Donanıma yakından ilgi duyanlar “undervolt (düşük voltaj)” sözünü kesinlikle duymuştur. Undervolt ya da undervolting, aynı performans düzeyini korurken GPU’nuzun çalışma voltajını düşürdüğümüz bir süreç.
Artık undervolt, yani voltaj düşürme süreciyle ilgili kıymetli ayrıntılara değineceğiz. Baştan belirtelim, bu makale Pascal yahut daha yeni NVIDIA ekran kartlarıyla uyumlu. Öteki bir deyişle, GTX 1000 serisi ve daha yeni GPU’lar.
beraberinde birtakım AMD GPU’larda süreçleri yapmak mümkün. Lakin kırmızı ekibin kartlarından birini tercih ettiyseniz Wattman’ı kullanmak daha mantıklı olabilir, çünkü bu yardımcı program AMD GPU’lar için en düzgün seçenek.
Yazımızdaki temel maksat, performanstan ödün vermeden GPU çekirdek sıcaklıklarını düşürmek. Akabinde bunu bir adım daha ileri gdolayıp, olağan sıcaklıkların altında kalırken performansı bir nebze artırmak.
Burada GeForce GTX 1050 Ti üzerinden gideceğiz. Bu kart bildiğiniz üzere güç tüketimi bakımından aşağı düzeylerde, bu niçinle sonuçlar beklediğiniz üzere olmayabilir. Öte yandan GTX 1070 yahut RTX 3070 üzere daha kuvvetli bir kart, düşük voltajdan daha sonra muhtemelen hayli daha uygun sonuçlar gösterecek.
Küçük form faktörlü bir PC kullanıyorsanız yahut bir HTPC kurduysanız bu süreç sizin için pek faydalı olabilir. Zira dar alanlarda GPU’ların oluşturduğu ısıyı hava yoluyla uzaklaştırmak bir çok güçtür.
tıpkı vakitte, hava akışınız zayıfsa yahut yüksek güç tüketen kartınız fazla ısınıyorsa bu makale size yardımcı olabilir. Ayrıyeten donanımınız fazla yük altına giriyorsa ve uzun mühlet kuvvetli oyunlar oynuyorsanız, bir daha undervolt sürecine bir göz gezdirebilirsiniz. yeniden belirtelim, burada sadece GPU’nun genel sıcaklığını ve güç tüketimini değiştirmek için adımlar atacağız.
Günümüzde ekran kartları fazlaca fazla gelişti ve biroldukça başka alanda kullanılabiliyor. Işın izleme üzere teknolojiler kullanırken, hem de yapay zeka süreçlerinde başarılı işler çıkaran çekirdeklerle destekleniyor.
NVIDIA GPU’nuz, GPU Boost isimli bir bilhassa bir arada geliyor. Bu özellik, çalışma sıcaklığı muteber düzeydeyse ve TDP müsaade veriyorsa daha âlâ performanslar elde etmek için GPU’nun kendi kendine sürat aşırtma yapmasına müsaade veriyor. Sıcaklıklar arttığında ise grafik işlemciniz inançlı çalışma sıcaklığını korumak için çekirdek saatini bir nebze düşürebiliyor. Bildiğiniz üzere süreç CPU çekirdeklerinde de emsal.
Sorun bu sürecin belli bir sıcaklıkta değil, kademeli olarak yapılması. Yani 80 santigrat dereceye ulaşan bir kart, 70 santigrat dereceye ulaşan bir karttan biraz daha berbat performans gösterebilir. Aslında temel olarak bakacak olursak, GPU ne kadar serin çalışırsa o kadar yeterli.
Aşağıda listelenen yazılımların tümü fiyatsız. NVIDIA ekran kartınızda sabit bir düşük voltaj ayarı yapmak için aşağıdaki araçlara gereksiniminiz olacak.
HWiNFO üzerinde bilgileri dört başka sütunda gorebiliyoruz ve bu bizim için pek faydalı: mevcut, minimum kıymetler, azamî pahalar ve ortalama kıymetler. İşte dikkat etmeniz ve not almanız gereken şeyler:
Google E-Tablolar yahut Excel üzere bir yazılım kullanarak yukarda bahsetmiş olduğumiz dataları not edebilirsiniz. Lakin kimi kullanıcılar buna gerek duymayabilir, karar size kalmış.
NVIDIA GPU’nuz için düzgün bir düşük voltaj sağlamak için gereken adımları yahut bunu nasıl yapabileceğinizi adım adım özetleyelim:
söylemiş olduğimiz üzere, not almak işleri garantiye alabilir ve kolaylaştırabilir. Lakin bu sizin tercihinize kalmış.
