Mehmet KAYA
ANKARA- Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB) Lideri Erdal Eren, inşaat materyal fiyatlarında ortalamada yüzde 113, orta girdilerde ise yüzde 279’a kadar artışlar bulunmasına karşılık, inşaat materyal endeksinin yüzde 52, ÜFE’nin ise yüzde 67 olduğunu, kamuya iş yapan müteahhitlerin fiyatlarının da bu endekslere göre artırılması niçiniyle büyük ziyan ortasında olduklarını söylemiş oldu.
Eren düzenlediği basın toplantısında, kamu müteahhitlerinin mukaveleler gereği işi bırakamadığını, işleri yavaşlatmak zorunda kaldığını, iklim şartları niçiniyle işi durdurmak gayesiyle “kar yağması için dua ettiğini” vurguladı.
Erdal Eren, bahar aylarında işlerin başlamayabileceğini belirterek, “Sorunların tahlili olmaz ise gelecek yıl birfazlaca inşaat firmasına haciz geldiğini bakılırsabiliriz. Mevcut yük ile gelecek yıl şantiyelerin açılması epeyce güç. Birçok açılmayabilir” diye konuştu.
Firmaların yalnızca işleri durdurma baskısı altında olmadığını, epey sayıda mahallî ölçekte küçük kamu işi yapan müteahhittin de bulunduğunu söyleyen Eren, bu firmalarda iflasların olabileceğini, bunun da zincirleme biçimde tedarikçi firmalar ve inşaat dalındaki istihdama olumsuz tesir edeceğini kaydetti. Eren, yalnızca işlerin durması değil, olağanüstü kaideler niçiniyle önlerini goremediklerini, yapılacak ihalelere iştirakin azalabileceğini de aktardı.
“Konut üreticileri maliyet artışlarını meblağlarına yansıtabilirler”
Kamuya iş yapan müteahhitlerin geçmiş senelerda yaşanan kahırlardan daha ileride bir problemle karşı karşıya olduğunu vurgulayan Erdal Eren, “Konut üreticileri maliyet artışlarını fiyatlarına yansıtabilirler. Ama kamu projelerini üstüne alan müteahhitler işlerini devam ettirmekte zorlanıyorlar. Maliyetler yüzde 100’ün üzerinde artmışken, kamu yüzde 67 civarında fiyat farkı ödemesi yapıyor. Demir fiyatı 3 bin TL iken kamu ile kontrat imzalamış olan bir müteahhit için bugün demirin maliyeti 11 bin TL’nin üstünde. Meslektaşlarımızın ziyanının en azından bir kısmının telafi edileceği fiyat farkı ödemesi çıkmalı ya da işler durma noktasına gelecek.” halinde konuştu.
Kamu yönetimlerinin bilhassa bitmesi yaklaşmış işlerin tamamlanması için baskı yaptığını, bunun da meseleleri derinleştirici tesiri bulunduğunu belirten Eren, kontratlar gereği işi fiilen durdurmanın mümkün olmadığını lakin müteahhitlerin de çalışamaz duruma geldiği için işleri yavaşlattıklarını vurguladı. Eren, “Bu daha evvel öngörülmesi mümkün olmayan yüksek maliyetler müteahhitlere yüklenmeye devam ederse meslektaşlarımız, üstlenmiş oldukları kamu projelerini sürdüremez hale geleceklerdir. Bir ek fiyat farkı kararnamesi çıkarılması, kuralsız tasfiye ya da dönem hakkı verilmesi gerekiyor.” diye konuştu.
“Alacaklar birikti”
Müteahhitlerin 2020 yılında yapılan işlerin hakediş ödemelerini 2021 yılı Eylül ayında alabildiğini, 15- 20 milyar lira alacağı olduğunu kaydeden Erdal Eren, hem de dalın 15 milyar TL’lik kredi borcu olduğunu bildirdi.
Faiz düşürme kararlarının tesirini çabucak hemen nazaranmediklerini, ticari krediler yanında konut kredilerinde de düşüş olmadığını aktaran Eren, “Biz finansçı değiliz ancak faizlerin düşmesinin yanında, ekonomik öngörülebilirliğin sağlanması için döviz meblağlarının da belirli düzeylerde kalması gerekir. Yeni ekonomik modelin sonuçlarını bir an evvel görmek istiyoruz.” diye konuştu.
