Tarihi su terazisi binaların içinde mukadderatına terk edildi
Kağıthane’de oto servislerinin ve binaların içinde kalan İSKİ mülkiyetindeki Hamidiye Su Terazisi’nin durumu tarihçilerin yansısına niye oldu. 1899 ile1902 yılları içinde 2. Abdulhamid’in yaptırdığı Hamidiye Su Terazisi’nin üzerine sprey boyalarla yazılar yazıldığı görüldü. Sanayi içerisinde yer alan su terazisi hem motosikletler tıpkı vakitte arabaların park alanı içerisinde kaldı. Tarihi yapının gün yüzüne çıkartılmasını isteyen tarihçi Zafer Bilgi, ilgili kurumların onarım çalışması başlatması gerektiğini söylemiş oldu. İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) tarafınca yapılan açıklamada ise Hamidiye Su Terazisi’nin onarımının 2022 yılı yatırım sıralamasına girdiği açıklandı.
“SUYU DAĞITMAK İÇİN BU TÜRLÜ TERAZİLER YAPILMIŞ”
Tarihçi Zafer Bilgi su terazilerinin yapılış maksatlarından bahsederek, “Biz ‘Sultan Abdulhamid’in Kalkınma Hamlesi’ diye bir kitap kaleme almıştık. Kitapta Sultan Abdulhamid’in kurduğu çeşmeleri, su terazileri ve ne maksatla kurulduklarını anlatmıştık. Kağıthane’de kurulan hoş bir sus istemi var. Sultan 2. Abdülhamid gençliğinden beri, ‘acaba Kemerburgaz’dan çıkan suyu kentin merkezine nasıl getirebilirim’ diye dertleniyor. Bunun için Hamidiye su tesislerini kuruyor. Bugün Hamidiye içtiğimiz sular da Sultan Abdülhamit’ten ismini almıştır. Hamidiye su tesisleri bugün hala Kemerburgaz’da dolum tesisi olarak kullanılmaktadır. Bu durum için dertlenmiş ve Kemerburgaz’daki suyu Kağıthane üzerinden kentin içerisine nasıl getirebilirim diye birtakım ana halterin kenarlarına su terazileri kuruyor. O su terazilerinden bir tanesi de işte bu bahse husus olan Hamidiye Su Terazisi. Su terazilerinin fonksiyonu suyun membasından pak bir biçimde çıkıp muhakkak bir noktadan üste yanlışsız basınçla kentin başka noktalarına tazyikin ayarlanıp rahat bir biçimde taksim edilmesidir. Kağıthane kentin haricinde bir nokta ve Kağıthane’den biraz daha bugünkü Levent taraflarına hakikat suyu dağıtma emelli bu biçimde birtakım teraziler yapılıyor” dedi.
“TARİHE ŞAHİTLİK EDEN BİR ESER BU niçinLE KORUNMASI GEREKİYOR”
Tarihçi Zafer Bilgi su terazisinin müze yapılmasını talep ederek, “Bu terazi de son devirde yapılmış nadide terazilerden biri. Yaklaşık 120 yıllık bir su terazisi. Yakın periyot su terazilerini görmek açısından nitekim bedelli bir tarihi şahide. Tarihe şahitlik eden bir eser. Bu niçinle bu üslup su terazilerinin korunması gerekiyor. Restore edilmiş fakat bu onarım yetmiyor. Etrafının müdafaa altına alınıp bir biçimde müze biçimde gençlere yahut ilgili bölüme tanıtılması gerekir. Müzenin içerisinde bilgilendirici kısımlarla bu su terazisinin geleceğe bir biçimde katma kıymet oluşturması gerekiyor. Su terazileri İstanbul’da fazlaca fazla lakin bu vakitte Sultan Abdulhamid’in yaptırdığı hayli az hatta kimi kaynaklarda tek diye geçiyor. Maalesef yapılaşmanın içinde kaybolmuş vaziyette. Yapıldığı periyotta bunlar bariz, bariz, insanların çabucak fark edeceği yapılar ama etrafına yapılan yüksek yapılardan dolayı şu an halkın dikkatini çekmeyecek metruk bir biçimde. Bu eserler için yetim kalmış diyebiliriz. Bugün İstanbul su medeniyeti ve külçeşidini bu usul yerlerde, yerinde tarih anlatımı yapılarak da bu yerler ihya edilebilir” diye konuştu.
