Murat KÜÇÜK
Zonguldak Ticaret ve Sanayi Odası Lideri Metin Demir, DÜNYA’ya gerçekleştirdiği ziyarette kentin meselelerini ve tahlil için izlenmesi gereken yolları anlattı. Taş kömürü yataklarının keşfedilmesi ve işletmeye alınmasıyla 1840’lardan itibaren kentleşmeye başlayan Zonguldak’ın, iktisat ve nüfus bakımından güç kaybettiğini söyleyen Metin Demir, 1980’lerin sonunda nüfusu 1 milyonu aşan kentin, var olma niçini olan kömürdeki ıstıraplar sebebiyle göç verdiğini söylemiş oldu. “Bir gurbet kenti olan Zonguldak, artık bir sıla memleketine dönüşüyor” diyen Demir, “Maden alanlarının kapanmasıyla işini kaybeden insanlarımız, kenti terk etmek zorunda kalıyor” dedi.
Madene inmenin maliyeti ağır
Madenciliğin okulu olarak kabul edilen Zonguldak’ta yetişen ustaların, azalan iş alanı sebebiyle Manisa Soma ve Tekirdağ Malkara’ya, mesleksiz gençlerin ise endüstrinin kuvvetli olduğu kentlere çalışmaya gittiği tabir eden Metin Demir, “Son 30 yıldır Zonguldak, hem nüfus tıpkı vakitte iktisat bakımından küçülüyor ve maalesef bu sorun çözülemiyor. Zonguldaklı, 180 yıldır toprağı kazıyor. Geçmişte 1 metre derinlikten çıkan kömür, bugün 550 metreden çıkıyor. Kömürün yüzeyden uzaklaşması birlikteinde birfazlaca sorunu da getiriyor. Bunlardan en değerlisi kilometrelere varan uzunluklardaki galerilerde çalışan madenciler, grizu başta olmak üzere birfazlaca kaza riskiyle, dünyanın en ağır işini yapmak zorunda kalıyor. Bu da birlikteinde lojistik, personellik, ekipman ve iş güvenliği üzere konularda maliyetleri artırıyor. Bilindiği üzere Soma Faciası’ndan daha sonra maden çalışanlarına asgarî 2 minimum fiyat ödenmesi kanunlaştırıldı. İşi bilmeyen birini dahi madene indirmenin maliyeti var. Doğal olarak işin ustalarının fiyatları bu sayının epeyce daha üstünde konumlandı. Zonguldak Havzası, faylanmalar ve kömür yataklarındaki süreksizlikler sebebiyle emek ağır çalışılan ve mekanizasyona hayli müsait olmayan bir havzadır. Tüm bunların kararında esasen büyük kasvetler yaşayan Zonguldak madenciliğinin sorunlarına bir de Paris İklim Muahedesi ve Avrupa Yeşil Mutabakatı da eklenince vaziyeti okuyabilenler olarak alarm durumuna geçtik” halinde konuştu.
“Yatırımlar makul dönüştürülmeli”
Yeşil Mutabakat Aksiyon Planı Genelgesi’nin imzalanması daha sonrası Ankara ile temas kurduklarını belirten Lider Demir, gelişmeleri şöyleki anlattı: “Siyaset kurumundan bize, ‘Türkiye, toplumsal ve ekonomik gelişmelerini dikkate alarak bu siyasetleri uygulayacaktır’ diye bir şerh kısmı olduğu ve tasa etmememiz gerektiği söylendi. Zonguldaklılar olarak 180 yıldır madencilik yapıyoruz lakin 180 yıl daha bu işi yapamayacağımızı biliyoruz. Lakin yaşanacak dönüşümün bir plan doğrultusunda, diğer toplumsal sorunları de ele alan ve kentin iktisadını batmadan dönüştürecek model ile mi yoksa ülkemizde geçmişte örneklerini gördüğümüz üzere rastgele mi yönetileceğini merak ediyoruz. Bu bahis Ankara’da fazlaca önemli görülemeyebilir ama bizim için hayati bir sorundur. Zonguldak kömür ile var oldu lakin kömür ile yok olmamalı. 180 yılda bu kente yol, baraj, liman ve birfazlaca altyapı yatırımları yapıldı. Tüm bu yatırımların makul planlanmış bir dönüşüm ile yoluna devam etmesi gerekiyor. Biz istiyoruz ki süreçleri hakikat yönetelim ve Zonguldak varlığını sürdürsün.”
“Zonguldak yüzde 100 kömürsüz olamaz”
“Türkiye 30 yıl ortasında kömürden çıkabilir ama Zonguldak kömüründen vazgeçemez” diyen Demir şunları söylemiş oldu: “Çünkü demir-çelik dalının kullandığı kok kömürünün tek kaynağı Zonguldak Havzası’dır. Türkiye’nin tamamının bir vadede kömürsüzleşmesi planlansa da Zonguldak bundan farklı tutulabilir” dedi. Dünyada yeni kömür yakma tekniklerinin de geliştiğine dikkat çeken Lider Demir, daha verimli kullanabilen, karbon salınımını düşüren yeni yakma teknikleri üzerine araştırmalar yaptıklarını da söylemiş oldu. Yalnızca Zonguldak’ın değil tüm Türkiye’nin bu mevzuları tartışması ve kararlar alması gerektiğini lisana getiren Demir, “Zonguldak yüzde 100 kömürsüz olacak diyemeyiz.”
