Toplumsal fobi nedir? (sosyal anksiyete bozukluğu)

KıtlamA

New member
Toplumsal fobisi olan çocuk ve ergenler; tanımadık beşerlerle karşılaştığı ya da diğerlerinin gözünün üzerinde olabileceği, bir ya da birden çok toplumsal ya da bir aksiyonu gerçekleştirdiği durumdan bariz ve daima kaygı duyarlar. Çocuk/ergen, küçük duruma düşeceği ya da utanç duyacağı bir halde davranacağından korkar (ya da anksiyete belirtileri gösterir). Toplumsal fobi tanısı koyabilmek için çocuklarda bu dert yaşıtlarıyla karşılaştıkları ortamlarda da görülmelidir. Çocuklardaki toplumsal fobi; anksiyete, ağlama, huysuzluk gösterme, donakalma ya da tanıdık olmayan insanların olduğu toplumsal durumlardan uzak durma olarak dışavurulabilir. Çocuk ve ergenler küçük yaşta fazlaca görülmemekle birlikte ekseriyetle dehşetlerinin çok ve anlamsız olduğunu bilirler. Toplumsal fobisi olan çocuk ve ergenler korkulan toplumsal ya da bir hareketin gerçekleştirildiği durumlardan kaçınırlar ya da ağır anksiyete ya da kasvetle buna katlanırlar. Toplumsal fobi teşhisini koyabilmek için bulguların en az 6 aydır devam ediyor olması gerekir. Bireydeki kaçınma, anksiyöz beklenti ya da korkulan toplumsal ya da bir aksiyonun gerçekleştirildiği durumlarda düşünce duyma, kişinin olağan günlük işlerini, mesleksel ve/veya eğitim fonksiyonelliğini, toplumsal etkinliklerini ya da bağlarını bozar ya da fobi olacağına ait besbelli kasvete niye olur.

Toplumsal fobisi olan çocukların yakın akrabalarında da toplumsal fobi görülme sıklığı 3 kat daha fazladır. Kronik aile içi çatışmalar, ayrılıklar, kayıplar, öğrenme ve okul muvaffakiyetindeki kuvvetlikler, çocuklara karşı çok gözetici tavır, devamlı olarak uyumlu davranılması konusunda çocuğa ihtarda bulunma, çocuğun her davranışının onanması (eleştirel yönlendirme ile karşılaşmama), toplumsal ortamlarla başa çıkmanın öğretilememesi de toplumsal fobi için kıymetli risk oluşturmaktadır.

Toplumsal fobi yaygınlığı çocuklarda %1, gençlerde 5-10’dur. Kızlarda erkeklerden 2 kat daha sık görülür. Ortaya çıkma periyodu genelde ilk-orta ergenliktir .

Toplumsal ortamlarda; kızarma, ürperme, kalp çarpıntısı, ellerde titreme, terleme, baş ağrısı, baş dönmesi, nefes darlığı, karın ağrısı, bulantı ve miksiyon gereksinimi üzere vejetatif semptomlar görülebilir. Kaçınma ve kaçma muhtaçlığı kişiyi tesirine alır. Kâfi göz kontağı kuramazlar ya da kurmaktan çekinirler. Toplumsal ortamlarda konuşamaz, ketlenirler. Toplumsal fobi, çocuklarda erişkinlerde faklı olarak öfke nöbeti halinde de ortaya çıkabilir.

Toplumsal fobinin %45’inde kronik gidiş görülür. Erişkin toplumsal fobisi olanların çocukluğunu değerlendirildiğinde yaklaşık %50’sinde toplumsal fobi hikayesi olduğu saptanmıştır. Tedavi olmaz ise okul muvaffakiyetinde düşüş, okul fobisi, yaşa mahsus toplumsal aktivitelerden kaçınma, toplumsal ortamlarda kendini yetersiz hissetme, özgüven eksikliği, somatoform bozukluk semptomları, depresyon ve intihar teşebbüsleri görülebilir. Toplumsal fobinin erken başlaması, birlikte depresyon üzere başka duygudurum bozuklukları, anksiyete bozuklukları ve alkol/madde bağımlılığının olması gidiş için olumsuz faktörlerdendir.

Toplumsal fobinin tedavisinde;

1. Psikofarmakolojik takviye

2. Çocuğa toplumsal marifetlerin kazandırılması

3. Çocuk ve ergende bilişsel bir daha yapılanmanın sağlanması

4. Anksiyete ile başa çıkabilme maharetlerinin kazandırılması

5. Aile ortasında anksiyete arttırıcı tavırların ele alınması

6.Çocuk ve ergenin büyütülmesinde fazlaca kollayıcı tavır uygulanmaması

7.Anksiyete bozukluğu olan ebeveynlerin de takviye alması sağlanması.,,, kıymetlidir.