TMB Lideri Eren: Baharda şantiyeleri açması sıkıntı

Bilgin

Global Mod
Global Mod
Mehmet KAYA

Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB) Lideri Erdal Eren, inşaat gereç meblağlarında ortalamada yüzde 113, orta girdilerde ise yüzde 279’a kadar artışlar bulunmasına karşılık, inşaat materyal endeksinin yüzde 52, ÜFE’nin ise yüzde 67 olduğunu, kamuya iş yapan müteahhitlerin meblağlarının da bu endekslere göre artırılması niçiniyle büyük ziyan ortasında olduklarını söylemiş oldu.

Eren düzenlediği basın toplantısında, kamu müteahhitlerinin mukaveleler gereği işi bırakamadığını, işleri yavaşlatmak zorunda kaldığını, iklim şartları niçiniyle işi durdurmak emeliyle “kar yağması için dua ettiğini” vurguladı.

Erdal Eren, bahar aylarında işlerin başlamayabileceğini belirterek, “Sorunların tahlili olmaz ise gelecek yıl biroldukca inşaat firmasına haciz geldiğini bakılırsabiliriz. Mevcut yük ile gelecek yıl şantiyelerin açılması epey güç. Birden fazla açılmayabilir” diye konuştu.

Firmaların yalnızca işleri durdurma baskısı altında olmadığını, epey sayıda mahallî ölçekte küçük kamu işi yapan müteahhittin de bulunduğunu söyleyen Eren, bu firmalarda iflasların olabileceğini, bunun da zincirleme biçimde tedarikçi firmalar ve inşaat dalındaki istihdama olumsuz tesir edeceğini kaydetti. Eren, yalnızca işlerin durması değil, olağanüstü kaideler niçiniyle önlerini goremediklerini, yapılacak ihalelere iştirakin azalabileceğini de aktardı.

“Konut üreticileri maliyet artışlarını meblağlarına yansıtabilirler”

Kamuya iş yapan müteahhitlerin geçmiş senelerda yaşanan kahırlardan daha ileride bir meseleyle karşı karşıya olduğunu vurgulayan Erdal Eren, “Konut üreticileri maliyet artışlarını meblağlarına yansıtabilirler. Ama kamu projelerini üstüne alan müteahhitler işlerini devam ettirmekte zorlanıyorlar. Maliyetler yüzde 100’ün üzerinde artmışken, kamu yüzde 67 civarında fiyat farkı ödemesi yapıyor. Demir fiyatı 3 bin TL iken kamu ile mukavele imzalamış olan bir müteahhit için bugün demirin maliyeti 11 bin TL’nin üstünde. Meslektaşlarımızın ziyanının en azından bir kısmının telafi edileceği fiyat farkı ödemesi çıkmalı ya da işler durma noktasına gelecek.” halinde konuştu.

Kamu yönetimlerinin bilhassa bitmesi yaklaşmış işlerin tamamlanması için baskı yaptığını, bunun da meseleleri derinleştirici tesiri bulunduğunu belirten Eren, mukaveleler gereği işi fiilen durdurmanın mümkün olmadığını fakat müteahhitlerin de çalışamaz duruma geldiği için işleri yavaşlattıklarını vurguladı. Eren, “Bu daha evvel öngörülmesi mümkün olmayan yüksek maliyetler müteahhitlere yüklenmeye devam ederse meslektaşlarımız, üstlenmiş oldukları kamu projelerini sürdüremez hale geleceklerdir. Bir ek fiyat farkı kararnamesi çıkarılması, koşulsuz tasfiye ya da periyot hakkı verilmesi gerekiyor.” diye konuştu.

“Alacaklar birikti”

Müteahhitlerin 2020 yılında yapılan işlerin hakediş ödemelerini 2021 yılı Eylül ayında alabildiğini, 15- 20 milyar lira alacağı olduğunu kaydeden Erdal Eren, beraberinde dalın 15 milyar TL’lik kredi borcu olduğunu bildirdi.

Faiz düşürme kararlarının tesirini çabucak hemen goremediklerini, ticari krediler yanında konut kredilerinde de düşüş olmadığını aktaran Eren, “Biz finansçı değiliz lakin faizlerin düşmesinin yanında, ekonomik öngörülebilirliğin sağlanması için döviz meblağlarının da muhakkak düzeylerde kalması gerekir. Yeni ekonomik modelin sonuçlarını bir an evvel görmek istiyoruz.” diye konuştu.