KENTTE 86 SU TERAZİSİ VAR
Geçmişte çeşme, sebil, cami ve hamamlara, gerekli suyu sağlayan, su yollarında basıncı ayarlayan ve suları ölçerek dağıtan su terazileri, sayıları azalarak günümüze ulaşan yapılardır. Yapılan araştırmalar kararında İstanbul genelinde 86 adet su terazisi tespit edildi. Bunlardan 62 adedi Avrupa Yakası’nda, 24 adedi ise Anadolu Yakası’nda bulunuyor, İlçelere nazaran dağılımına bakıldığında ise yoğunluğun Fatih ve Sarıyer ilçelerinde olduğu belirtiliyor. Fatih’te 22, Sarıyer’de 16, Üsküdar’da 11, Eyüp’te 10, Beykoz’da 8, Kadıköy’de 5, Beşiktaş’ta 3, Beyoğlu’nda 3, Şişli’de 2, Bayrampaşa’da 2, Günbakılırsan ve Esenler ilçelerinde birer su terazisi bulunuyor.
122 YIL EVVEL İNŞA EDİLDİ
İstanbul’un Galata-Beyoğlu bölgesine nizamlı içme suyu getiren Hamidiye Su Yolu, vakıf su sınırlarının son halkası olarak, 1899-1902 yılları içinde, Sultan Abdülhamid tarafınca inşa edildi. Hamidiye Su Yolu’nun değerli bir yapısı olan su terazisi, 1899 ile 1902 yılları içinde inşa edildi. Kagir, silindirik planlı yapının gövdesi yatay silmelerle üç kısma ayrıldı. Yer kısmı bezemesiz olun yapıda, yalnızca düz bir kapı yer alıyor. Orta kısımda, düşeyliği vurgulayan ve cepheye hareketlilik kazandıran, mimarlıkta bir kısmı duvara gömülü taşıyıcı sütun olarak isimlendirilen 8 adet pilastrla çevrelendi. Ayrıyeten gövde üzerinde yuvarlak kemerli 3 adet pencere açıklığı bulunuyor. Üst kısımda ise yapıyı 23 konsola oturan profilli, çerçeve biçimli oymalı çıkıntı olarak bilinen bir korniş saçak çevreliyor. Gövde, dorukta her çeşit yapıtın kıyısına gelen girintili çıkıntılı askılar manasına gelen ikili dendanlarla son buluyor.
Kağıthane’de oto servislerinin ve binaların içinde kalan İSKİ mülkiyetindeki Hamidiye Su Terazisi’nin durumu tarihçilerin yansısına niye oldu. 1899 ile1902 yılları içinde 2. Abdulhamid’in yaptırdığı Hamidiye Su Terazisi’nin üzerine sprey boyalarla yazılar yazıldığı görüldü. Sanayi içerisinde yer alan su terazisi hem motosikletler tıpkı vakitte arabaların park alanı içerisinde kaldı. Tarihi yapının gün yüzüne çıkartılmasını isteyen tarihçi Zafer Bilgi, ilgili kurumların onarım çalışması başlatması gerektiğini söylemiş oldu. İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) tarafınca yapılan açıklamada ise Hamidiye Su Terazisi’nin onarımının 2022 yılı yatırım sıralamasına girdiği açıklandı.
“SUYU DAĞITMAK İÇİN BU TÜRLÜ TERAZİLER YAPILMIŞ”
Tarihçi Zafer Bilgi su terazilerinin yapılış maksatlarından bahsederek, “Biz ‘Sultan Abdulhamid’in Kalkınma Hamlesi’ diye bir kitap kaleme almıştık. Kitapta Sultan Abdulhamid’in kurduğu çeşmeleri, su terazileri ve ne maksatla kurulduklarını anlatmıştık. Kağıthane’de kurulan hoş bir sus istemi var. Sultan 2. Abdülhamid gençliğinden beri, ‘acaba Kemerburgaz’dan çıkan suyu kentin merkezine nasıl getirebilirim’ diye dertleniyor. Bunun için Hamidiye su tesislerini kuruyor. Bugün Hamidiye içtiğimiz sular da Sultan Abdülhamit’ten ismini almıştır. Hamidiye su tesisleri bugün hala Kemerburgaz’da dolum tesisi olarak kullanılmaktadır. Bu durum için dertlenmiş ve Kemerburgaz’daki suyu Kağıthane üzerinden kentin içerisine nasıl getirebilirim diye birtakım ana halterin kenarlarına su terazileri kuruyor. O su terazilerinden bir tanesi de işte bu bahse husus olan Hamidiye Su Terazisi. Su terazilerinin fonksiyonu suyun membasından pak bir biçimde çıkıp muhakkak bir noktadan üste yanlışsız basınçla kentin başka noktalarına tazyikin ayarlanıp rahat bir biçimde taksim edilmesidir. Kağıthane kentin haricinde bir nokta ve Kağıthane’den biraz daha bugünkü Levent taraflarına hakikat suyu dağıtma emelli bu biçimde birtakım teraziler yapılıyor” dedi.
