Son dakika! Tatile gidecekler dikkat! Marmara’daki müsilajdan daha sonra artık de Akdeniz
Marmara ve Ege, müsilaj felaketiyle boğuşurken bir makus haber de Akdeniz’den geldi. Dünya Doğayı Müdafaa Vakfı’nın (WWF) iklim değişikliğinin Akdeniz’de yaratacağı değişimlere ait yeni raporu, kaygı verici tespitlerle dolu.
“İklim Değişikliğinin Akdeniz’deki Tesirleri Raporu”na nazaran, 2100 yılına gelindiğinde deniz düzeyinin 1 metreden çok yükselecek ve bölge nüfusunun 3’te 1’inin bu durumdan olumsuz etkilenecek. Denizin tropikalleşmesi ve artan sıcaklıklar niçiniyle lokal tiplerin yok olacağına dikkat çekilen raporda şu tespitlere yer verildi:
1000 YABANCI TIP
“126’sı balık çeşidi olmak üzere yaklaşık 1000 yeni istilacı çeşit Akdeniz’e giriş yaptı ve birtakım bölgelerde mahallî tiplerin popülasyonlarında yüzde 40’a varan azalmaya niye oldu.
Havza ortasında de balık çeşitleri güneydeki Afrika kıyılarından, ısınan kuzey sularına hakikat hareket ediyor. Bugün artık neredeyse 1000 yabancı cins Akdeniz’in ısınan sularına göç ederek mahallî tiplerin yerini almış durumda.
DENİZANASI İSTİLASI
Denizanalarının sayısındaki artış çok avlanma baskısıyla doğal avcıların birçoklarının yok olduğu havza genelinde besin zincirlerini olumsuz etkiliyor.
Güney sularında denizanası istilaları artık her yıl meydana geliyor ve daha uzun sürüyor. Denizanaları balık larvalarını avlayıp başka ticari cinsler ile besin yarışına girerken, balıkçılar balıktan fazlaca denizanası yakalıyor.
Posidonia çayırları ısınan sular ve yükselen deniz düzeyi tehdidiyle karşı karşıya. Bu biyoçeşitliliği ve mavi karbonu da son derece olumsuz etkiliyor. Posidonia çayırları Akdeniz ülkelerinin niye olduğu karbon emisyonlarının yüzde 11 ila yüzde 42’sini depoluyor. Gorgonların yüzde 30’u 2018’de İtalya’da meydana gelen tek bir fırtınada yok oldu.
Akdeniz ekosistemlerinde değerli fonksiyonlar üstüne alan mercan cinsleri çok hava olayları niçiniyle yok oluyor. Bu patojenin yayılmasına ısınmanın ve tuzluluk düzeyindeki artışın niye olduğu düşünülüyor.”
ESKİSİ ÜZERE DEĞİL
WWF-Türkiye Genel Müdürü Aslı Pasinli, Akdeniz’in artık eskisi üzere olmadığını daha da tropikalleştiğini söylemiş oldu. “Ekonomilerimizi, geçim kaynaklarımızı ve Akdeniz’in sağladığı faydaları olumsuz etkileyebilecek büyük bir riskle karşı karşıyayız” diyen Pasinli, “Mevcut eğilimi bilakis çevirmek istiyorsak, insan baskısını azaltmalı, denizin ısınmaya karşı direncini artırmalıyız” dedi. Aslı Pasinli, şu tespitlerde bulundu:
“Akdeniz havzasının tamamında habitatlar değişiyor, balık popülasyonları azalıyor. Lokal yumuşakçalar İsrail sularında neredeyse yüzde 90 azaldı. Akdeniz’in sularının Kızıldeniz kökenli cinslerin kolonileşmesine elverişliliği niçiniyle Akdeniz ve Ege kıyılarında aslan balığı, balon balığı ve sokar olmak üzere üç istilacı tıp bilhassa Doğu Akdeniz sularımızda yayılım gösteriyor.
Sokar balığı, son senelerda mahallî balıkçılar tarafınca yakalanan avın yüzde 80’ini oluşturmaya başladı. Artan sıcaklıklar ve fırtınalar deniz tabanını de dönüştürüyor. Endemik Posidonia deniz çayırları, gorgon mercanları ve Akdeniz’in en büyük çift kabuklusu Pinna nobilis tüm bölgede azaldı, kimi bölgelerde büsbütün yok oldu.”
