AMD markalı işlemcilerde sürat aşırtma süreci yapmak için şirket tarafınca Ryzen Master isminde bir yardımcı yazılım sunuluyor. Ayrıyeten senelerdan beri kullanılan BIOS ile overclock yapmak mümkün. Kimi bağımsız geliştiriciler ise yüksek verimlilik ve performans sunmak üzere fiyatsız yardımcı araçlar geliştiriyor. Bunlardan biri de ClockTuner for Ryzen (CTR).
CTR birinci vakit içinderda 2020 yılında teknoloji topluluğunda 1usmus olarak tanınan Yuri Bubliy tarafınca kullanıma sunulmuştu. Vakit zaman geliştirmeler alan yazılım en son 2.1 sürümüne güncellendi.
Geliştirilen aracın çalışma prensibi biraz karmaşık. Lakin son kullanıcıların endişelenmesini gerektirecek bir durum yok ve her şey otomatik biçimde gerçekleşiyor. Yardımcı yazılımın her bir CCX modülünü (CPU Core Complex) başka ele almak şartıyla AMD Zen 2 işlemcilerde, bilhassa chiplet tabanlı dizayna sahip olanların genel performansını artıracağı belirtildi. Her CCX üzerinde düşük voltaj kıymetleri uygulandığında ise Zen 2 işlemcilerin sırf daha süratli değil, bununla birlikte daha serin çalıştığı da söyleniyor.
CTR’nin bir öteki kıymetli özelliği ise her CCX’in kalitesini kıymetlendiren ve frekansları farklı ayrı ayarlayan Smart Overclocking (Akıllı Sürat Aşırtma) fonksiyonu. bir daha 1usmus tarafınca geliştirilen özel Prime95 ön ayarı, her CCX’in kalitesini pahalandıran yardımcı programın içine yerleştirildi. Burada tüm CCX’ler için istikrarlı bir çalışma sunan ve frekansa ince ayar yapan bir algoritma kullanılıyor.
CTR’ye gömülü tek kıymetlendirme yazılımı Prime 95 değil. 1usmus ayrıyeten Cinebench R20’den yararlandığı özel bir eklenti test paketi hazırlamış. Bu süreçte CPU’nun genel performansı değerlendirilirken testlerin bir modülü olarak CPU voltajını ve güç tüketimini gösteren bir özellik de yer alıyor.
ClockTuner herkes tarafınca fiyatsız olarak kullanılabilecek ve birden fazla sürat aşırtma aracına nazaran daha düzgün performans sunduğu vurgulanıyor. Uyumluluk konusuna gelince, ClockTuner yazılımı tüm AM4 anakartlar tarafınca desteklenmekte. Anakartınız CCX yapılandırmasını desteklemese bile, düşük düzeyli SMU erişimi yardımıyla bir daha de yazılım çalışacak.
ClockTuner for Ryzen 2.1
CTR sürüm 2.1 bir dizi güncelleme getiriyor. Artık burada AMD Precision Boost 2 ve Curve Optimizer üzere özelliklerle karşılaştırmalar da dahil olmak üzere birtakım sonuçlar paylaşacağız. CTR 2.1 aslında farklı jenerasyondan işlemcilerle de uyumlu, lakin artık Zen 3 performansına odaklanıyoruz.
Aşağıdaki sonuçların CTR 2.1 RC2 sürümüne ilişkin olduğunu baştan belirtelim. daha sonrasında RC5 sürümüne kadar çeşitli güncellemeler yapıldı. Yani yapılan geliştirmelerle birlikte daha âlâ sonuçlar elde edilebilir.
Destekli AMD Ryzen İşlemciler
Precision Boost ise saat suratlarını çeşitli değişkenlere bağlı olarak ayarlayabiliyor. AMD’nin sunduğu teknoloji, düşük voltaja karşın ek voltaj ve termal boşluk hissesi ile saat suratlarını ortalamanın üzerinde artmasını sağlıyor.
CTR yazılımı, direkt çekirdek frekansıyla bağlantılı olarak çekirdek voltajına odaklanıyor. Genel olarak daha hassas bir denetim kelam konusu ve daha âlâ sonuçlar verdiğini söylemek mümkün.