“TARİHE ŞAHİTLİK EDEN BİR ESER BU niçinLE KORUNMASI GEREKİYOR”
Tarihçi Zafer Bilgi su terazisinin müze yapılmasını talep ederek, “Bu terazi de son devirde yapılmış nadide terazilerden biri. Yaklaşık 120 yıllık bir su terazisi. Yakın periyot su terazilerini görmek açısından nitekim bedelli bir tarihi şahide. Tarihe şahitlik eden bir eser. Bu niçinle bu üslup su terazilerinin korunması gerekiyor. Restore edilmiş fakat bu onarım yetmiyor. Etrafının müdafaa altına alınıp bir biçimde müze biçimde gençlere yahut ilgili bölüme tanıtılması gerekir. Müzenin içerisinde bilgilendirici kısımlarla bu su terazisinin geleceğe bir biçimde katma kıymet oluşturması gerekiyor. Su terazileri İstanbul’da fazlaca fazla lakin bu vakitte Sultan Abdulhamid’in yaptırdığı hayli az hatta kimi kaynaklarda tek diye geçiyor. Maalesef yapılaşmanın içinde kaybolmuş vaziyette. Yapıldığı periyotta bunlar bariz, bariz, insanların çabucak fark edeceği yapılar ama etrafına yapılan yüksek yapılardan dolayı şu an halkın dikkatini çekmeyecek metruk bir biçimde. Bu eserler için yetim kalmış diyebiliriz. Bugün İstanbul su medeniyeti ve külçeşidini bu usul yerlerde, yerinde tarih anlatımı yapılarak da bu yerler ihya edilebilir” diye konuştu.
KENTTE 86 SU TERAZİSİ VAR
Geçmişte çeşme, sebil, cami ve hamamlara, gerekli suyu sağlayan, su yollarında basıncı ayarlayan ve suları ölçerek dağıtan su terazileri, sayıları azalarak günümüze ulaşan yapılardır. Yapılan araştırmalar kararında İstanbul genelinde 86 adet su terazisi tespit edildi. Bunlardan 62 adedi Avrupa Yakası’nda, 24 adedi ise Anadolu Yakası’nda bulunuyor, İlçelere nazaran dağılımına bakıldığında ise yoğunluğun Fatih ve Sarıyer ilçelerinde olduğu belirtiliyor. Fatih’te 22, Sarıyer’de 16, Üsküdar’da 11, Eyüp’te 10, Beykoz’da 8, Kadıköy’de 5, Beşiktaş’ta 3, Beyoğlu’nda 3, Şişli’de 2, Bayrampaşa’da 2, Günbakılırsan ve Esenler ilçelerinde birer su terazisi bulunuyor.
122 YIL EVVEL İNŞA EDİLDİ
İstanbul’un Galata-Beyoğlu bölgesine nizamlı içme suyu getiren Hamidiye Su Yolu, vakıf su sınırlarının son halkası olarak, 1899-1902 yılları içinde, Sultan Abdülhamid tarafınca inşa edildi. Hamidiye Su Yolu’nun değerli bir yapısı olan su terazisi, 1899 ile 1902 yılları içinde inşa edildi. Kagir, silindirik planlı yapının gövdesi yatay silmelerle üç kısma ayrıldı. Yer kısmı bezemesiz olun yapıda, yalnızca düz bir kapı yer alıyor. Orta kısımda, düşeyliği vurgulayan ve cepheye hareketlilik kazandıran, mimarlıkta bir kısmı duvara gömülü taşıyıcı sütun olarak isimlendirilen 8 adet pilastrla çevrelendi. Ayrıyeten gövde üzerinde yuvarlak kemerli 3 adet pencere açıklığı bulunuyor. Üst kısımda ise yapıyı 23 konsola oturan profilli, çerçeve biçimli oymalı çıkıntı olarak bilinen bir korniş saçak çevreliyor. Gövde, dorukta her çeşit yapıtın kıyısına gelen girintili çıkıntılı askılar manasına gelen ikili dendanlarla son buluyor.