MÜSİLAJ 30 METREDE YIĞILDI
Çalışmaya bakılırsa, müsilaj denizin birinci 30 metrelik katmanında yığıldı. ODTÜ Bilim Gemisi’nin Marmara seferi kapsamında Çınarcık Çukuru bölgesinde çalışmalar yürüten, salya oluşumları ile ilgili Bilim-2 Gemisi’nden gelen bilgileri tahlil eden Enstitü Müdür Yardımcısı Doç. Dr. Mustafa Yücel, Çınarcık baseninde ayrıntılı ölçümler söylemiş oldu.
İki farklı hidrojen sülfür metodu ve üç başka hassas oksijen metodu ile bir ölçümleri gerçekleştirdiklerini anlatan Yücel, son datalara ait şunları dedi:
ALT SULARA İNMEMİŞ
“Müsilajın denizin birinci 30 metrelik katmanında yığıldığı, çabucak hemen alt sulara inmediği birinci sonuçlarımız içinde. En derin yerleri olan 1200 metre civarının bir daha de fazlaca az da olsa oksijen aldığını üç başka metotla doğruladık. Hem aldığımız örnekler üzerinde hassas metotlar tıpkı vakitte derin denizin ortasında yerinde ölçüm yapan sensörler ile hidrojen sülfürün hassas ölçüm limitlerinin altında olduğunu tespit ettik.
Örneklerde çürük yumurta kokusuna da rastlamadık. Bu sonuçlar, bize müsilajın derin Marmara’yı tesir etmeye başlamadığını ve sistemin esasen neredeyse oksijensiz durumunun devam ettiğini gösteriyor.
Fakat Marmara’nın tabanlarında daima izlenebilecek biçimde hidrojen sülfür biriktirecek bir yapının olmadığını gördük. Marmara’nın derinliklerinin Akdeniz’den gelen taze suyun tesiri ile bir daha oksijenlenmeye başlayacağını öngörüyoruz.”
Alıntıdır.
Marmara ve Ege, müsilaj felaketiyle boğuşurken bir makus haber de Akdeniz’den geldi. Dünya Doğayı Müdafaa Vakfı’nın (WWF) iklim değişikliğinin Akdeniz’de yaratacağı değişimlere ait yeni raporu, kaygı verici tespitlerle dolu.
“İklim Değişikliğinin Akdeniz’deki Tesirleri Raporu”na nazaran, 2100 yılına gelindiğinde deniz düzeyinin 1 metreden çok yükselecek ve bölge nüfusunun 3’te 1’inin bu durumdan olumsuz etkilenecek. Denizin tropikalleşmesi ve artan sıcaklıklar niçiniyle lokal tiplerin yok olacağına dikkat çekilen raporda şu tespitlere yer verildi:
1000 YABANCI TIP
“126’sı balık çeşidi olmak üzere yaklaşık 1000 yeni istilacı çeşit Akdeniz’e giriş yaptı ve birtakım bölgelerde mahallî tiplerin popülasyonlarında yüzde 40’a varan azalmaya niye oldu.
Havza ortasında de balık çeşitleri güneydeki Afrika kıyılarından, ısınan kuzey sularına hakikat hareket ediyor. Bugün artık neredeyse 1000 yabancı cins Akdeniz’in ısınan sularına göç ederek mahallî tiplerin yerini almış durumda.
DENİZANASI İSTİLASI
Denizanalarının sayısındaki artış çok avlanma baskısıyla doğal avcıların birçoklarının yok olduğu havza genelinde besin zincirlerini olumsuz etkiliyor.
Güney sularında denizanası istilaları artık her yıl meydana geliyor ve daha uzun sürüyor. Denizanaları balık larvalarını avlayıp başka ticari cinsler ile besin yarışına girerken, balıkçılar balıktan fazlaca denizanası yakalıyor.