Konut müteahhitleri açısından, konut kredilerinin düşük olmasının da kritik değerine değinen Eren, mevcut konut fiyatlarının vatandaşların alım gücünün üstünde olduğunu, ayrıyeten konut kredisi alarak satın almanın da mevcut faiz şartlarıyla mümkün görünmediğini, ruhsal hudut olan 1’in altında bir faizin gerekli olduğunu anlattı.

“Asgari fiyat 4 bin, 4 bin 500 ortası olabilir”

Türkiye Müteahhitler Birliği Lideri Erdal Eren izlenimleri ve yaptığı görüşmelerle minimum fiyatın 4 bin, 4 bin 500 TL içinde olacağı izlenimi edindiğini de belirterek, birliklerine üye işyerlerinde minimum fiyatlı epeyce az kişi olduğunu fakat minimum fiyat artışının her kademedeki fiyatları üst iteceğini ve bunun da sorun ortaya çıkaracağını söylemiş oldu.

Taban fiyatın 4 bin – 4 bin 500 TL içinde olacağını kestirim ettiğini de söyleyen Eren, bunun kendi dalları için sonlu bir tesir edeceğini, kendi üyelerinin emekçilerinin epeyce azının minimum fiyatlı olduğunu lakin genel iş ortamında düşünce doğabileceğini vurguladı.

“Zordaki müteahhitlerin konutlarını spekülatif yatırımcı alıyor”

Konut müteahhitlerinin problemlerini da değinen Erdal Eren, mevcut üretilmiş konutların satılmaya çalışıldığını lakin meblağların yüksekliği niçiniyle muhtaçlığı olan, konut talep edenlerin alım gücünün üzerinde bir fiyat düzebir daha gelindiğini söylemiş oldu. Eren, önlerini goremeyen konut müteahhitlerinin yeni proje üretemediğini, bu durumun sürmesi halinde 2022’de fiyatların yüzde 50 ötüründa artması ihtimali olduğunu kaydetti.

Spekülatif yatırımcıların, müteahhitlerin elindeki konutları aldığını belirten Eren, bunlar içinde kimi yabancıların olduğunu da söylemiş oldu.

Türkiye’nin nüfus ve sarsıntı niçiniyle yıllık 1 milyon ötüründa yeni konut arzına gereksinimi olduğunun altını çizen Erdal Eren, maliyet probleminin tahlili için kamunun elindeki emlakın ucuz fiyattan müteahhitleri verilmesini önerdiklerini deklare etti.

“BAE ile ortak proje düşünüyoruz”

Türk müteahhitlerin yurt dışı iş üstlenmedeki yavaşlamanın petrol fiyatı düşüşü ve birtakım ülkelerle sıkıntılar yaşanmasına bağlı olduğunu anlatan Erdal Eren, bu ülkeler içinde bulunan Birleşik Arap Emirlikleri ile olumlu bir hava yakalandığını belirtti. Eren, BAE’de katıldığı iş forumunda, 38 milyar dolar yeni projeden kelam edildiğini fakat kendilerinin bu projelerden fazla BAE’nin finansör olduğu üçüncü ülkelerde ortak iş yapma eğiliminde bulunduklarını söylemiş oldu.

Erdal Eren, Kasım 2021 datalarını de paylaşarak, 11 ayda 20.7 milyar dolar seviyesinde yeni iş üstlenildiğini ve 2020 yılını şimdiden geçtiklerini kaydetti.

Libya’dan hakedişe bağlanmış alacakları yanında, tahrip olan makine parkı ve tazminat alacakları da olduğunu, ayrıyeten savaş öncesi üstlendikleri lakin duran işlerin yeniden kendilerine verilmesine dikkat çeken Eren, Libya seçimlerini izlediklerini lakin istikrarsızlığın devamından kaygılı olduklarını anlattı.

Mevzuat eksikliği ve birtakım vergi-sosyal güvenlik uygulamaları niçiniyle yurt dışına fazlaca fazla personel götüremediklerini de aktaran Eren, bu alanda tahlil talebinde bulundu.