Ekran kartı üreticisine ve kullandığınız modele bağlı olarak GPU’nuzun boost (artırma) frekansı farklı olabilir. Hatta ekran kartlarımız birden fazla vakit verilen resmi bedellerin üstüne çıkabilir.
Örneğin bir GeForce RTX 3050 Ti modelini ele alalım. Bu kart stokta 1342 MHz ve turbo saati (Boost Clock) ile 1455 MHz’de çalışabiliyor. Fakat GPU, test sırasında yahut oyun oynarken 1800 MHz’lere kadar çıkabiliyor.
ötürüsıyla birinci adım, HWiNFO’yu başlatmak ve yalnızca birkaç dakikalığına bir oyun yahut test yapmak. Bu noktada yazılım üzerinden GPU Clock bedelini ve “maksimum” kısmını takip edebilirsiniz. Büyük olasılıkla GPU-Z’de bahsedilen boost frekansından daha yüksek bir sayı goreceksiniz.
Düşük voltajdayken GPU’nun çekirdek saatini düşürmediğimizden emin olmak için bu pahalara gereksinimimiz olacak. Yani undervolt işlemindilk öncesini ve denetim edin. Frekans suratları beklediğimiz kadar yüksekse her şey yolunda demektir.
Örneğin GTX 1050 Ti giriş düzeye hitap eden bir ekran kartı. Bu bağlamda muhtemelen rastgele bir termal sorun yaşamadan bu saat suratlarını bir süre devam ettirebilir. Lakin daha kuvvetli bir kart ısındıkça vakit içinde işler değişebilir. İşte bundan kaçınmaya çalışıyoruz.
MSI Afterburner’ı açtıktan daha sonra voltaj frekans eğrisini getirmek için CTRL+F tuşlarına basın. Diyelim ki GPU voltajını azamî 950mV’a (yukarıda bahsetmiş olduğumiz 1.050V’nin aksine) ayarlamak istiyoruz. Bu noktada 950 mV’nin önündeki kareye tıklıyoruz, lakin bitmedi.
Afterburner, bu voltajda GPU’muzun hangi frekansta çalışacağını bize gösteriyor: 1683 MHz. Yani daha evvel belirlediğimiz 1809 MHz amacının fazlaca altında. Bunu çözmek için, Afterburner’ın ana penceresine geri dönmemiz ve çekirdek saatini 950 mV’den gelen ihtiyaçlarımıza ulaşana kadar artırmamız gerekiyor. Şu anki bahsetmiş olduğumiz durumda bunun 1809 MHz frekans suratlarına gereksinimimiz var.
Aşağıdaki ekran manzarasında nazaranbileceğiniz üzere, Çekirdek Saatini gerekli frekansa gelene kadar artırmamız gerekiyor. daha sonrasında ayarları uygulayabilirsiniz. Frekanslarda küçük değişiklik yaşanıyorsa, bir daha ayarlama yapın ve yeniden kaydedin.
Artık 950 mV sette istenen azamî yükseltme frekansımıza sahip olduğumuza nazaran, GPU’muzun 950 mV’yi ve sabit frekansı aşmamasını sağlamak için aşağıdakileri yapmamız gerekiyor:
Tüm adımları uyguladıktan daha sonra ve ayarları kaydettikten daha sonra her şey tamam! Artık, üstte açıklandıği üzere sıcaklıkları ve öbür bilgileri karşılaştırabilir, sonuçları gözlemleyebilirsiniz.
Son olarak belirtelin, MSI Afterburner yazılımında farklı temalar mevcut ve sürüme bağlı olarak kimi kısımların görünümü değişebilir. Temel işleyiş ise her vakit birebir.
Testler
Her şeyin yolunda olduğundan emin olmak için kucak kucak test yapabilirsiniz. Yazılımlarda en az üç defa test yaptıktan daha sonra ve en az 1 saat oyun oynayarak sistemin stabil olup olmadığını denetim edebiliriz.
Bu ortada bir hatırlatma yapalım. Örneğin sisteminiz üç boyutlu Mark Time Spy testini muvaffakiyetle tamamladı. Fakat öbür bir benchmark yazılımında yahut farklı bir oyunda hala sorun yaşanma ihtimali var. Kararlı olduğundan emin olmak için farklı iş yüklerinde kartı zorladığınızdan emin olmanız gerekiyor.
Düşük voltajdayken sürat aşırtma yapmak istiyorsanız, çekirdek saatini daha yükseğe ayarlamanız kâfi. daha sonra bellek voltajına da dokunabilirsiniz. Her vakit olduğu üzere, bu süreçleri küçük adımlarla yapmakta yarar var.