Posidonia çayırları ısınan sular ve yükselen deniz düzeyi tehdidiyle karşı karşıya. Bu biyoçeşitliliği ve mavi karbonu da son derece olumsuz etkiliyor. Posidonia çayırları Akdeniz ülkelerinin niye olduğu karbon emisyonlarının yüzde 11 ila yüzde 42’sini depoluyor. Gorgonların yüzde 30’u 2018’de İtalya’da meydana gelen tek bir fırtınada yok oldu.
Akdeniz ekosistemlerinde değerli fonksiyonlar üstüne alan mercan cinsleri çok hava olayları niçiniyle yok oluyor. Bu patojenin yayılmasına ısınmanın ve tuzluluk düzeyindeki artışın niye olduğu düşünülüyor.”
ESKİSİ ÜZERE DEĞİL
WWF-Türkiye Genel Müdürü Aslı Pasinli, Akdeniz’in artık eskisi üzere olmadığını daha da tropikalleştiğini söylemiş oldu. “Ekonomilerimizi, geçim kaynaklarımızı ve Akdeniz’in sağladığı faydaları olumsuz etkileyebilecek büyük bir riskle karşı karşıyayız” diyen Pasinli, “Mevcut eğilimi bilakis çevirmek istiyorsak, insan baskısını azaltmalı, denizin ısınmaya karşı direncini artırmalıyız” dedi. Aslı Pasinli, şu tespitlerde bulundu:
“Akdeniz havzasının tamamında habitatlar değişiyor, balık popülasyonları azalıyor. Lokal yumuşakçalar İsrail sularında neredeyse yüzde 90 azaldı. Akdeniz’in sularının Kızıldeniz kökenli cinslerin kolonileşmesine elverişliliği niçiniyle Akdeniz ve Ege kıyılarında aslan balığı, balon balığı ve sokar olmak üzere üç istilacı tıp bilhassa Doğu Akdeniz sularımızda yayılım gösteriyor.
Sokar balığı, son senelerda mahallî balıkçılar tarafınca yakalanan avın yüzde 80’ini oluşturmaya başladı. Artan sıcaklıklar ve fırtınalar deniz tabanını de dönüştürüyor. Endemik Posidonia deniz çayırları, gorgon mercanları ve Akdeniz’in en büyük çift kabuklusu Pinna nobilis tüm bölgede azaldı, kimi bölgelerde büsbütün yok oldu.”
MÜSİLAJ 30 METREDE YIĞILDI
Çalışmaya bakılırsa, müsilaj denizin birinci 30 metrelik katmanında yığıldı. ODTÜ Bilim Gemisi’nin Marmara seferi kapsamında Çınarcık Çukuru bölgesinde çalışmalar yürüten, salya oluşumları ile ilgili Bilim-2 Gemisi’nden gelen bilgileri tahlil eden Enstitü Müdür Yardımcısı Doç. Dr. Mustafa Yücel, Çınarcık baseninde ayrıntılı ölçümler söylemiş oldu.
İki farklı hidrojen sülfür metodu ve üç başka hassas oksijen metodu ile bir ölçümleri gerçekleştirdiklerini anlatan Yücel, son datalara ait şunları dedi:
ALT SULARA İNMEMİŞ
“Müsilajın denizin birinci 30 metrelik katmanında yığıldığı, çabucak hemen alt sulara inmediği birinci sonuçlarımız içinde. En derin yerleri olan 1200 metre civarının bir daha de fazlaca az da olsa oksijen aldığını üç başka metotla doğruladık. Hem aldığımız örnekler üzerinde hassas metotlar tıpkı vakitte derin denizin ortasında yerinde ölçüm yapan sensörler ile hidrojen sülfürün hassas ölçüm limitlerinin altında olduğunu tespit ettik.
Örneklerde çürük yumurta kokusuna da rastlamadık. Bu sonuçlar, bize müsilajın derin Marmara’yı tesir etmeye başlamadığını ve sistemin esasen neredeyse oksijensiz durumunun devam ettiğini gösteriyor.
Fakat Marmara’nın tabanlarında daima izlenebilecek biçimde hidrojen sülfür biriktirecek bir yapının olmadığını gördük. Marmara’nın derinliklerinin Akdeniz’den gelen taze suyun tesiri ile bir daha oksijenlenmeye başlayacağını öngörüyoruz.”
Alıntıdır.