Uygulamayı çalıştırdıktan daha sonra Tuner (ayar yapma bölümü) seçeneğine tıkladığınızda sizi aşağıdaki üzere bir ekran karşılıyor. Burada CCX çekirdek saatleri ve güç dağıtımı üzere biroldukça şey goreceksiniz.
Zen 3 boost performansının büyük bir kısmı çekirdeklerinizin verimliliğine bağlıdır. Bir çekirdek bir frekansta ne kadar az güce muhtaçlık duyarsa o kadar soğuk kalır ve termal hudutlara ulaşmadan daha yüksek süratlerde (ve daha uzun süre) çalışabilir.
Adım 1: Tanılama
Uygulamadaki “Settings mode (Ayarlar modu)” birinci heyetimde “Default (var iseyılan) seçeneğiyle geliyor. Şayet CTR’nin ince ayarlarıyla uğraşmak ve vakit ayırmak istemiyorsanız bu seçeneğe dokunmanıza gerek yok. Fakat ilerleyen vakit içinderda daha fazla mevzuya değineceğiz. Burada kullanılan sistemin özellikleri şöyle:
Bütün bunlar ne manaya geliyor? PC’niz bir daha başlatıldığında ve CTR 2.1’e girdiğinizde üstteki bilgilerle karşılaşacaksınız. Bu noktada testin profil için önerilen ayarları ve son teste nazaran önerilen voltaj kıymetleri belirleniyor.
Adım 2: Profiller
Artık teklifleri elde ettiğimize göre bu sonuçları profillere uygulayabiliriz. Bu profiller temel olarak makul bir boost saati belirlemek için tasarlandı. CTR yardımıyla sadece yüksek performans elde etmekle kalmıyoruz, hem de bunu daha düşük güç kısıtlamasıyla gerçekleştiriyoruz.
P1 Profili, Cinebench üzere yüksek iş yüklerinde tüm çekirdeklerin ulaşacağı boost frekansı için.
Cinebench’te elde edilen 6042 puanlık skorun sebebi de bu. Çekirdekler artık daha verimli bir biçimde çalışıyor. Çekirdeğe giden voltajımız 1.386 V’tan 1.25 V’a düştü. Saat suratları 4700 MHz’den (AMD’nin tüm çekirdekler için var iseyılan hızı) 4575 MHz’e düşmesine karşın, bir daha de daha yeterli bir sonuç elde ediyoruz.
Sol çubuktaki “Profiles (Profiller)” seçeneğine tıkladığınızda P1, P2 ve PX profilleriyle birlikte boş alanlar bakılırsaceksiniz. P1 ve P2 profilleri CPU iş yüküne bağlı olarak aktifleştiriliyor. PX ise tek çekirdekli CPU yükseltme frekansını temsil ediyor. Tüm bu pahalar CTR 2.1 tarafınca gerçekleştirilen testlerle birlikte hesaplanmakta. Bu pahaları kendiniz girebilir yahut Profiles sayfasının sağındaki “Calculate (Hesapla)” seçeneğine tıklayabilirsiniz.
Ek Ayarlar
Her şeyi algoritmaya bırakabilir yahut muhakkak bedelleri deneyimlerinize bağlı olarak ayarlayabilirsiniz. Ayrıyeten ClockTuner ile yapılan ince ayarlar daha sonrasında sistemi kullanırken problemler yaşıyorsanız voltaja küçük dokunuşlar yapmak sorunu çözebilir. Örneğin oyunlarda çökme sıkıntıları yaşıyorsunuz. bu biçimde bir durumda voltajı küçük adımlarla artırmak sıkıntıya tahlil olabilir.
Adım 3: Özel Ayarlar
İşlemcinizin silikon kalitesine bağlı olarak birtakım özel ayarlar yaparak daha yüksek performans elde edebilirsiniz, lakin voltajı bir noktaya kadar çıkarabilirsiniz. P2 profilinde ayarlar 1343 mV / 4675 MHz biçiminde ayarlanmıştı ve sonunda 6157 puanlık bir skor ortaya çıktı. Bu kağıt üzerinde fazlaca uygun pek epeyce çekirdek skoru üzere görünüyor. Fakat bu noktada sıcaklık meseleleriyle karşılaşabilirsiniz.