GPU’nuzda undervolt yapmayı ve hatta daha sonrasında biraz sürat aşırtma yapmayı deneyebilirsiniz. bu biçimdelikle sıcaklıklarda düşüşler gözlemleyebilir, hatta overclock ile performans artışları elde edebilirsiniz.
Artık undervolt, yani voltaj düşürme süreciyle ilgili kıymetli ayrıntılara değineceğiz. Baştan belirtelim, bu makale Pascal yahut daha yeni NVIDIA ekran kartlarıyla uyumlu. Öteki bir deyişle, GTX 1000 serisi ve daha yeni GPU’lar.
beraberinde birtakım AMD GPU’larda süreçleri yapmak mümkün. Lakin kırmızı ekibin kartlarından birini tercih ettiyseniz Wattman’ı kullanmak daha mantıklı olabilir, çünkü bu yardımcı program AMD GPU’lar için en düzgün seçenek.
Yazımızdaki temel maksat, performanstan ödün vermeden GPU çekirdek sıcaklıklarını düşürmek. Akabinde bunu bir adım daha ileri gdolayıp, olağan sıcaklıkların altında kalırken performansı bir nebze artırmak.
Burada GeForce GTX 1050 Ti üzerinden gideceğiz. Bu kart bildiğiniz üzere güç tüketimi bakımından aşağı düzeylerde, bu niçinle sonuçlar beklediğiniz üzere olmayabilir. Öte yandan GTX 1070 yahut RTX 3070 üzere daha kuvvetli bir kart, düşük voltajdan daha sonra muhtemelen hayli daha uygun sonuçlar gösterecek.
Küçük form faktörlü bir PC kullanıyorsanız yahut bir HTPC kurduysanız bu süreç sizin için pek faydalı olabilir. Zira dar alanlarda GPU’ların oluşturduğu ısıyı hava yoluyla uzaklaştırmak bir çok güçtür.
tıpkı vakitte, hava akışınız zayıfsa yahut yüksek güç tüketen kartınız fazla ısınıyorsa bu makale size yardımcı olabilir. Ayrıyeten donanımınız fazla yük altına giriyorsa ve uzun mühlet kuvvetli oyunlar oynuyorsanız, bir daha undervolt sürecine bir göz gezdirebilirsiniz. yeniden belirtelim, burada sadece GPU’nun genel sıcaklığını ve güç tüketimini değiştirmek için adımlar atacağız.
Günümüzde ekran kartları fazlaca fazla gelişti ve biroldukça başka alanda kullanılabiliyor. Işın izleme üzere teknolojiler kullanırken, hem de yapay zeka süreçlerinde başarılı işler çıkaran çekirdeklerle destekleniyor.
NVIDIA GPU’nuz, GPU Boost isimli bir bilhassa bir arada geliyor. Bu özellik, çalışma sıcaklığı muteber düzeydeyse ve TDP müsaade veriyorsa daha âlâ performanslar elde etmek için GPU’nun kendi kendine sürat aşırtma yapmasına müsaade veriyor. Sıcaklıklar arttığında ise grafik işlemciniz inançlı çalışma sıcaklığını korumak için çekirdek saatini bir nebze düşürebiliyor. Bildiğiniz üzere süreç CPU çekirdeklerinde de emsal.
Sorun bu sürecin belli bir sıcaklıkta değil, kademeli olarak yapılması. Yani 80 santigrat dereceye ulaşan bir kart, 70 santigrat dereceye ulaşan bir karttan biraz daha berbat performans gösterebilir. Aslında temel olarak bakacak olursak, GPU ne kadar serin çalışırsa o kadar yeterli.
Aşağıda listelenen yazılımların tümü fiyatsız. NVIDIA ekran kartınızda sabit bir düşük voltaj ayarı yapmak için aşağıdaki araçlara gereksiniminiz olacak.
- üç boyutlu Mark Time Spy / Unigine Heaven / Unigine Superposition: GPU’nuzu gerilime sokacak farklı test yazılımları.
- HWiNFO64/HWMonitor: sensör bilgilerini ölçmek için (sıcaklık, watt, saat suratı vb.) gerekli bir yazılım.
- GPU-Z: Detaylı GPU özelliklerinizi öğrenmek için kullanabileceğiniz yazılım.
- Google E-Tablolar yahut Microsoft Excel: Temel olarak bulgularınızı not etmek için kullanabileceğiniz bir tablo yazılımı kullanabilirsiniz.
- MSI Afterburner: NVIDIA GPU’muz üzerinde ince ayarlar yapabileceğimiz tanınan bir araç.