Konut müteahhitleri açısından, konut kredilerinin düşük olmasının da kritik kıymetine değinen Eren, mevcut konut meblağlarının vatandaşların alım gücünün üstünde olduğunu, ayrıyeten konut kredisi alarak satın almanın da mevcut faiz şartlarıyla mümkün görünmediğini, ruhsal hudut olan 1’in altında bir faizin gerekli olduğunu anlattı.
“Asgari fiyat 4 bin, 4 bin 500 ortası olabilir”
Türkiye Müteahhitler Birliği Lideri Erdal Eren izlenimleri ve yaptığı görüşmelerle taban fiyatın 4 bin, 4 bin 500 TL içinde olacağı izlenimi edindiğini de belirterek, birliklerine üye işyerlerinde taban fiyatlı epeyce az kişi olduğunu lakin minimum fiyat artışının her kademedeki fiyatları üst iteceğini ve bunun da sorun ortaya çıkaracağını söylemiş oldu.
Minimum fiyatın 4 bin – 4 bin 500 TL içinde olacağını varsayım ettiğini de söyleyen Eren, bunun kendi kesimleri için sonlu bir tesir edeceğini, kendi üyelerinin emekçilerinin fazlaca azının taban fiyatlı olduğunu lakin genel iş ortamında dert doğabileceğini vurguladı.
“Zordaki müteahhitlerin konutlarını spekülatif yatırımcı alıyor”
Konut müteahhitlerinin problemlerini da değinen Erdal Eren, mevcut üretilmiş konutların satılmaya çalışıldığını lakin fiyatların yüksekliği niçiniyle muhtaçlığı olan, konut talep edenlerin alım gücünün üzerinde bir fiyat düzebir daha gelindiğini söylemiş oldu. Eren, önlerini bakılırsameyen konut müteahhitlerinin yeni proje üretemediğini, bu durumun sürmesi halinde 2022’de meblağların yüzde 50 ötüründa artması ihtimali olduğunu kaydetti.
Spekülatif yatırımcıların, müteahhitlerin elindeki konutları aldığını belirten Eren, bunlar içinde birtakım yabancıların olduğunu da söylemiş oldu.
Türkiye’nin nüfus ve zelzele niçiniyle yıllık 1 milyon ötüründa yeni konut arzına muhtaçlığı olduğunun altını çizen Erdal Eren, maliyet probleminin tahlili için kamunun elindeki yerlerin ucuz fiyattan müteahhitleri verilmesini önerdiklerini deklare etti.
“BAE ile ortak proje düşünüyoruz”
Türk müteahhitlerin yurt dışı iş üstlenmedeki yavaşlamanın petrol fiyatı düşüşü ve birtakım ülkelerle problemler yaşanmasına bağlı olduğunu anlatan Erdal Eren, bu ülkeler içinde bulunan Birleşik Arap Emirlikleri ile olumlu bir hava yakalandığını belirtti. Eren, BAE’de katıldığı iş forumunda, 38 milyar dolar yeni projeden kelam edildiğini fakat kendilerinin bu projelerden çok BAE’nin finansör olduğu üçüncü ülkelerde ortak iş yapma eğiliminde bulunduklarını söylemiş oldu.
Erdal Eren, Kasım 2021 bilgilerini de paylaşarak, 11 ayda 20.7 milyar dolar seviyesinde yeni iş üstlenildiğini ve 2020 yılını şimdiden geçtiklerini kaydetti.
Libya’dan hakedişe bağlanmış alacakları yanında, tahrip olan makine parkı ve tazminat alacakları da olduğunu, ayrıyeten savaş öncesi üstlendikleri lakin duran işlerin yeniden kendilerine verilmesine dikkat çeken Eren, Libya seçimlerini izlediklerini lakin istikrarsızlığın devamından telaşlı olduklarını anlattı.
Mevzuat eksikliği ve birtakım vergi-sosyal güvenlik uygulamaları niçiniyle yurt dışına hayli fazla personel götüremediklerini de aktaran Eren, bu alanda tahlil talebinde bulundu.