TUNER sekmesindeki büyük ‘TUNE‘ butonuna tıkladığınızda, sizin için en uygun ve istikrarlı performans sağlamak gayesiyle algoritma tarafınca bir hesaplama yapılacak. Süreç tamamlandığında hesaplanmış ayarları profile uygulayabilirsiniz.
Eğer CPU’lara özel ayar yapacaksanız birfazlaca test gerçekleştirmeniz ve kararlılığı sağlamanız gerekir. Bu noktada birebir sürat ve voltajın her vakit tıpkı kararlılığı sağlayacağını düşünüyorsanız yanılıyorsunuz. Örnek test sistemi, 1.35V sabit frekansta 4750 MHz’i geçti fakat 4775 MHz’e geldiğinde çökmeler yaşandı. Yani denemelerinizde hududa geldiyseniz frekansı geri çekmeniz gerekecek.
Her vakit söylemiş olduğimiz üzere, anakart modeliniz ve soğutma kalitesine nazaran voltaj bedelleri ve kararlılık değişiklik gösterebilir. 1.35V burada bizim için kabul edilebilir bir kıymet. Lakin frekansı tadında bırakarak geri çekeceğiz. 4775 MHz’de meseleler yaşadık. 4750 MHz hudut olduğundan dolayı muhtemel sorunlardan kaçınmak için frekansı 4700 MHz’e ayarlayacağız.
Şimdi bir profil karşılaştırması yapalım:
Adım 4: Özet
Yukarıdaki tabloya baktığımızda dikkat edilmesi gereken birinci şey, 7 mV daha fazla voltajın bize yalnızca 50 MHz’lik frekans kazandırması. 4,7 GHz ayarına kıyasla 4,675 GHz saat ayarında 1.343 V üzerinde hayli daha fazla güç boşluğumuz vardı. Şayet daha yüksek bir kıymete çıkmak istiyorsak çekirdeğe 1.35 V’tan daha fazla voltaj uygulamamız gerekecek.
Ek olarak, P1 profili eşik pahası olan %75’e ulaşırsa (6 çekirdeğin yüklenmesine eşdeğer), saati 4.6 GHz’e ve voltajı 1.275 V’a düşürecek. Voltaj düşüklüğünün temel hedefi, daima yüksek frekans hızlarıdır. Genelde çekirdek kullanması arttıkça daha fazla voltaj uygulanacağı var iseyılır. Lakin belli bir frekans suratını daima olarak sürdürmek istiyorsak voltajı bir ölçü düşük tutabiliriz. 100 MHz’lik düşüş gerçekleştirdiğimizde, ek olarak 75 mV voltaj uygulamak (1.2V yerine 1.275 V) bir sorun olmayacaktır; epey fazla zorlamamız gereken en yüksek saatte değiliz.
Genel olarak bakacak olursak, 25 mV bize 50 MHz kazandırıyor. Şayet çekirdekler en uç frekanslarda çalışıyor olsaydı 75 mV çökmeye yol açardu, zira teoride 100 Hz için en çok 50 mV düşürebilirdik.
Önemli bir öteki ayrıntıya gelelim. PX, P1 ve P2 profillerinde ‘CPU usage min (%)’ kısmını görmüşsünüzdür. Örneğin P1 Profili, CPU kullanması %75’lik orana geldiğinde devreye girecek. Yani işlemcinin kullanım oranları da değerli. Bu bağlamda PX tek çekirdekte devreye girdiğinden dolayı voltajı ve frekansları daha yüksek düzeylere getirebiliriz. Örneğin 1.45V’a kadar voltajda 4.75-4.95 GHz düzeyleri üzere.