HWiNFO üzerinde bilgileri dört başka sütunda gorebiliyoruz ve bu bizim için pek faydalı: mevcut, minimum kıymetler, azamî pahalar ve ortalama kıymetler. İşte dikkat etmeniz ve not almanız gereken şeyler:
- GPU Temperature: GPU çekirdeğinin mevcut çalışma sıcaklığı.
- GPU Core Voltage: GPU çekirdeğinin mevcut voltajı.
- GPU Power: GPU’nuzun mevcut watt kullanması.
- GPU Clock: Mevcut çekirdek saati.
- Alttaki küçük saat simgesi, okunan bedellerin tamamını sıfırlıyor. Sonuç olarak her bir testten daha sonra bedelleri sıfırlamanız gerekecek.
Google E-Tablolar yahut Excel üzere bir yazılım kullanarak yukarda bahsetmiş olduğumiz dataları not edebilirsiniz. Lakin kimi kullanıcılar buna gerek duymayabilir, karar size kalmış.
NVIDIA GPU’nuz için düzgün bir düşük voltaj sağlamak için gereken adımları yahut bunu nasıl yapabileceğinizi adım adım özetleyelim:
- Boştayken GPU Power (maksimum değer) bilgilerini, GPU Core Voltage’ı (maksimum değer) ve GPU sıcaklığını not edin.
- 3 kere test gerçekleştirin ve Grafik Puanının ortalamasını alın (tüm puanları toplayın ve 3’e bölün). daha sonrasında bunları not edin.
- Tabloda azamî GPU Power (GPU Gücü), azamî GPU Core Voltage (GPU Çekirdek Voltajı) ve azamî GPU Sıcaklığı ( GPU Temperature) bedellerine dikkat edin.
- Saat düğmesini kullanarak HWiNFO okuma kıymetlerini sıfırlayın.
- Küçük basamaklarla düşük voltaj uygulayın. 25mV’lik değişimlerle aralıklı olarak voltajı düşürebilirsiniz.
- Az evvel bahsetmiş olduğumiz ikinci, üçüncü ve dördüncü adımları yenidenlayın.
- Tansiyonu yine 25mV ile daha da azaltın.
- İkinci, üçüncü ve dördüncü adımları yinelayın.
- Çeşitli meseleler yaşayana kadar bu süreci yenidenlayın. Adımlar sırasında ekranınız gidip gelebilir, mavi ekran kusuru yahut farklı emareler nazaranbilirsiniz.
- Birtakım yanlışlar aldıktan daha sonra voltajı 25mV artırın. Yani sorun yaşamadığınız son bedellere geri dönün.
- İkinci, üçüncü ve dördüncü adımları bir kere daha yenidenlayın.
- Her şey yolunda görünüyorsa ve sonuçlardan mutluysanız, diğer tıpta testler yapın. üç boyutlu Mark Time Spy ve Unigine Heaven testlerini sırasıyla kullanabilirsiniz. Ayrıyeten Furmark’ı da testlerinize dahil edebilirsiniz. Ek olarak, kimi oyunları en az 30 dakika çalıştırmanızı öneriyoruz. Hatta bu oyun biraz ağır bir oyun olursa daha uygun.
- Sisteminiz istikrarlı bir biçimde ilerliyor ve her şey istediğiniz üzere mi? Artık profili kaydedebilir ve isterseniz yeni ayarları başlangıçta uygulanacak biçimde ayarlayabilirsiniz.
söylemiş olduğimiz üzere, not almak işleri garantiye alabilir ve kolaylaştırabilir. Lakin bu sizin tercihinize kalmış.
Ekran kartı üreticisine ve kullandığınız modele bağlı olarak GPU’nuzun boost (artırma) frekansı farklı olabilir. Hatta ekran kartlarımız birden fazla vakit verilen resmi bedellerin üstüne çıkabilir.
Örneğin bir GeForce RTX 3050 Ti modelini ele alalım. Bu kart stokta 1342 MHz ve turbo saati (Boost Clock) ile 1455 MHz’de çalışabiliyor. Fakat GPU, test sırasında yahut oyun oynarken 1800 MHz’lere kadar çıkabiliyor.
ötürüsıyla birinci adım, HWiNFO’yu başlatmak ve yalnızca birkaç dakikalığına bir oyun yahut test yapmak. Bu noktada yazılım üzerinden GPU Clock bedelini ve “maksimum” kısmını takip edebilirsiniz. Büyük olasılıkla GPU-Z’de bahsedilen boost frekansından daha yüksek bir sayı goreceksiniz.