ANKARA- Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB) Lideri Erdal Eren, inşaat materyal fiyatlarında ortalamada yüzde 113, orta girdilerde ise yüzde 279’a kadar artışlar bulunmasına karşılık, inşaat materyal endeksinin yüzde 52, ÜFE’nin ise yüzde 67 olduğunu, kamuya iş yapan müteahhitlerin fiyatlarının da bu endekslere göre artırılması niçiniyle büyük ziyan ortasında olduklarını söylemiş oldu.
Eren düzenlediği basın toplantısında, kamu müteahhitlerinin mukaveleler gereği işi bırakamadığını, işleri yavaşlatmak zorunda kaldığını, iklim şartları niçiniyle işi durdurmak gayesiyle “kar yağması için dua ettiğini” vurguladı.
Erdal Eren, bahar aylarında işlerin başlamayabileceğini belirterek, “Sorunların tahlili olmaz ise gelecek yıl birfazlaca inşaat firmasına haciz geldiğini bakılırsabiliriz. Mevcut yük ile gelecek yıl şantiyelerin açılması epeyce güç. Birçok açılmayabilir” diye konuştu.
Firmaların yalnızca işleri durdurma baskısı altında olmadığını, epey sayıda mahallî ölçekte küçük kamu işi yapan müteahhittin de bulunduğunu söyleyen Eren, bu firmalarda iflasların olabileceğini, bunun da zincirleme biçimde tedarikçi firmalar ve inşaat dalındaki istihdama olumsuz tesir edeceğini kaydetti. Eren, yalnızca işlerin durması değil, olağanüstü kaideler niçiniyle önlerini goremediklerini, yapılacak ihalelere iştirakin azalabileceğini de aktardı.
“Konut üreticileri maliyet artışlarını meblağlarına yansıtabilirler”
Kamuya iş yapan müteahhitlerin geçmiş senelerda yaşanan kahırlardan daha ileride bir problemle karşı karşıya olduğunu vurgulayan Erdal Eren, “Konut üreticileri maliyet artışlarını fiyatlarına yansıtabilirler. Ama kamu projelerini üstüne alan müteahhitler işlerini devam ettirmekte zorlanıyorlar. Maliyetler yüzde 100’ün üzerinde artmışken, kamu yüzde 67 civarında fiyat farkı ödemesi yapıyor. Demir fiyatı 3 bin TL iken kamu ile kontrat imzalamış olan bir müteahhit için bugün demirin maliyeti 11 bin TL’nin üstünde. Meslektaşlarımızın ziyanının en azından bir kısmının telafi edileceği fiyat farkı ödemesi çıkmalı ya da işler durma noktasına gelecek.” halinde konuştu.
Kamu yönetimlerinin bilhassa bitmesi yaklaşmış işlerin tamamlanması için baskı yaptığını, bunun da meseleleri derinleştirici tesiri bulunduğunu belirten Eren, kontratlar gereği işi fiilen durdurmanın mümkün olmadığını lakin müteahhitlerin de çalışamaz duruma geldiği için işleri yavaşlattıklarını vurguladı. Eren, “Bu daha evvel öngörülmesi mümkün olmayan yüksek maliyetler müteahhitlere yüklenmeye devam ederse meslektaşlarımız, üstlenmiş oldukları kamu projelerini sürdüremez hale geleceklerdir. Bir ek fiyat farkı kararnamesi çıkarılması, kuralsız tasfiye ya da dönem hakkı verilmesi gerekiyor.” diye konuştu.
“Alacaklar birikti”
Müteahhitlerin 2020 yılında yapılan işlerin hakediş ödemelerini 2021 yılı Eylül ayında alabildiğini, 15- 20 milyar lira alacağı olduğunu kaydeden Erdal Eren, hem de dalın 15 milyar TL’lik kredi borcu olduğunu bildirdi.
Faiz düşürme kararlarının tesirini çabucak hemen nazaranmediklerini, ticari krediler yanında konut kredilerinde de düşüş olmadığını aktaran Eren, “Biz finansçı değiliz ancak faizlerin düşmesinin yanında, ekonomik öngörülebilirliğin sağlanması için döviz meblağlarının da belirli düzeylerde kalması gerekir. Yeni ekonomik modelin sonuçlarını bir an evvel görmek istiyoruz.” diye konuştu.
