‘Yapamaz’ dediler fakat yaptı! Erkekleri gölgede bırakıp dizilere bahis oldu
Derleyen: Can Şişman / Milliyet.com.tr – Erkek hâkim bir dünyada bayanların tüm zorlukları aşıp en az erkekler kadar başarılı olabileceğine dair bir fazlaca unutulmaz bayan kıssası örneği verebiliriz. İşte Margaret York da o kuvvetli bayanlardan biri.
Geçtiğimiz günlerde 80 yaşında ömrünü kaybeden Margaret York, ‘erkek dünyası’ olarak görülen polislik mesleğinde bayanlardan oluşan takımıyla bir arada bir epeyce cinayeti aydınlattı. Los Angeles Polis Departmanı’nın birinci bayan lider yardımcısı olarak tarihe ismini yazdırmayı başaran Margaret York, 80’li yılların tanınan televizyon üretimlerinden ‘Cagney & Lacey’ isimli polisiye dizisine de ilham olmuştu. Margaret York’un hayat kıssası sizi de etkileyecek.
BAYAN POLİSLER YALNIZCA MASA BAŞI İŞLERLE İLGİLENİYORDU
Margaret York’un öyküsü ABD’de 1982’den 1988’e kadar 7 dönem süren ‘Cagney & Lacey’ isimli polisiye diziye ilham vermişti. York, bayan polislerin sıklıkla yalnızca masa başı işlerle sınırlandığı bir periyotta bütün ön yargıları yıktı. Onun için bir hayli kişi “Sahada yapamaz” dedi lakin o başardı ve başarılarla geçen bir meslek sonunda Los Angeles Polis Departmanı’nın birinci bayan lider yardımcısı oldu. Pekala, bu muvaffakiyet öyküsü nasıl başladı, York ismini nasıl dünyaya duyurdu? Margaret York, fazlaca sevdiği polislik hayalini gerçekleştirmek için birinci vakit içinderda 1965 yılında Los Angeles Polis Departmanı’nda çalışmaya başladı.
York’un birinci işi telefon operatörlüğüydü. Akabinde bir polis akademisinde eğitim almaya başlayan York, 1968’de polis grubuna dahil oldu. York’un o periyotta polislik mesleğinde parlak bir geleceğinin olması, pek de mümkün gözükmüyordu. Eşinden boşanmıştı ve üç çocuklu bir anneydi. Bir yandan çaba gerektiren bir işi sürdürürken başka yandan da çocuklarını büyütmek ve düzgün bir anne olmak için efor gösteriyordu. Uzun uğraşlar kararında dahil olduğu grupta bayan polisler ya sıklıkla masa başı işlerle ilgileniyordu ya da kuvvetli olmayan dedektiflik işlerine atanıyordu. Bayan polisler o devirde çavuş rütbesinin ötesine geçemiyor, erkek subayları yönetmelerine ise müsaade verilmiyordu.
ERKEK POLİSLER BAYAN MESLEKTAŞLARIYLA ÇALIŞMAK İSTEMİYORDU
1970’li senelera gelindiğinde ise Margaret York, kendisi üzere bir öteki bayan dedektif olan Helen Kidder’la çalışmaya başlamıştı. İkilinin bir ortaya gelmesi aslında biraz da mecburî bir beraberlikti. Zira o periyotta erkek polisler bayanlarla birlikte çalışmak istemiyordu. Margaret York ise meslektaşı Kidder’la bir arada başarılardan başarılara koşuyordu. bir arada bir hayli cinayeti aydınlatarak adeta çığır açan York ve Kidder, hem çarçabuk hatalıların kabahatlerini itiraf etmesini sağlıyor tıpkı vakitte birlikte biroldukca güçlü cinayeti epey kısa sayılabilecek bir vakit diliminde çözüyorlardı. İkili departmanın en yüksek kabahat çözme ve itiraf alma oranına sahip gruplarından biri olmayı başardı.