CCX Detayı
Ryzen 5800X’in sahip olduğu 8 çekirdeğin tümü tek bir CCX’te (CPU Complex yahut CPU Core Complex) yer alıyor. Bu da çekirdekler içindeki etkileşim açısından fazlaca kıymetli. Örneğin Ryzen 5900X ve Ryzen 5950X’te iki başka CCX’e sahip.
bahsetmiş olduğumiz çekirdek kompleksleri size daha fazla esneklik sağlıyor. 5800X ve alt düzey işlemcilerde yapamadığımız şeylerden biri de birden hayli CCX’e farklı pahalar atamak. Yani bir CCX’te daha yüksek performanslı olabilecek çekirdekler, başka CCX’tekilere kıyasla daha fazla zorlanabilir.
İş Maksatlı Kullanım
Eğer bu sistemi daha fazlaca iş hedefli bakılırsavlerde kullansaydık ayarları epey daha farklı yapabilirdik. Şayet oyun oynamıyorsanız, frekansı ve voltajı son noktalara getirmek zorunda değilsiniz. Öbür bir deyişle, yaptığımız ayarlar verimlilik ve stabilite açısından stok ayarlara daha yakın olabilir. Örneğin:
5800X’in genel olarak kutudan çıktığı haliyle sıcak çalıştığı bilinir. Bu niçinle ClockTuner, Curve Optimizer’dan daha âlâ bir seçenek olabilir. var iseyılan olarak, bu işlemci (Precision Boost devre dışı) çekirdeklere yüksek voltaj pompalıyor ve HWiNFO’dan denetim edildiğinde 1.49V üzere bedeller öne çıkıyor. 1.5V düşünceli bir hudut olduğundan dolayı bu pek uygun bir şey değil. Ayrıyeten AMD’nin işlemci modellerinde boost performansını farklı biçimde ayarladığını belirtelim.
Oyun Performansı
Yukarıda birtakım frekansları agresif biçimde ayarladığımızdan bahsetmiştik. Cyberpunk 2077 üzere CPU ve GPU’yu ağır olarak kullanan bir oyunda azamî FPS bedelleri pek fazla artmayabilir. Fakat ortalama ve %1 FPS pahaları daha yüksek düzeylere çıkıyor, bu da daha akıcı bir oyun tecrübesi demek. Sonuç olarak her vakit azamî FPS kıymetleri kıymetli değildir. Overclock yapılan işlemci, kullanım senaryosuna, CPU kullanım oranına ve oyun çeşidine bakılırsa farklı davranışlar sergileyebilir.
Genel olarak, FPS kıymetleri oyununa bakılırsa farklılık gösterse de daha düzgün bir oyun tecrübesi yakalayabilirsiniz. ClockTuner, bu durumda daha az güç kullanırken daha âlâ bir performans sağlıyor.
Sistem ve Kullanım Farkları
Belirttiğimiz üzere, anakart modeli, soğutma kalitesi, kullanılan termal macun, ortam sıcaklığı ve kasa havalandırması üzere birfazlaca farklı etken var. Ayrıyeten kimi kullanıcı epey oyun oynarken kimisi de bilgisayarını iş emeliyle kullanabilir. Sonuç olarak buradaki frekans bedellerine epey fazla takılmaya gerek yok, lakin genel olarak birtakım konularda fikir sahibi olabilirsiniz.
Precision Boost Overdrive özelliğinin genel olarak hayli voltaj uyguladığı ve sıcaklık pahalarını yükselttiği söyleniyor. Bu bağlamda ClockTuner yardımcı yazılımına bir baht verebilirsiniz. Yazılımın en uygun ayarları sunmak için kendi algoritması var. Şayet sonuçlardan hoşlanmıyorsanız manuel olarak kendi ayarlarınızı da yapabilirsiniz.
CTR birinci vakit içinderda 2020 yılında teknoloji topluluğunda 1usmus olarak tanınan Yuri Bubliy tarafınca kullanıma sunulmuştu. Vakit zaman geliştirmeler alan yazılım en son 2.1 sürümüne güncellendi.
