‘Akdeniz gitgide kahverengileşiyor’
Başkan Yılmaz – Balıkçılar, bugün başlayacak balık döneminin heyecanını yaşarken, Marmara Denizi Bilim ve Teknik Şurası Üyesi Prof. Dr. Sevim Polat’tan Akdeniz için “kahverengileşiyor” uyarısı geldi. Polat, TBMM Müsilaj Komisyonu’nda, Marmara’da değerli bir etraf sorunu haline gelen müsilajın, Akdeniz alt havzaları ile Ege’de biroldukça sefer görüldüğünü söylemiş oldu. Kimi makroalg çeşitlerinin de Akdeniz’de müsilaja yol açtığının rapor edildiğine işaret eden Polat, “Örneğin, Tiren Denizi’nde görülen müsilajın kahverengi alglerden acinetospora crinita tarafınca oluşturulduğu belirlenmiş ve bu tıp bizim denizlerimizde de dağılım gösteriyor” dedi. Polat, makroalglerin müsilaj oluşumunda rol oynamasının kıymetine dikkati çekti.
Koylar kirleniyor
Akdeniz’de Türkiye kıyılarında çabucak hemen müsilaj olayı görünmediğini kaydeden Polat, Mersin ve İskenderun körfez bölgesine dikkati çekti. Polat, şu biçimde devam etti: “Aşırı alg artışları ve ötrofikasyon (plankton ve alg varlığının çok biçimde çoğalması) riski açısından Akdeniz kıyılarında birtakım dikkat cazibeli gelişmeler var. Besin elementleri, verimliliği düşük olan bir deniz Akdeniz. Fakat ülkemizde Mersin Körfezi ve yarı kapalı pozisyondaki İskenderun iç körfez sularında son senelerda ötrofiye eğilim özelliklerinin gözlenmeye başlandığını biliyoruz. İskenderun ve Mersin Körfezinde ağır sanayi baskısı, her iki körfez etrafında büyük limanların bulunması ve ağır ziraî faaliyetler niçiniyle organik yük artıp, su kaynakları kirleniyor. Antalya etrafında de emsal biçimde bilhassa yarı kapalı küçük körfez ve koylarda kirlilik riskinin ortaya çıktığını biliyoruz.”
Toksin tehlikesi
Polat, Akdeniz’deki alg artışları ekseninde, toksin salgılama potansiyeli olan diyatomlardan (tatlı, acı yahut tuzlu sularda yaşayan kabuklu ve hareketli, mikroskobik tek hücreli alg/yosun çeşitlerinin genel adı) “Pseudonitzschia” çeşidinin Türkiye kıyılarında ağır artış gösterdiğini belirtti. Polat, “Litrede 200-300 bin hududuna dayandığı oluyor. bir daha dinoflagellatlardan Heterocapsa, pygmaea bu da bir daha potansiyel toksin üreticisi bir tıp, Mersin Körfezi’nde vakit zaman ağır artışlar österdiğini biliyoruz” dedi. Toksin salgılayan tipler artığında fazlaca yıkıcı tesirlerin ortaya çıkacağına dikkat çeken Polat, kitlesel balık vefatları, insanlarda zehirlenme üzere önemli tesirler olabileceğini lisana getirdi.
Litrede 1 milyar hücre
Masmavi Akdeniz’in kahverengileştiğini lisana getiren Polat, kısa mühlet evvel Adana’da yaşanan olayı örnek vererek şunları kaydetti:
“Doğu Akdeniz kıyılarında suyun renklenmesine, kahverengileşmesine hiç alışık değiliz, su çoklukla masmavidir, lakin en son 2021 Mart ayında, Adana Karataş kıyılarında denizde ağır renklenme gözlemledik. Geniş bir alanın koyu kahverengi bir renge büründüğünü gördük. Evvel gemi kaynaklı kirlilik, petrol ve kimyasal kirlilik varsayımlarında bulunuldu. Akyatan Lagünü’nün etkilenmemesi için girişi kapatıldı. sonrasındasında yaptığımız incelemede neredeyse siyah renkte bir su olduğunu, litrede bir milyarın üzerinde hücreye ulaştığını gördük. Mikroskop altında incelediğimizde bunun ‘asterionellopsis glacialis’ isimli bir diyatom çeşidi olduğunu anladık, yüzde 12 yağ içeriyor, her neyse ki toksik bir cins değil, o teselli edici tarafı.”
Lagünler bozuluyor
Polat, Yumurtalık, Ağyatan, Akyatan ve Tuzla Lagünlerinde kirlilik ve kararma oranının artması tehlikesine işaret ederek, “Çalışmalarda, tüm lagünlerde ekolojik istikrarın bozulduğu ve lagünlerin ekolojik fonksiyonlarını kaybetmeye başladığı belirtiliyor. Akyatan ve Tuzla göllerinde fazlaca kirli su sınıfına yani kalite olarak 4’üncü sınıfa girecek ölçüde organik unsur ve amonyum azotu kirliliği tespit edilmiş. Lagün epeyce sığlaşmış durumda, derinliği 2 metreye yakınken bugün 0,5 metre civarında her yerini neredeyse yürüyerek dolaşıyorsunuz lagünün” tabirlerini kullandı.