Margaret York, meslektaşı Kidder’la bir arada yakaladıkları muvaffakiyetin tesadüf olmadığını düşünüyordu. York’a nazaran şüpheliler onları bir ‘anne figürü’ olarak görüyordu. Bayan olmalarından ötürü şüpheliler epey daha rahat davranışlar sergiliyordu ve bu durum da York ve Kidder’ın cinayetleri çözmede işini kolaylaştırıyordu. York, o günleri şu biçimde anlatıyordu: “Şüpheliler bizim bayan olmamızdan ötürü daha rahat konuşuyorlar ve çeşitli bilgiler veriyorlardı. O bilgilerle bizim neler yapabileceğimizin farkında değillerdi, bizim bu bilgilerle ne yapacağımızı bilemeyecek kadar aptal olduğumuzu düşünüyorlardı.”
7 DÖNEM SÜREN O DİZİYE DE İLHAM OLDU
Margaret York’un Los Angeles Polis Departmanı’nda yakaladığı muvaffakiyet ulusal çapta da yankı uyandırmaya başlamıştı. Takvimler 1982 yılının 25 Mart’ını gösterdiğinde CBS kanalında yayın ömrüne başlayan ‘Cagney & Lacey’ isimli polisiye dizisi ondan ilham almıştı.
İki bayan polisin maceralarını anlatan ve 1988’e kadar tam 7 dönem devam eden dizide Christine Cagney karakterini Sharon Gless, Mary Beth Lacey karakterini ise Tyne Daly canlandırıyordu. Mary Beth Lacey karakterinin Margaret York için kıymeti büyüktü. Zira dizideki bu karakter Margaret York’u temsil ediyordu. Christine Cagney karakteri hayatının merkezine mesleğini koyarken Mary Beth Lacey karakteri ise tıpkı Margaret York üzere çalışan bir anneydi.
ÇİZİLEN ‘BAŞARILI KADIN’ İMAJINI SORUNLU BULDU
Margaret York, tanınan kültürün göbeğindeki bir diziye ilham olmasını ise şaşırtan bir biçimde pek de onaylamadı. Margaret York’a göre dizideki bayan dedektiflerin canlandırılma formunda bir kusur vardı. York, dizinin fazlaca fazla New York odaklı olmasından rahatsızlık duyuyordu. Fakat ona göre dizideki asıl sorun ‘başarılı kadın’ imajındaydı.
Margaret York, dizideki bayan karakterlerin tıpkı erkekler üzere düşündüklerini ve davrandıklarını, karakterlerin ‘kadın polis’ olmanın farkını ve avantajını gereğince uygun yansıtamadığını düşünüyordu. Pekala, Margaret York’a nazaran bu dizi hiç mi başarılı değildi? elbette başarılı bulduğu bir kısım vardı. York’a göre dizi, bayanların iş hayatında adamların bir adım gölgesinde kalmasını ve iş hayatındaki cinsiyet ayrımcılığını çok gerçek yansıtıyordu.
YILLAR daha sonra ÜNİVERSİTEYE GİRDİ VE YÜKSEK LİSANS YAPTI
Gelin tekrar bu öykünün en başına gidelim, en değerli eksik modülleri tamamlayalım… Margaret Ann Mandley, ABD’nin Ohio eyaletinin kuzeydoğusundaki Canton kentinde 4 Ağustos 1941’te doğdu. Annesi ve babası çiçekçiydi. 13 yaşındayken ailesiyle bir arada Los Angeles’a taşındı. Birinci evliliğini Donald York’la yaptı. York’tan boşandıktan daha sonra yıllar boyunca hayalini kurduğu Los Angeles Polis Departmanı’na katıldı. 1980’de bu biçimdelar genç bir savcı olan Lance Ito ile gecenin üçünde bir cinayet soruşturması sırasında tanıştı ve Ito ile 1981 yılında ömrünü birleştirdi.