Geliştirilen aracın çalışma prensibi biraz karmaşık. Lakin son kullanıcıların endişelenmesini gerektirecek bir durum yok ve her şey otomatik biçimde gerçekleşiyor. Yardımcı yazılımın her bir CCX modülünü (CPU Core Complex) başka ele almak şartıyla AMD Zen 2 işlemcilerde, bilhassa chiplet tabanlı dizayna sahip olanların genel performansını artıracağı belirtildi. Her CCX üzerinde düşük voltaj kıymetleri uygulandığında ise Zen 2 işlemcilerin sırf daha süratli değil, bununla birlikte daha serin çalıştığı da söyleniyor.
CTR’nin bir öteki kıymetli özelliği ise her CCX’in kalitesini kıymetlendiren ve frekansları farklı ayrı ayarlayan Smart Overclocking (Akıllı Sürat Aşırtma) fonksiyonu. bir daha 1usmus tarafınca geliştirilen özel Prime95 ön ayarı, her CCX’in kalitesini pahalandıran yardımcı programın içine yerleştirildi. Burada tüm CCX’ler için istikrarlı bir çalışma sunan ve frekansa ince ayar yapan bir algoritma kullanılıyor.
CTR’ye gömülü tek kıymetlendirme yazılımı Prime 95 değil. 1usmus ayrıyeten Cinebench R20’den yararlandığı özel bir eklenti test paketi hazırlamış. Bu süreçte CPU’nun genel performansı değerlendirilirken testlerin bir modülü olarak CPU voltajını ve güç tüketimini gösteren bir özellik de yer alıyor.
ClockTuner herkes tarafınca fiyatsız olarak kullanılabilecek ve birden fazla sürat aşırtma aracına nazaran daha düzgün performans sunduğu vurgulanıyor. Uyumluluk konusuna gelince, ClockTuner yazılımı tüm AM4 anakartlar tarafınca desteklenmekte. Anakartınız CCX yapılandırmasını desteklemese bile, düşük düzeyli SMU erişimi yardımıyla bir daha de yazılım çalışacak.
ClockTuner for Ryzen 2.1
CTR sürüm 2.1 bir dizi güncelleme getiriyor. Artık burada AMD Precision Boost 2 ve Curve Optimizer üzere özelliklerle karşılaştırmalar da dahil olmak üzere birtakım sonuçlar paylaşacağız. CTR 2.1 aslında farklı jenerasyondan işlemcilerle de uyumlu, lakin artık Zen 3 performansına odaklanıyoruz.
Aşağıdaki sonuçların CTR 2.1 RC2 sürümüne ilişkin olduğunu baştan belirtelim. daha sonrasında RC5 sürümüne kadar çeşitli güncellemeler yapıldı. Yani yapılan geliştirmelerle birlikte daha âlâ sonuçlar elde edilebilir.
Destekli AMD Ryzen İşlemciler
- Zen 3: Ryzen 9 5950X, Ryzen 9 5900X, Ryzen 7 5800X, Ryzen 5 5600X
- Zen 2: Threadripper 3970X, Threadripper 3960X, Ryzen 9 3950X, Ryzen 9 3900X, Ryzen 9 3900XT, Ryzen 9 3900, Ryzen 7 3800XT, Ryzen 7 3800X, Ryzen 7 3700X, Ryzen 5 3600XT , Ryzen 5 3600X, Ryzen 5 3600, Ryzen 5 3500X, Ryzen 5 3500, Ryzen 3 3300X (kısmi destek) ve Ryzen 3 3100 (kısmi destek)
- APU: Ryzen 7 PRO 4750G, Ryzen 7 PRO 4650G, Ryzen 3 PRO 4350G
Precision Boost ise saat suratlarını çeşitli değişkenlere bağlı olarak ayarlayabiliyor. AMD’nin sunduğu teknoloji, düşük voltaja karşın ek voltaj ve termal boşluk hissesi ile saat suratlarını ortalamanın üzerinde artmasını sağlıyor.
CTR yazılımı, direkt çekirdek frekansıyla bağlantılı olarak çekirdek voltajına odaklanıyor. Genel olarak daha hassas bir denetim kelam konusu ve daha âlâ sonuçlar verdiğini söylemek mümkün.