Zonguldak’ın yeni alternatifleri kafes balıkçılığı ve sera OSB
Alternatif iş alanları yaratmak için de araştırmalar yaptıklarına değinen Zonguldak Ticaret ve Sanayi Odası Lideri Metin Demir, kafes balıkçılığı ve sera OSB konusunda yol aldıklarını söylemiş oldu. Demir, şu biçimde konuştu: “Kafes balıkçılığı üzerine ziyaretler gerçekleştirdik ve değerli deneyimler edindik. Bunun yanı sıra sera OSB projemiz ile tarımda ölçek ve teknoloji sorununu aşacağız. Projenin 1’inci etabında, her biri 25 dönümden oluşan 15 parselde, topraksız tarım yapacağız ve 2023’ten itibaren eserlerimizi ihraç edeceğiz. Seraların ısıtmasında biyokütle ve kömür kullanacağız. Biyokütleyi daha kuvvetli organize ettikçe kömür kullanmayı bırakacağız. Daha evvel defne üretimi konusunda bunu başardık ve bugün 2 ihracatçı firmamız var. Zonguldak’a alternatifl er yaratmaya çalışıyoruz ve bu iki iş kolu gelecek senelerda kentin iktisadında değerli yer tutacak.”
Filyos Projesi bir daha şekilleniyor
Zonguldak Ticaret ve Sanayi Odası Lideri Metin Demir, kentle ilgili son ayrıntıları şu biçimde paylaştı: “Filyos Çayı büyük oranda ıslah edildi. Sanayi bölgesinin altyapısına başlandı. Limanın altyapı süreçleri, rıhtımları ve mendirekleri tamamlandı. Irmak-Zonguldak demiryolu çizgisi tam yenilendi ve kapasitesi artırıldı. Zonguldak’ın bütün karayolları, duble yol haline getirildi ve standartları artırıldı. Filyos Projesi; liman, sanayi bölgesi ve hür bölge olarak planlanmıştı. Ama Karadeniz’de doğalgaz bulunması ve bu gazın Zonguldak, Filyos üzerinden karaya bağlanması planı açıklanınca bölge, Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı’nın önceliği doğrultusunda bir daha şekillendiriliyor.”
Zonguldak Ticaret ve Sanayi Odası Lideri Metin Demir, DÜNYA’ya gerçekleştirdiği ziyarette kentin meselelerini ve tahlil için izlenmesi gereken yolları anlattı. Taş kömürü yataklarının keşfedilmesi ve işletmeye alınmasıyla 1840’lardan itibaren kentleşmeye başlayan Zonguldak’ın, iktisat ve nüfus bakımından güç kaybettiğini söyleyen Metin Demir, 1980’lerin sonunda nüfusu 1 milyonu aşan kentin, var olma niçini olan kömürdeki ıstıraplar sebebiyle göç verdiğini söylemiş oldu. “Bir gurbet kenti olan Zonguldak, artık bir sıla memleketine dönüşüyor” diyen Demir, “Maden alanlarının kapanmasıyla işini kaybeden insanlarımız, kenti terk etmek zorunda kalıyor” dedi.
Madene inmenin maliyeti ağır
Madenciliğin okulu olarak kabul edilen Zonguldak’ta yetişen ustaların, azalan iş alanı sebebiyle Manisa Soma ve Tekirdağ Malkara’ya, mesleksiz gençlerin ise endüstrinin kuvvetli olduğu kentlere çalışmaya gittiği tabir eden Metin Demir, “Son 30 yıldır Zonguldak, hem nüfus tıpkı vakitte iktisat bakımından küçülüyor ve maalesef bu sorun çözülemiyor. Zonguldaklı, 180 yıldır toprağı kazıyor. Geçmişte 1 metre derinlikten çıkan kömür, bugün 550 metreden çıkıyor. Kömürün yüzeyden uzaklaşması birlikteinde birfazlaca sorunu da getiriyor. Bunlardan en değerlisi kilometrelere varan uzunluklardaki galerilerde çalışan madenciler, grizu başta olmak üzere birfazlaca kaza riskiyle, dünyanın en ağır işini yapmak zorunda kalıyor. Bu da birlikteinde lojistik, personellik, ekipman ve iş güvenliği üzere konularda maliyetleri artırıyor. Bilindiği üzere Soma Faciası’ndan daha sonra maden çalışanlarına asgarî 2 minimum fiyat ödenmesi kanunlaştırıldı. İşi bilmeyen birini dahi madene indirmenin maliyeti var. Doğal olarak işin ustalarının fiyatları bu sayının epeyce daha üstünde konumlandı. Zonguldak Havzası, faylanmalar ve kömür yataklarındaki süreksizlikler sebebiyle emek ağır çalışılan ve mekanizasyona hayli müsait olmayan bir havzadır. Tüm bunların kararında esasen büyük kasvetler yaşayan Zonguldak madenciliğinin sorunlarına bir de Paris İklim Muahedesi ve Avrupa Yeşil Mutabakatı da eklenince vaziyeti okuyabilenler olarak alarm durumuna geçtik” halinde konuştu.