Los Angeles Polis Departmanı’nda erkek egemenliğini yıkarak mesleğinde süratli adımlarla yükseldi ve 2000 yılında kısmın birinci bayan lider yardımcısı oldu. bakılırsavini muvaffakiyetle sürdüren York, 2002 yılında polislikten emekli oldu. Bir yandan mesleğine devam ederken öbür yandan da liseden daha sonra yarım bıraktığı eğitim hayatına devam etti. Savcı Lance Ito ile evliliği sırasında üniversite hayalini gerçekleştiren York, 1985 yılında Los Angeles yakınlarındaki Redlands Üniversitesi’nde işletme kısmını bitirdi. 1992 yılında ise Güney Kaliforniya Üniversitesi’nde kamu idaresi alanında yüksek lisans yaptı. Eşi Lance Ito onu, “Hem bir anne birebir vakitte meşgul bir profesyonel” olarak tanımlıyordu.
CİNSİYET AYRIMCILIĞIYLA UĞRAŞTA SEMBOL BİR İSİM
York, emekli olduktan daha sonra Los Angeles İlçe Kamu Güvenliği Ofisi’nde lider olarak hizmet vermeye devam etti. Milletlerarası Polis Şefleri Birliği’nde danışman olarak çalıştıktan daha sonra kendi danışmanlık ve soruşturma firmasını kurdu ve Los Angeles Polis Departmanı’nda bakılırsav yapan bir epeyce genç bayana ışık olarak meslektaşlarına danışmanlık yaptı. Margaret York, hayatı boyunca bir epey hayırsever çalışmaya da imza attı. Başta Amerikan Kanser Derneği olmak üzere çeşitli kurumlarda vazifeler üstlendi, Meksika’da yardıma muhtaç bayanlara barınma muhtaçlığını sağlamak üzere kampanyalar düzenledi.
17 Ekim 2021’de Los Angeles’taki bir hastanede oldukçalu organ yetmezliği niçiniyle hayatını kaybeden Margaret York, hayatı boyunca erkek hâkim bir dünyada bayanların tüm zorluklara karşın başarılı olabileceğini kanıtlaması bakımından değerli bir figürdü.
Vefatından daha sonra senelerca çalıştığı Los Angeles Polis Departmanı’ndan Ruby Flores’in şu kelamları York’un hayatını özetler üzereydi: “York, bayanların klasik rollerine meydan okumaktan korkmuyordu. Departmanımız onun zekası ve bilgeliği olmadan fazlaca eksik. Dev bir bayanı kaybettik lakin mirası daima bizimle bir arada…”
Derleyen: Can Şişman / Milliyet.com.tr – Erkek hâkim bir dünyada bayanların tüm zorlukları aşıp en az erkekler kadar başarılı olabileceğine dair bir fazlaca unutulmaz bayan kıssası örneği verebiliriz. İşte Margaret York da o kuvvetli bayanlardan biri.
Geçtiğimiz günlerde 80 yaşında ömrünü kaybeden Margaret York, ‘erkek dünyası’ olarak görülen polislik mesleğinde bayanlardan oluşan takımıyla bir arada bir epeyce cinayeti aydınlattı. Los Angeles Polis Departmanı’nın birinci bayan lider yardımcısı olarak tarihe ismini yazdırmayı başaran Margaret York, 80’li yılların tanınan televizyon üretimlerinden ‘Cagney & Lacey’ isimli polisiye dizisine de ilham olmuştu. Margaret York’un hayat kıssası sizi de etkileyecek.
BAYAN POLİSLER YALNIZCA MASA BAŞI İŞLERLE İLGİLENİYORDU
Margaret York’un öyküsü ABD’de 1982’den 1988’e kadar 7 dönem süren ‘Cagney & Lacey’ isimli polisiye diziye ilham vermişti. York, bayan polislerin sıklıkla yalnızca masa başı işlerle sınırlandığı bir periyotta bütün ön yargıları yıktı. Onun için bir hayli kişi “Sahada yapamaz” dedi lakin o başardı ve başarılarla geçen bir meslek sonunda Los Angeles Polis Departmanı’nın birinci bayan lider yardımcısı oldu. Pekala, bu muvaffakiyet öyküsü nasıl başladı, York ismini nasıl dünyaya duyurdu? Margaret York, fazlaca sevdiği polislik hayalini gerçekleştirmek için birinci vakit içinderda 1965 yılında Los Angeles Polis Departmanı’nda çalışmaya başladı.
