Akdeniz, dünyada en süratli ısınan deniz haline geliyor

admin

Administrator
Yetkili
Admin
Global Mod
Akdeniz, dünyada en süratli ısınan deniz haline geliyor
WWF, geçen hafta ‘İklim Değişikliğinin Akdeniz’e Etkileri’ başlıklı yeni rapor hazırladı. Raporda, iklim değişikliğinin tesiriyle sıcaklıkların, Akdeniz’de küresel ortalamadan yüzde 20 daha süratli arttığı ve Akdeniz’in gezegenin en süratli ısınan, en tuzlu denizi haline geldiğine değinildi. Raporda, iklim değişikliğinin insan çeşidini tehdit eden en büyük tehlike haline geldiği kaydedildi.

‘DENİZ DÜZEYİ 1 METRE YÜKSELECEK’

Sıcaklık artışının ilerleyen senelerda da devam edeceği vurgulanan raporda, 2100’e gelindiğinde deniz düzeyinin 1 metreden çok yükseleceği ve bölge nüfusunun 3’te 1’inin bu durumdan etkileneceğinin iddia edildiği açıklandı. Çalışmada ayrıyeten sera gazı emisyonlarının tesirlerini azaltmak ve ısınan deniz gerçeğine ahenk sağlamak için ivedilikle alınması gereken kapsayıcı tedbirlere yer verildi.

1000’E YAKIN YABANCI TÜR

Akdeniz’in ısınmasına bağlı olarak bugün neredeyse 1000’e yakın yabancı çeşidin göç ederek, lokal cinslerin yerini aldığı açıklandı. Rapora göre, giderek şiddetlenen çok hava olayları, kırılgan deniz çayırlarını ve mercan topluluklarını tahrip ediyor, kentler ve kıyı şeridi için tehdit oluşturuyor.

‘İNSAN BASKISI’ TEHLİKESİ

İklim değişikliğinin, Akdeniz’in en kıymetli deniz ekosistemlerinden kimileri üstündeki geri döndürülemez tesirlerini ortaya koyan raporda, bu durumun balıkçılık ve turizm üzere dalları ve deniz eserleriyle ilgili tüketim alışkanlıklarını da değiştirdiği kaydedildi.

İklim değişikliğinin deniz biyoçeşitliliği üstündeki 6 ana etkisinin vurgulandığı raporda, kıymetli balık çeşitleri ve habitatlarda ortaya çıkan, yerel geçim kaynaklarını etkileyen değişimin boyutları anlatılıyor. Rapor ile WWF, çok avlanma, kirlilik, kıyılarda yapılaşma ve deniz nakliyatı üzere Akdeniz’in ekolojik gücünü değerli ölçüde azaltan insan baskısı ile iklim değişikliğinin tesirleri içindeki tehlikeli bağlantıya dikkat çekiyor.

‘İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ BUGÜNÜN GERÇEĞİ’

WWF-Türkiye Genel Müdürü Aslı Pasinli, Akdeniz’in artık eskisi üzere olmadığını, giderek daha da tropikalleştiğini söylemiş oldu. Pasinli, “İklim değişikliği makûs bir gelecek senaryosu ya da geleceğin sorunu değil. Bilakis bilim insanları, balıkçılar, yetiştiriciler, dalgıçlar, kıyı toplulukları ve bölgeyi ziyaret eden turistlerin yaşamakta olduğu bugünün gerçeği. Ekonomilerimiz, geçim kaynaklarımız ve Akdeniz’in sağladığı faydaları olumsuz etkileyebilecek büyük bir riskle karşı karşıyayız. Mevcut eğilimi bilakis çevirmek istiyorsak insan baskısını azaltmalı, denizin ısınmaya karşı direncini artırmalıyız” diye konuştu.

‘İSTİLACI TİPLERİN YOĞUNLUĞU ARTIYOR’

Sağlıklı ekosistemler ve yaşayan biyoçeşitliliğin, iklim değişikliğinin tesirlerine karşı en kuvvetli doğal savunma araçları olduğunu anlatan Pasinli, “Akdeniz havzasının tamamında habitatlar değişiyor, balık popülasyonu azalıyor. Lokal yumuşakçalar İsrail sularında neredeyse yüzde 90 azaldı. Akdeniz sularının Kızıldeniz kökenli cinslerin kolonileşmesine elverişliliği niçiniyle Akdeniz ve Ege kıyılarımızda aslan balığı, balon balığı ve sokar olmak üzere üç istilacı tıp, bilhassa Doğu Akdeniz sularımızda son senelerda artan yoğunlukta yayılım gösteriyor. ‘Kaş-Kekova Özel Etraf Muhafaza Bölgesi’ deniz alanında nizamlı gözlemlenen sokar balığı, son senelerda lokal balıkçılar tarafınca yakalanan avın yüzde 80’ini oluşturmaya başladı” dedi.