Düşük voltajdayken GPU’nun çekirdek saatini düşürmediğimizden emin olmak için bu pahalara gereksinimimiz olacak. Yani undervolt işlemindilk öncesini ve denetim edin. Frekans suratları beklediğimiz kadar yüksekse her şey yolunda demektir.
Örneğin GTX 1050 Ti giriş düzeye hitap eden bir ekran kartı. Bu bağlamda muhtemelen rastgele bir termal sorun yaşamadan bu saat suratlarını bir süre devam ettirebilir. Lakin daha kuvvetli bir kart ısındıkça vakit içinde işler değişebilir. İşte bundan kaçınmaya çalışıyoruz.
MSI Afterburner’ı açtıktan daha sonra voltaj frekans eğrisini getirmek için CTRL+F tuşlarına basın. Diyelim ki GPU voltajını azamî 950mV’a (yukarıda bahsetmiş olduğumiz 1.050V’nin aksine) ayarlamak istiyoruz. Bu noktada 950 mV’nin önündeki kareye tıklıyoruz, lakin bitmedi.
Afterburner, bu voltajda GPU’muzun hangi frekansta çalışacağını bize gösteriyor: 1683 MHz. Yani daha evvel belirlediğimiz 1809 MHz amacının fazlaca altında. Bunu çözmek için, Afterburner’ın ana penceresine geri dönmemiz ve çekirdek saatini 950 mV’den gelen ihtiyaçlarımıza ulaşana kadar artırmamız gerekiyor. Şu anki bahsetmiş olduğumiz durumda bunun 1809 MHz frekans suratlarına gereksinimimiz var.
Aşağıdaki ekran manzarasında nazaranbileceğiniz üzere, Çekirdek Saatini gerekli frekansa gelene kadar artırmamız gerekiyor. daha sonrasında ayarları uygulayabilirsiniz. Frekanslarda küçük değişiklik yaşanıyorsa, bir daha ayarlama yapın ve yeniden kaydedin.
Artık 950 mV sette istenen azamî yükseltme frekansımıza sahip olduğumuza nazaran, GPU’muzun 950 mV’yi ve sabit frekansı aşmamasını sağlamak için aşağıdakileri yapmamız gerekiyor:
- 950 mV’deki noktayı seçin.
- Bu voltajı kilitlemek için L’ye basın
- 950 mV’den büyük tüm voltaj noktaları için (kilitli noktanın sağında), bunları frekansınıza yahut altına sürükleyin (mevcut durumda 1809 MHz).
- Afterburner’ın ana penceresinde uygula butonuna (tik simgesi) basın ve her şey kilitli voltajımızla birebir frekansa ayarlanacak.
- Voltajın kilidini açmak için L’ye basın. Bunu yapmayı unutursanız kartınız bu voltajda kilitlenir. Lakin kilidi açarsak, boşta olduğunda kart daha düşük voltajda çalışacak.
Tüm adımları uyguladıktan daha sonra ve ayarları kaydettikten daha sonra her şey tamam! Artık, üstte açıklandıği üzere sıcaklıkları ve öbür bilgileri karşılaştırabilir, sonuçları gözlemleyebilirsiniz.
Son olarak belirtelin, MSI Afterburner yazılımında farklı temalar mevcut ve sürüme bağlı olarak kimi kısımların görünümü değişebilir. Temel işleyiş ise her vakit birebir.
Testler
Her şeyin yolunda olduğundan emin olmak için kucak kucak test yapabilirsiniz. Yazılımlarda en az üç defa test yaptıktan daha sonra ve en az 1 saat oyun oynayarak sistemin stabil olup olmadığını denetim edebiliriz.
Bu ortada bir hatırlatma yapalım. Örneğin sisteminiz üç boyutlu Mark Time Spy testini muvaffakiyetle tamamladı. Fakat öbür bir benchmark yazılımında yahut farklı bir oyunda hala sorun yaşanma ihtimali var. Kararlı olduğundan emin olmak için farklı iş yüklerinde kartı zorladığınızdan emin olmanız gerekiyor.
Düşük voltajdayken sürat aşırtma yapmak istiyorsanız, çekirdek saatini daha yükseğe ayarlamanız kâfi. daha sonra bellek voltajına da dokunabilirsiniz. Her vakit olduğu üzere, bu süreçleri küçük adımlarla yapmakta yarar var.
GPU’nuzda undervolt yapmayı ve hatta daha sonrasında biraz sürat aşırtma yapmayı deneyebilirsiniz. bu biçimdelikle sıcaklıklarda düşüşler gözlemleyebilir, hatta overclock ile performans artışları elde edebilirsiniz.