Konut müteahhitleri açısından, konut kredilerinin düşük olmasının da kritik kıymetine değinen Eren, mevcut konut meblağlarının vatandaşların alım gücünün üstünde olduğunu, ayrıyeten konut kredisi alarak satın almanın da mevcut faiz şartlarıyla mümkün görünmediğini, ruhsal hudut olan 1’in altında bir faizin gerekli olduğunu anlattı.
“Asgari fiyat 4 bin, 4 bin 500 ortası olabilir”
Türkiye Müteahhitler Birliği Lideri Erdal Eren izlenimleri ve yaptığı görüşmelerle taban fiyatın 4 bin, 4 bin 500 TL içinde olacağı izlenimi edindiğini de belirterek, birliklerine üye işyerlerinde taban fiyatlı epeyce az kişi olduğunu lakin minimum fiyat artışının her kademedeki fiyatları üst iteceğini ve bunun da sorun ortaya çıkaracağını söylemiş oldu.
Minimum fiyatın 4 bin – 4 bin 500 TL içinde olacağını varsayım ettiğini de söyleyen Eren, bunun kendi kesimleri için sonlu bir tesir edeceğini, kendi üyelerinin emekçilerinin fazlaca azının taban fiyatlı olduğunu lakin genel iş ortamında dert doğabileceğini vurguladı.
“Zordaki müteahhitlerin konutlarını spekülatif yatırımcı alıyor”
Konut müteahhitlerinin problemlerini da değinen Erdal Eren, mevcut üretilmiş konutların satılmaya çalışıldığını lakin fiyatların yüksekliği niçiniyle muhtaçlığı olan, konut talep edenlerin alım gücünün üzerinde bir fiyat düzebir daha gelindiğini söylemiş oldu. Eren, önlerini bakılırsameyen konut müteahhitlerinin yeni proje üretemediğini, bu durumun sürmesi halinde 2022’de meblağların yüzde 50 ötüründa artması ihtimali olduğunu kaydetti.
Spekülatif yatırımcıların, müteahhitlerin elindeki konutları aldığını belirten Eren, bunlar içinde birtakım yabancıların olduğunu da söylemiş oldu.
Türkiye’nin nüfus ve zelzele niçiniyle yıllık 1 milyon ötüründa yeni konut arzına muhtaçlığı olduğunun altını çizen Erdal Eren, maliyet probleminin tahlili için kamunun elindeki yerlerin ucuz fiyattan müteahhitleri verilmesini önerdiklerini deklare etti.
“BAE ile ortak proje düşünüyoruz”
Türk müteahhitlerin yurt dışı iş üstlenmedeki yavaşlamanın petrol fiyatı düşüşü ve birtakım ülkelerle problemler yaşanmasına bağlı olduğunu anlatan Erdal Eren, bu ülkeler içinde bulunan Birleşik Arap Emirlikleri ile olumlu bir hava yakalandığını belirtti. Eren, BAE’de katıldığı iş forumunda, 38 milyar dolar yeni projeden kelam edildiğini fakat kendilerinin bu projelerden çok BAE’nin finansör olduğu üçüncü ülkelerde ortak iş yapma eğiliminde bulunduklarını söylemiş oldu.
Erdal Eren, Kasım 2021 bilgilerini de paylaşarak, 11 ayda 20.7 milyar dolar seviyesinde yeni iş üstlenildiğini ve 2020 yılını şimdiden geçtiklerini kaydetti.
Libya’dan hakedişe bağlanmış alacakları yanında, tahrip olan makine parkı ve tazminat alacakları da olduğunu, ayrıyeten savaş öncesi üstlendikleri lakin duran işlerin yeniden kendilerine verilmesine dikkat çeken Eren, Libya seçimlerini izlediklerini lakin istikrarsızlığın devamından telaşlı olduklarını anlattı.
Mevzuat eksikliği ve birtakım vergi-sosyal güvenlik uygulamaları niçiniyle yurt dışına hayli fazla personel götüremediklerini de aktaran Eren, bu alanda tahlil talebinde bulundu.