‘DENİZ DİBİ DÖNÜŞÜYOR’

Artan sıcaklıklar ve fırtınaların deniz tabanını de dönüştürdüğünü söyleyen Pasinli, “Endemik Posidonia deniz çayırları, gorgon mercanları ve Akdeniz’in en büyük çift kabuklusu Pinna nobilis tüm bölgede azaldı, birtakım bölgelerde büsbütün yok oldu. Bu çeşitlerin kaybolması, doğal ömür ortamı sundukları biroldukca cinsin yanı sıra doğal karbon yutağı olarak iklimin geleceği ve dalış turizmi açısından taşıdıkları değer niçiniyle bölge iktisadı için son derece olumsuz tesirler yaratacaktır” diye konuştu.

AKDENİZ ÜLKELERİNİN ÖNDERLERİNE DAVET

Bu hadiselerin, iklim ve denizler içindeki kuvvetli ilişkiyi ortaya koyduğunu belirten Pasinli, “Kalan popülasyonlar üstündeki baskıyı azaltmak, biyoçeşitliliği ve balık stoklarını eski haline getirmek ve Akdeniz’i dış tesirlere karşı daha dirençli kılmak için daha düzgün yönetilen daha geniş deniz müdafaa alanlarına duyulan muhtaçlığı açıkça ortaya koymaktadır. WWF, dünya ve Akdeniz ülkelerinin önderlerini bu yıl biyoçeşitlilik ve iklim alanında daha kuvvetli adımlar atmaya ve daha güzel mali düzenekler geliştirmeye davet etmektedir” dedi.

‘2030’A KADAR YÜZDE 30’U FAAL KORUNMALI’

Öte yandan WWF raporunda, 2030’a kadar Akdeniz’in en az yüzde 30’unun etkin korunması çağrısında bulunuldu. Akdeniz’in değerli bölgelerinde korumanın artırılarak, deniz habitatlarının toparlanabileceği, bu sayede değerli balık stoklarının bir daha canlanabileceği ve iklim değişikliğinin tesirleriyle en düzgün biçimde baş edebileceğini doğrulayan kuvvetli bilimsel ispatlar olduğu belirtildi.

İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNİN AKDENİZ’DEKİ 6 ANA TESİRİ

İklim değişikliğinin Akdeniz’de tespit edilen 6 ana tesiri ise şöyleki sıralandı:

“Denizin tropikalleşmesi ve artan sıcaklıklar mahallî çeşitleri yok ediyor. Balık göçleri tüm bölgede tesirini gösteriyor. 126’sı balık tipi olmak üzere yaklaşık 1000 yeni istilacı çeşit Akdeniz’e giriş yaptı ve kimi bölgelerde lokal cinslerin popülasyonlarında yüzde 40’a varan azalmaya niye oldu. Havza ortasında de balık cinsleri güneydeki Afrika kıyılarından, ısınan kuzey sularına gerçek hareket ediyor. Denizanalarının sayısındaki artış, çok avlanma baskısıyla doğal avcıların birçoklarının yok olduğu havza genelinde besin zincirlerini olumsuz etkiliyor. Posidonia çayırları ısınan sular ve yükselen deniz düzeyi tehdidiyle karşı karşıya. Bu durum biyoçeşitliliği ve mavi karbonu da son derece olumsuz etkiliyor. Posidonia çayırları Akdeniz ülkelerinin niye olduğu karbondioksit emisyonlarının yüzde 11 ile yüzde 42’sini depoluyor. Gorgonların yüzde 30’u, 2018’de İtalya’da meydana gelen tek bir fırtınada yok oldu. Akdeniz ekosistemlerinde bugüne kadar değerli fonksiyonlar üstüne alan görkemli mercan tipleri çok hava olayları niçiniyle yok oluyor. Pinna nobilis çeşidi midye popülasyonlarının yüzde 80 ile yüzde 100’ü kısa müddet evvel İspanya, İtalya ve Akdeniz’in başka bölgelerinde görülen toplu vefatlar kararı yok oldu. Bu ölümlere sebep olan patojenin yayılmasına ısınmanın ve tuzluluk düzeyindeki artışın niye olduğu düşünülüyor.”