“Yatırımlar makul dönüştürülmeli”
Yeşil Mutabakat Aksiyon Planı Genelgesi’nin imzalanması daha sonrası Ankara ile temas kurduklarını belirten Lider Demir, gelişmeleri şöyleki anlattı: “Siyaset kurumundan bize, ‘Türkiye, toplumsal ve ekonomik gelişmelerini dikkate alarak bu siyasetleri uygulayacaktır’ diye bir şerh kısmı olduğu ve tasa etmememiz gerektiği söylendi. Zonguldaklılar olarak 180 yıldır madencilik yapıyoruz lakin 180 yıl daha bu işi yapamayacağımızı biliyoruz. Lakin yaşanacak dönüşümün bir plan doğrultusunda, diğer toplumsal sorunları de ele alan ve kentin iktisadını batmadan dönüştürecek model ile mi yoksa ülkemizde geçmişte örneklerini gördüğümüz üzere rastgele mi yönetileceğini merak ediyoruz. Bu bahis Ankara’da fazlaca önemli görülemeyebilir ama bizim için hayati bir sorundur. Zonguldak kömür ile var oldu lakin kömür ile yok olmamalı. 180 yılda bu kente yol, baraj, liman ve birfazlaca altyapı yatırımları yapıldı. Tüm bu yatırımların makul planlanmış bir dönüşüm ile yoluna devam etmesi gerekiyor. Biz istiyoruz ki süreçleri hakikat yönetelim ve Zonguldak varlığını sürdürsün.”
“Zonguldak yüzde 100 kömürsüz olamaz”
“Türkiye 30 yıl ortasında kömürden çıkabilir ama Zonguldak kömüründen vazgeçemez” diyen Demir şunları söylemiş oldu: “Çünkü demir-çelik dalının kullandığı kok kömürünün tek kaynağı Zonguldak Havzası’dır. Türkiye’nin tamamının bir vadede kömürsüzleşmesi planlansa da Zonguldak bundan farklı tutulabilir” dedi. Dünyada yeni kömür yakma tekniklerinin de geliştiğine dikkat çeken Lider Demir, daha verimli kullanabilen, karbon salınımını düşüren yeni yakma teknikleri üzerine araştırmalar yaptıklarını da söylemiş oldu. Yalnızca Zonguldak’ın değil tüm Türkiye’nin bu mevzuları tartışması ve kararlar alması gerektiğini lisana getiren Demir, “Zonguldak yüzde 100 kömürsüz olacak diyemeyiz.”
Zonguldak’ın yeni alternatifleri kafes balıkçılığı ve sera OSB
Alternatif iş alanları yaratmak için de araştırmalar yaptıklarına değinen Zonguldak Ticaret ve Sanayi Odası Lideri Metin Demir, kafes balıkçılığı ve sera OSB konusunda yol aldıklarını söylemiş oldu. Demir, şu biçimde konuştu: “Kafes balıkçılığı üzerine ziyaretler gerçekleştirdik ve değerli deneyimler edindik. Bunun yanı sıra sera OSB projemiz ile tarımda ölçek ve teknoloji sorununu aşacağız. Projenin 1’inci etabında, her biri 25 dönümden oluşan 15 parselde, topraksız tarım yapacağız ve 2023’ten itibaren eserlerimizi ihraç edeceğiz. Seraların ısıtmasında biyokütle ve kömür kullanacağız. Biyokütleyi daha kuvvetli organize ettikçe kömür kullanmayı bırakacağız. Daha evvel defne üretimi konusunda bunu başardık ve bugün 2 ihracatçı firmamız var. Zonguldak’a alternatifl er yaratmaya çalışıyoruz ve bu iki iş kolu gelecek senelerda kentin iktisadında değerli yer tutacak.”
Filyos Projesi bir daha şekilleniyor
Zonguldak Ticaret ve Sanayi Odası Lideri Metin Demir, kentle ilgili son ayrıntıları şu biçimde paylaştı: “Filyos Çayı büyük oranda ıslah edildi. Sanayi bölgesinin altyapısına başlandı. Limanın altyapı süreçleri, rıhtımları ve mendirekleri tamamlandı. Irmak-Zonguldak demiryolu çizgisi tam yenilendi ve kapasitesi artırıldı. Zonguldak’ın bütün karayolları, duble yol haline getirildi ve standartları artırıldı. Filyos Projesi; liman, sanayi bölgesi ve hür bölge olarak planlanmıştı. Ama Karadeniz’de doğalgaz bulunması ve bu gazın Zonguldak, Filyos üzerinden karaya bağlanması planı açıklanınca bölge, Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı’nın önceliği doğrultusunda bir daha şekillendiriliyor.”