Uygulamayı çalıştırdıktan daha sonra Tuner (ayar yapma bölümü) seçeneğine tıkladığınızda sizi aşağıdaki üzere bir ekran karşılıyor. Burada CCX çekirdek saatleri ve güç dağıtımı üzere biroldukça şey goreceksiniz.
Zen 3 boost performansının büyük bir kısmı çekirdeklerinizin verimliliğine bağlıdır. Bir çekirdek bir frekansta ne kadar az güce muhtaçlık duyarsa o kadar soğuk kalır ve termal hudutlara ulaşmadan daha yüksek süratlerde (ve daha uzun süre) çalışabilir.
Adım 1: Tanılama
Uygulamadaki “Settings mode (Ayarlar modu)” birinci heyetimde “Default (var iseyılan) seçeneğiyle geliyor. Şayet CTR’nin ince ayarlarıyla uğraşmak ve vakit ayırmak istemiyorsanız bu seçeneğe dokunmanıza gerek yok. Fakat ilerleyen vakit içinderda daha fazla mevzuya değineceğiz. Burada kullanılan sistemin özellikleri şöyle:
- CPU: Ryzen 7 5800X
- CPU Soğutucu: Corsair H115i PRO RGB
- Termal Macun: Thermal Grizzly Kryonaut
- Anakart: ASUS X570 TUF Gaming
- RAM: G.Skill Trident Z Neo 16 GB (2 x 8 GB) DDR4 3600 MHz CL14
- Cinebench R20 skoru: 5896
- Voltaj: 1.388 V
- PPT: 141.9 W
- Sıcaklık: 75.5°
Bütün bunlar ne manaya geliyor? PC’niz bir daha başlatıldığında ve CTR 2.1’e girdiğinizde üstteki bilgilerle karşılaşacaksınız. Bu noktada testin profil için önerilen ayarları ve son teste nazaran önerilen voltaj kıymetleri belirleniyor.
Adım 2: Profiller
Artık teklifleri elde ettiğimize göre bu sonuçları profillere uygulayabiliriz. Bu profiller temel olarak makul bir boost saati belirlemek için tasarlandı. CTR yardımıyla sadece yüksek performans elde etmekle kalmıyoruz, hem de bunu daha düşük güç kısıtlamasıyla gerçekleştiriyoruz.
P1 Profili, Cinebench üzere yüksek iş yüklerinde tüm çekirdeklerin ulaşacağı boost frekansı için.
Cinebench’te elde edilen 6042 puanlık skorun sebebi de bu. Çekirdekler artık daha verimli bir biçimde çalışıyor. Çekirdeğe giden voltajımız 1.386 V’tan 1.25 V’a düştü. Saat suratları 4700 MHz’den (AMD’nin tüm çekirdekler için var iseyılan hızı) 4575 MHz’e düşmesine karşın, bir daha de daha yeterli bir sonuç elde ediyoruz.
Sol çubuktaki “Profiles (Profiller)” seçeneğine tıkladığınızda P1, P2 ve PX profilleriyle birlikte boş alanlar bakılırsaceksiniz. P1 ve P2 profilleri CPU iş yüküne bağlı olarak aktifleştiriliyor. PX ise tek çekirdekli CPU yükseltme frekansını temsil ediyor. Tüm bu pahalar CTR 2.1 tarafınca gerçekleştirilen testlerle birlikte hesaplanmakta. Bu pahaları kendiniz girebilir yahut Profiles sayfasının sağındaki “Calculate (Hesapla)” seçeneğine tıklayabilirsiniz.
Ek Ayarlar
Her şeyi algoritmaya bırakabilir yahut muhakkak bedelleri deneyimlerinize bağlı olarak ayarlayabilirsiniz. Ayrıyeten ClockTuner ile yapılan ince ayarlar daha sonrasında sistemi kullanırken problemler yaşıyorsanız voltaja küçük dokunuşlar yapmak sorunu çözebilir. Örneğin oyunlarda çökme sıkıntıları yaşıyorsunuz. bu biçimde bir durumda voltajı küçük adımlarla artırmak sıkıntıya tahlil olabilir.