York’un birinci işi telefon operatörlüğüydü. Akabinde bir polis akademisinde eğitim almaya başlayan York, 1968’de polis grubuna dahil oldu. York’un o periyotta polislik mesleğinde parlak bir geleceğinin olması, pek de mümkün gözükmüyordu. Eşinden boşanmıştı ve üç çocuklu bir anneydi. Bir yandan çaba gerektiren bir işi sürdürürken başka yandan da çocuklarını büyütmek ve düzgün bir anne olmak için efor gösteriyordu. Uzun uğraşlar kararında dahil olduğu grupta bayan polisler ya sıklıkla masa başı işlerle ilgileniyordu ya da kuvvetli olmayan dedektiflik işlerine atanıyordu. Bayan polisler o devirde çavuş rütbesinin ötesine geçemiyor, erkek subayları yönetmelerine ise müsaade verilmiyordu.
ERKEK POLİSLER BAYAN MESLEKTAŞLARIYLA ÇALIŞMAK İSTEMİYORDU
1970’li senelera gelindiğinde ise Margaret York, kendisi üzere bir öteki bayan dedektif olan Helen Kidder’la çalışmaya başlamıştı. İkilinin bir ortaya gelmesi aslında biraz da mecburî bir beraberlikti. Zira o periyotta erkek polisler bayanlarla birlikte çalışmak istemiyordu. Margaret York ise meslektaşı Kidder’la bir arada başarılardan başarılara koşuyordu. bir arada bir hayli cinayeti aydınlatarak adeta çığır açan York ve Kidder, hem çarçabuk hatalıların kabahatlerini itiraf etmesini sağlıyor tıpkı vakitte birlikte biroldukca güçlü cinayeti epey kısa sayılabilecek bir vakit diliminde çözüyorlardı. İkili departmanın en yüksek kabahat çözme ve itiraf alma oranına sahip gruplarından biri olmayı başardı.
Margaret York, meslektaşı Kidder’la bir arada yakaladıkları muvaffakiyetin tesadüf olmadığını düşünüyordu. York’a nazaran şüpheliler onları bir ‘anne figürü’ olarak görüyordu. Bayan olmalarından ötürü şüpheliler epey daha rahat davranışlar sergiliyordu ve bu durum da York ve Kidder’ın cinayetleri çözmede işini kolaylaştırıyordu. York, o günleri şu biçimde anlatıyordu: “Şüpheliler bizim bayan olmamızdan ötürü daha rahat konuşuyorlar ve çeşitli bilgiler veriyorlardı. O bilgilerle bizim neler yapabileceğimizin farkında değillerdi, bizim bu bilgilerle ne yapacağımızı bilemeyecek kadar aptal olduğumuzu düşünüyorlardı.”
7 DÖNEM SÜREN O DİZİYE DE İLHAM OLDU
Margaret York’un Los Angeles Polis Departmanı’nda yakaladığı muvaffakiyet ulusal çapta da yankı uyandırmaya başlamıştı. Takvimler 1982 yılının 25 Mart’ını gösterdiğinde CBS kanalında yayın ömrüne başlayan ‘Cagney & Lacey’ isimli polisiye dizisi ondan ilham almıştı.
İki bayan polisin maceralarını anlatan ve 1988’e kadar tam 7 dönem devam eden dizide Christine Cagney karakterini Sharon Gless, Mary Beth Lacey karakterini ise Tyne Daly canlandırıyordu. Mary Beth Lacey karakterinin Margaret York için kıymeti büyüktü. Zira dizideki bu karakter Margaret York’u temsil ediyordu. Christine Cagney karakteri hayatının merkezine mesleğini koyarken Mary Beth Lacey karakteri ise tıpkı Margaret York üzere çalışan bir anneydi.
ÇİZİLEN ‘BAŞARILI KADIN’ İMAJINI SORUNLU BULDU
Margaret York, tanınan kültürün göbeğindeki bir diziye ilham olmasını ise şaşırtan bir biçimde pek de onaylamadı. Margaret York’a göre dizideki bayan dedektiflerin canlandırılma formunda bir kusur vardı. York, dizinin fazlaca fazla New York odaklı olmasından rahatsızlık duyuyordu. Fakat ona göre dizideki asıl sorun ‘başarılı kadın’ imajındaydı.
