ek ettiğimiz bir otonomi düzeyi Cezeri’nin uçabilmesi için. Yani uçan otomobilimizin uçabilmesi için bir manada. Zira bu hayli daha karmaşık ve sofistike bir teknoloji, her istikametiyle o denli. Yani sistemi açısından bakacak olursanız o denli, batarya teknoloji açısından bakacak olursanız o denli. Hem hayli emniyetli tıpkı vakitte fazlaca akıllı olması gerekiyor bu aracın. Havacılığı her insanın kullanmasına sunabilmek aslında bir manada ve büyük bir kolaylık. ötürüsıyla buna çalışıyor dünya devleri, biz de 2 yıldır çalışıyoruz. Birinci uçuşunu yaptık hatta dünyada büyük ilgi gördü.
“ADIM ADIM GAYEYE YANLIŞSIZ İLERLİYORUZ”
Artık yakın gelecekte, kentlerde uçan otomobillerin gökyüzünde olması mümkün. Türkiye de o periyoda Cezeri projesiyle hazırlanıyor.
Yani aslında epey gelişmiş bir şey yapmasanız bile herkesi heyecanlandıran bir bahis. Zira hepimizin hayaliydi açıkçası şu biçimde bir, bir manada uçan teleferiğe benzetiyorum yahut uçan atv diyebiliriz. Kırda bayırda şununla uçtuğunuzu düşünün hür bir biçimde. İşte bilgisayar birfazlaca şeyi sizin için hallediyor, yalnızca joystickle yönetiyorsunuz. Bu inanılmaz bir keyif. Başta olağan sportif amaçla kullanılır CEZERİ diye düşünüyorum. daha sonrasında da herbiçimde 10-15 yılı bulabilir trafikte görmeye başlamamız. 2025 amacı verenler var, 2023 gayesi verenler var. İşte New York’ta Manhattan’dan havalimanına taksi servisi vereceğim diyenler var 2025’e kadar. Herkes yarışıyor, biz de yarışıyoruz. Bu iş de bu biçimde açıkçası. Yalnızca yarışanlar bu alanda otun kurucular olacak. Biz de yarışıyoruz, her gün bilgimize yenisini katarak adım adım bu maksada gerçek ilerliyoruz.