Soğutma 48 saat yapılmalı
MERT İNAN İstanbul – Ormanları küle çeviren yangın devam ederken, afet bölgelerinde değerli bir öteki sorun daha yaşanıyor. Ülkenin dört yanında çıkan yangın niçiniyle gruplar oradan oraya savrulurken, bu durum yangın daha sonrası soğutma süreçlerinde aksaklığa yol açıyor. Orman yangınları daha sonrası en az 48 saat devam etmesi gereken soğutma süreçlerinde ister istemez aksaklıklar oluşurken, söndürülen biroldukca alanda bir daha alevler yükseliyor.
Başta Manavgat olmak üzere Marmaris ve Bodrum ormanlarında yaşanan bu sorunu Milliyet’e yorumlayan İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Orman Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Doğanay Tolunay şu ayrıntıları verdi:
“Ülkemizin dört bir yanında yangınlar devam ediyor. Takımlar, daima olarak farklı bölgelere kaydırılmak zorunda. Bu durumda 48 saat sürmesi gereken soğutma süreçleri de yapılamıyor. Çok fazla yangın var ve yerden müdahale gruplarımız yetersiz kalıyor, yetişmiyor. Yangından daha sonra soğutma süreci karadan arazöz ve grupların müşahedesiyle yapıldığından bu noktada problemler yaşanıyor. Soğutma ve soğutma daha sonrası müşahedesi havadan yapamazsınız. Söndüğünü zannettiğiniz ormanda için için yanan kökler ve ağaç kısımları rüzgar tesiriyle bir daha tutuşabiliyor. Rüzgar ateşi harladığı üzere, hava sıcaklıklarının yanan bölgelerde 50 derecenin de üzerine çıkmasıyla alevler yendiden etrafı sarmaya başlıyor.”
‘Kimyasal olmamalı’
Söndürme süreci için farklı kimyasal unsurların kullanmasının gündeme gelmesine de değinen Prof. Dr. Tolunay, “Havadan söndürmede ekseriyetle deniz suyu kullanılır lakin denizden alınan suyun ortasındaki sodyum, potasyum üzere elementler toprağa ziyan vermez. Söndürmede kullanılan tuzlu su hayli düşük ölçülerde kalıyor. Yanan bir bölgedeki toprağın ziyan görmesi için en az 300-400 tanker dolusu tuzlu su boşaltmanız gerekir. Yangınlara daha kısa müddette tesir etmesi için bir grup kimyasal bileşenlerin kullanılması ise katiyetle hakikat bir süreç değil. Yangın daha sonrası ekolojik hayatın devam etmesi için kimyasal söndürücülerden büsbütün uzak durulmalı. Gerçek olan metot suyla söndürmedir” dedi.
‘Kendini yeniler’
Fidan bağışı konusunda başlarda oluşan soru işretlerine ait de Prof. Dr. Tolunay, şunları söylemiş oldu:
“Vatandaşlarımız ‘Fidan bağışı yaptım, çabucak yarın gidip dikilecek’ biçiminde bir yanlış fikre sahip. Daha evvelde yapılan bağışlar daha sonrası hazır hale getirilen fidanlar gereksinim duyulması halinde, kâfi tohum olmayan bölgelere dikilecektir. Orman Genel Müdürlüğü yangınlar bittikten daha sonra, yanan ağaçları temizlemeye başlayacak. Haritalarda nerede, hangi ağaç tiplerinin yandığına bakılacak. Tohum olduğu tespit edilen yerlerde ekosistem kendini yenileyecek ve buralara dokunulmayacak. Fakat genç kızıl çamların olduğu ve kâfi tohum olmayan yerlere evvelki senelerda toplanan fidanlar dikilecek. Yalnızca yanan ağaçların kesilip alandan toplanması bir yıl sürecektir.”
‘Sistem bir daha düzenlenmeli’
Eski İstanbul Orman Bölge Müdürü Faruk Çebi de, büyük bir afet yaşandığını, takımların bu biçimdesi bir felakete yetişmekte zorlandıklarını belirterek şunları söylemiş oldu: “Ekip ve insan sayımız muhakkak. Türkiye maalesef büyük bir felaket yaşıyor. Yangınlar devam ettiğinden soğutma süreci için gereken 48 saat kuralında ister istemez aksaklık olabiliyor. Cam kırığından yangın çıkan yerlerde, için için yanan kollardan rüzgar tesiriyle bir daha alevler yükselebiliyor. Orman yangını söndürüldükten daha sonra en az iki gün soğutma süreci yaparız lakin onlarca yerde yangın olunca gruplar de daima farklı afet bölgelerine sevk ediliyor. Yangın sistemleri kurallara göre bir daha değiştirilmeli. Soğutma süreçleri için Orman Bölge Müdürlüğü ve itfaiye gruplarını yanı sıra belediyeler başta olmak üzere kamu kurumlarındaki işçi ve arazözler seferber edilebilir” sözlerini kullandı.