Margaret York, dizideki bayan karakterlerin tıpkı erkekler üzere düşündüklerini ve davrandıklarını, karakterlerin ‘kadın polis’ olmanın farkını ve avantajını gereğince uygun yansıtamadığını düşünüyordu. Pekala, Margaret York’a nazaran bu dizi hiç mi başarılı değildi? elbette başarılı bulduğu bir kısım vardı. York’a göre dizi, bayanların iş hayatında adamların bir adım gölgesinde kalmasını ve iş hayatındaki cinsiyet ayrımcılığını çok gerçek yansıtıyordu.
YILLAR daha sonra ÜNİVERSİTEYE GİRDİ VE YÜKSEK LİSANS YAPTI
Gelin tekrar bu öykünün en başına gidelim, en değerli eksik modülleri tamamlayalım… Margaret Ann Mandley, ABD’nin Ohio eyaletinin kuzeydoğusundaki Canton kentinde 4 Ağustos 1941’te doğdu. Annesi ve babası çiçekçiydi. 13 yaşındayken ailesiyle bir arada Los Angeles’a taşındı. Birinci evliliğini Donald York’la yaptı. York’tan boşandıktan daha sonra yıllar boyunca hayalini kurduğu Los Angeles Polis Departmanı’na katıldı. 1980’de bu biçimdelar genç bir savcı olan Lance Ito ile gecenin üçünde bir cinayet soruşturması sırasında tanıştı ve Ito ile 1981 yılında ömrünü birleştirdi.
Los Angeles Polis Departmanı’nda erkek egemenliğini yıkarak mesleğinde süratli adımlarla yükseldi ve 2000 yılında kısmın birinci bayan lider yardımcısı oldu. bakılırsavini muvaffakiyetle sürdüren York, 2002 yılında polislikten emekli oldu. Bir yandan mesleğine devam ederken öbür yandan da liseden daha sonra yarım bıraktığı eğitim hayatına devam etti. Savcı Lance Ito ile evliliği sırasında üniversite hayalini gerçekleştiren York, 1985 yılında Los Angeles yakınlarındaki Redlands Üniversitesi’nde işletme kısmını bitirdi. 1992 yılında ise Güney Kaliforniya Üniversitesi’nde kamu idaresi alanında yüksek lisans yaptı. Eşi Lance Ito onu, “Hem bir anne birebir vakitte meşgul bir profesyonel” olarak tanımlıyordu.
CİNSİYET AYRIMCILIĞIYLA UĞRAŞTA SEMBOL BİR İSİM
York, emekli olduktan daha sonra Los Angeles İlçe Kamu Güvenliği Ofisi’nde lider olarak hizmet vermeye devam etti. Milletlerarası Polis Şefleri Birliği’nde danışman olarak çalıştıktan daha sonra kendi danışmanlık ve soruşturma firmasını kurdu ve Los Angeles Polis Departmanı’nda bakılırsav yapan bir epeyce genç bayana ışık olarak meslektaşlarına danışmanlık yaptı. Margaret York, hayatı boyunca bir epey hayırsever çalışmaya da imza attı. Başta Amerikan Kanser Derneği olmak üzere çeşitli kurumlarda vazifeler üstlendi, Meksika’da yardıma muhtaç bayanlara barınma muhtaçlığını sağlamak üzere kampanyalar düzenledi.
17 Ekim 2021’de Los Angeles’taki bir hastanede oldukçalu organ yetmezliği niçiniyle hayatını kaybeden Margaret York, hayatı boyunca erkek hâkim bir dünyada bayanların tüm zorluklara karşın başarılı olabileceğini kanıtlaması bakımından değerli bir figürdü.
Vefatından daha sonra senelerca çalıştığı Los Angeles Polis Departmanı’ndan Ruby Flores’in şu kelamları York’un hayatını özetler üzereydi: “York, bayanların klasik rollerine meydan okumaktan korkmuyordu. Departmanımız onun zekası ve bilgeliği olmadan fazlaca eksik. Dev bir bayanı kaybettik lakin mirası daima bizimle bir arada…”