Başkan Yılmaz – Balıkçılar, bugün başlayacak balık döneminin heyecanını yaşarken, Marmara Denizi Bilim ve Teknik Şurası Üyesi Prof. Dr. Sevim Polat’tan Akdeniz için “kahverengileşiyor” uyarısı geldi. Polat, TBMM Müsilaj Komisyonu’nda, Marmara’da değerli bir etraf sorunu haline gelen müsilajın, Akdeniz alt havzaları ile Ege’de biroldukça sefer görüldüğünü söylemiş oldu. Kimi makroalg çeşitlerinin de Akdeniz’de müsilaja yol açtığının rapor edildiğine işaret eden Polat, “Örneğin, Tiren Denizi’nde görülen müsilajın kahverengi alglerden acinetospora crinita tarafınca oluşturulduğu belirlenmiş ve bu tıp bizim denizlerimizde de dağılım gösteriyor” dedi. Polat, makroalglerin müsilaj oluşumunda rol oynamasının kıymetine dikkati çekti.
Koylar kirleniyor
Akdeniz’de Türkiye kıyılarında çabucak hemen müsilaj olayı görünmediğini kaydeden Polat, Mersin ve İskenderun körfez bölgesine dikkati çekti. Polat, şu biçimde devam etti: “Aşırı alg artışları ve ötrofikasyon (plankton ve alg varlığının çok biçimde çoğalması) riski açısından Akdeniz kıyılarında birtakım dikkat cazibeli gelişmeler var. Besin elementleri, verimliliği düşük olan bir deniz Akdeniz. Fakat ülkemizde Mersin Körfezi ve yarı kapalı pozisyondaki İskenderun iç körfez sularında son senelerda ötrofiye eğilim özelliklerinin gözlenmeye başlandığını biliyoruz. İskenderun ve Mersin Körfezinde ağır sanayi baskısı, her iki körfez etrafında büyük limanların bulunması ve ağır ziraî faaliyetler niçiniyle organik yük artıp, su kaynakları kirleniyor. Antalya etrafında de emsal biçimde bilhassa yarı kapalı küçük körfez ve koylarda kirlilik riskinin ortaya çıktığını biliyoruz.”
Toksin tehlikesi
Polat, Akdeniz’deki alg artışları ekseninde, toksin salgılama potansiyeli olan diyatomlardan (tatlı, acı yahut tuzlu sularda yaşayan kabuklu ve hareketli, mikroskobik tek hücreli alg/yosun çeşitlerinin genel adı) “Pseudonitzschia” çeşidinin Türkiye kıyılarında ağır artış gösterdiğini belirtti. Polat, “Litrede 200-300 bin hududuna dayandığı oluyor. bir daha dinoflagellatlardan Heterocapsa, pygmaea bu da bir daha potansiyel toksin üreticisi bir tıp, Mersin Körfezi’nde vakit zaman ağır artışlar österdiğini biliyoruz” dedi. Toksin salgılayan tipler artığında fazlaca yıkıcı tesirlerin ortaya çıkacağına dikkat çeken Polat, kitlesel balık vefatları, insanlarda zehirlenme üzere önemli tesirler olabileceğini lisana getirdi.
Litrede 1 milyar hücre
Masmavi Akdeniz’in kahverengileştiğini lisana getiren Polat, kısa mühlet evvel Adana’da yaşanan olayı örnek vererek şunları kaydetti:
“Doğu Akdeniz kıyılarında suyun renklenmesine, kahverengileşmesine hiç alışık değiliz, su çoklukla masmavidir, lakin en son 2021 Mart ayında, Adana Karataş kıyılarında denizde ağır renklenme gözlemledik. Geniş bir alanın koyu kahverengi bir renge büründüğünü gördük. Evvel gemi kaynaklı kirlilik, petrol ve kimyasal kirlilik varsayımlarında bulunuldu. Akyatan Lagünü’nün etkilenmemesi için girişi kapatıldı. sonrasındasında yaptığımız incelemede neredeyse siyah renkte bir su olduğunu, litrede bir milyarın üzerinde hücreye ulaştığını gördük. Mikroskop altında incelediğimizde bunun ‘asterionellopsis glacialis’ isimli bir diyatom çeşidi olduğunu anladık, yüzde 12 yağ içeriyor, her neyse ki toksik bir cins değil, o teselli edici tarafı.”
Lagünler bozuluyor
Polat, Yumurtalık, Ağyatan, Akyatan ve Tuzla Lagünlerinde kirlilik ve kararma oranının artması tehlikesine işaret ederek, “Çalışmalarda, tüm lagünlerde ekolojik istikrarın bozulduğu ve lagünlerin ekolojik fonksiyonlarını kaybetmeye başladığı belirtiliyor. Akyatan ve Tuzla göllerinde fazlaca kirli su sınıfına yani kalite olarak 4’üncü sınıfa girecek ölçüde organik unsur ve amonyum azotu kirliliği tespit edilmiş. Lagün epeyce sığlaşmış durumda, derinliği 2 metreye yakınken bugün 0,5 metre civarında her yerini neredeyse yürüyerek dolaşıyorsunuz lagünün” tabirlerini kullandı.