MERT İNAN İstanbul – Ormanları küle çeviren yangın devam ederken, afet bölgelerinde değerli bir öteki sorun daha yaşanıyor. Ülkenin dört yanında çıkan yangın niçiniyle gruplar oradan oraya savrulurken, bu durum yangın daha sonrası soğutma süreçlerinde aksaklığa yol açıyor. Orman yangınları daha sonrası en az 48 saat devam etmesi gereken soğutma süreçlerinde ister istemez aksaklıklar oluşurken, söndürülen biroldukca alanda bir daha alevler yükseliyor.
Başta Manavgat olmak üzere Marmaris ve Bodrum ormanlarında yaşanan bu sorunu Milliyet’e yorumlayan İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Orman Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Doğanay Tolunay şu ayrıntıları verdi:
“Ülkemizin dört bir yanında yangınlar devam ediyor. Takımlar, daima olarak farklı bölgelere kaydırılmak zorunda. Bu durumda 48 saat sürmesi gereken soğutma süreçleri de yapılamıyor. Çok fazla yangın var ve yerden müdahale gruplarımız yetersiz kalıyor, yetişmiyor. Yangından daha sonra soğutma süreci karadan arazöz ve grupların müşahedesiyle yapıldığından bu noktada problemler yaşanıyor. Soğutma ve soğutma daha sonrası müşahedesi havadan yapamazsınız. Söndüğünü zannettiğiniz ormanda için için yanan kökler ve ağaç kısımları rüzgar tesiriyle bir daha tutuşabiliyor. Rüzgar ateşi harladığı üzere, hava sıcaklıklarının yanan bölgelerde 50 derecenin de üzerine çıkmasıyla alevler yendiden etrafı sarmaya başlıyor.”
‘Kimyasal olmamalı’
Söndürme süreci için farklı kimyasal unsurların kullanmasının gündeme gelmesine de değinen Prof. Dr. Tolunay, “Havadan söndürmede ekseriyetle deniz suyu kullanılır lakin denizden alınan suyun ortasındaki sodyum, potasyum üzere elementler toprağa ziyan vermez. Söndürmede kullanılan tuzlu su hayli düşük ölçülerde kalıyor. Yanan bir bölgedeki toprağın ziyan görmesi için en az 300-400 tanker dolusu tuzlu su boşaltmanız gerekir. Yangınlara daha kısa müddette tesir etmesi için bir grup kimyasal bileşenlerin kullanılması ise katiyetle hakikat bir süreç değil. Yangın daha sonrası ekolojik hayatın devam etmesi için kimyasal söndürücülerden büsbütün uzak durulmalı. Gerçek olan metot suyla söndürmedir” dedi.
‘Kendini yeniler’
Fidan bağışı konusunda başlarda oluşan soru işretlerine ait de Prof. Dr. Tolunay, şunları söylemiş oldu:
“Vatandaşlarımız ‘Fidan bağışı yaptım, çabucak yarın gidip dikilecek’ biçiminde bir yanlış fikre sahip. Daha evvelde yapılan bağışlar daha sonrası hazır hale getirilen fidanlar gereksinim duyulması halinde, kâfi tohum olmayan bölgelere dikilecektir. Orman Genel Müdürlüğü yangınlar bittikten daha sonra, yanan ağaçları temizlemeye başlayacak. Haritalarda nerede, hangi ağaç tiplerinin yandığına bakılacak. Tohum olduğu tespit edilen yerlerde ekosistem kendini yenileyecek ve buralara dokunulmayacak. Fakat genç kızıl çamların olduğu ve kâfi tohum olmayan yerlere evvelki senelerda toplanan fidanlar dikilecek. Yalnızca yanan ağaçların kesilip alandan toplanması bir yıl sürecektir.”
‘Sistem bir daha düzenlenmeli’
Eski İstanbul Orman Bölge Müdürü Faruk Çebi de, büyük bir afet yaşandığını, takımların bu biçimdesi bir felakete yetişmekte zorlandıklarını belirterek şunları söylemiş oldu: “Ekip ve insan sayımız muhakkak. Türkiye maalesef büyük bir felaket yaşıyor. Yangınlar devam ettiğinden soğutma süreci için gereken 48 saat kuralında ister istemez aksaklık olabiliyor. Cam kırığından yangın çıkan yerlerde, için için yanan kollardan rüzgar tesiriyle bir daha alevler yükselebiliyor. Orman yangını söndürüldükten daha sonra en az iki gün soğutma süreci yaparız lakin onlarca yerde yangın olunca gruplar de daima farklı afet bölgelerine sevk ediliyor. Yangın sistemleri kurallara göre bir daha değiştirilmeli. Soğutma süreçleri için Orman Bölge Müdürlüğü ve itfaiye gruplarını yanı sıra belediyeler başta olmak üzere kamu kurumlarındaki işçi ve arazözler seferber edilebilir” sözlerini kullandı.