Adım 3: Özel Ayarlar
İşlemcinizin silikon kalitesine bağlı olarak birtakım özel ayarlar yaparak daha yüksek performans elde edebilirsiniz, lakin voltajı bir noktaya kadar çıkarabilirsiniz. P2 profilinde ayarlar 1343 mV / 4675 MHz biçiminde ayarlanmıştı ve sonunda 6157 puanlık bir skor ortaya çıktı. Bu kağıt üzerinde fazlaca uygun pek epeyce çekirdek skoru üzere görünüyor. Fakat bu noktada sıcaklık meseleleriyle karşılaşabilirsiniz.
TUNER sekmesindeki büyük ‘TUNE‘ butonuna tıkladığınızda, sizin için en uygun ve istikrarlı performans sağlamak gayesiyle algoritma tarafınca bir hesaplama yapılacak. Süreç tamamlandığında hesaplanmış ayarları profile uygulayabilirsiniz.
Eğer CPU’lara özel ayar yapacaksanız birfazlaca test gerçekleştirmeniz ve kararlılığı sağlamanız gerekir. Bu noktada birebir sürat ve voltajın her vakit tıpkı kararlılığı sağlayacağını düşünüyorsanız yanılıyorsunuz. Örnek test sistemi, 1.35V sabit frekansta 4750 MHz’i geçti fakat 4775 MHz’e geldiğinde çökmeler yaşandı. Yani denemelerinizde hududa geldiyseniz frekansı geri çekmeniz gerekecek.
Her vakit söylemiş olduğimiz üzere, anakart modeliniz ve soğutma kalitesine nazaran voltaj bedelleri ve kararlılık değişiklik gösterebilir. 1.35V burada bizim için kabul edilebilir bir kıymet. Lakin frekansı tadında bırakarak geri çekeceğiz. 4775 MHz’de meseleler yaşadık. 4750 MHz hudut olduğundan dolayı muhtemel sorunlardan kaçınmak için frekansı 4700 MHz’e ayarlayacağız.
Şimdi bir profil karşılaştırması yapalım:
| P2 Profili | Başlangıçta Ayarlanmış Değerler | Uzun Süren, Özel Ayarlanan Değerler |
| Core Frequency (Çekirdek Frekans) | 4675 | 4700 |
| Core Voltage (Çekirdek Voltajı) | 1343 | 1350 |
| CPU Kullanım Değeri | 53 | 35 |
| Cinebench Skoru | 6197 | 6252 |
Adım 4: Özet
Yukarıdaki tabloya baktığımızda dikkat edilmesi gereken birinci şey, 7 mV daha fazla voltajın bize yalnızca 50 MHz’lik frekans kazandırması. 4,7 GHz ayarına kıyasla 4,675 GHz saat ayarında 1.343 V üzerinde hayli daha fazla güç boşluğumuz vardı. Şayet daha yüksek bir kıymete çıkmak istiyorsak çekirdeğe 1.35 V’tan daha fazla voltaj uygulamamız gerekecek.
Ek olarak, P1 profili eşik pahası olan %75’e ulaşırsa (6 çekirdeğin yüklenmesine eşdeğer), saati 4.6 GHz’e ve voltajı 1.275 V’a düşürecek. Voltaj düşüklüğünün temel hedefi, daima yüksek frekans hızlarıdır. Genelde çekirdek kullanması arttıkça daha fazla voltaj uygulanacağı var iseyılır. Lakin belli bir frekans suratını daima olarak sürdürmek istiyorsak voltajı bir ölçü düşük tutabiliriz. 100 MHz’lik düşüş gerçekleştirdiğimizde, ek olarak 75 mV voltaj uygulamak (1.2V yerine 1.275 V) bir sorun olmayacaktır; epey fazla zorlamamız gereken en yüksek saatte değiliz.
Genel olarak bakacak olursak, 25 mV bize 50 MHz kazandırıyor. Şayet çekirdekler en uç frekanslarda çalışıyor olsaydı 75 mV çökmeye yol açardu, zira teoride 100 Hz için en çok 50 mV düşürebilirdik.
Önemli bir öteki ayrıntıya gelelim. PX, P1 ve P2 profillerinde ‘CPU usage min (%)’ kısmını görmüşsünüzdür. Örneğin P1 Profili, CPU kullanması %75’lik orana geldiğinde devreye girecek. Yani işlemcinin kullanım oranları da değerli. Bu bağlamda PX tek çekirdekte devreye girdiğinden dolayı voltajı ve frekansları daha yüksek düzeylere getirebiliriz. Örneğin 1.45V’a kadar voltajda 4.75-4.95 GHz düzeyleri üzere.
CCX Detayı
Ryzen 5800X’in sahip olduğu 8 çekirdeğin tümü tek bir CCX’te (CPU Complex yahut CPU Core Complex) yer alıyor. Bu da çekirdekler içindeki etkileşim açısından fazlaca kıymetli. Örneğin Ryzen 5900X ve Ryzen 5950X’te iki başka CCX’e sahip.
bahsetmiş olduğumiz çekirdek kompleksleri size daha fazla esneklik sağlıyor. 5800X ve alt düzey işlemcilerde yapamadığımız şeylerden biri de birden hayli CCX’e farklı pahalar atamak. Yani bir CCX’te daha yüksek performanslı olabilecek çekirdekler, başka CCX’tekilere kıyasla daha fazla zorlanabilir.
İş Maksatlı Kullanım
Eğer bu sistemi daha fazlaca iş hedefli bakılırsavlerde kullansaydık ayarları epey daha farklı yapabilirdik. Şayet oyun oynamıyorsanız, frekansı ve voltajı son noktalara getirmek zorunda değilsiniz. Öbür bir deyişle, yaptığımız ayarlar verimlilik ve stabilite açısından stok ayarlara daha yakın olabilir. Örneğin:
- P1: 1.2V – 4.45 GHz
- P2: 1.25V – 4.55 GHz
- PX: 1.35V – 4.60-4.70 GHz
5800X’in genel olarak kutudan çıktığı haliyle sıcak çalıştığı bilinir. Bu niçinle ClockTuner, Curve Optimizer’dan daha âlâ bir seçenek olabilir. var iseyılan olarak, bu işlemci (Precision Boost devre dışı) çekirdeklere yüksek voltaj pompalıyor ve HWiNFO’dan denetim edildiğinde 1.49V üzere bedeller öne çıkıyor. 1.5V düşünceli bir hudut olduğundan dolayı bu pek uygun bir şey değil. Ayrıyeten AMD’nin işlemci modellerinde boost performansını farklı biçimde ayarladığını belirtelim.
Oyun Performansı
Yukarıda birtakım frekansları agresif biçimde ayarladığımızdan bahsetmiştik. Cyberpunk 2077 üzere CPU ve GPU’yu ağır olarak kullanan bir oyunda azamî FPS bedelleri pek fazla artmayabilir. Fakat ortalama ve %1 FPS pahaları daha yüksek düzeylere çıkıyor, bu da daha akıcı bir oyun tecrübesi demek. Sonuç olarak her vakit azamî FPS kıymetleri kıymetli değildir. Overclock yapılan işlemci, kullanım senaryosuna, CPU kullanım oranına ve oyun çeşidine bakılırsa farklı davranışlar sergileyebilir.
Genel olarak, FPS kıymetleri oyununa bakılırsa farklılık gösterse de daha düzgün bir oyun tecrübesi yakalayabilirsiniz. ClockTuner, bu durumda daha az güç kullanırken daha âlâ bir performans sağlıyor.
Sistem ve Kullanım Farkları
Belirttiğimiz üzere, anakart modeli, soğutma kalitesi, kullanılan termal macun, ortam sıcaklığı ve kasa havalandırması üzere birfazlaca farklı etken var. Ayrıyeten kimi kullanıcı epey oyun oynarken kimisi de bilgisayarını iş emeliyle kullanabilir. Sonuç olarak buradaki frekans bedellerine epey fazla takılmaya gerek yok, lakin genel olarak birtakım konularda fikir sahibi olabilirsiniz.
Precision Boost Overdrive özelliğinin genel olarak hayli voltaj uyguladığı ve sıcaklık pahalarını yükselttiği söyleniyor. Bu bağlamda ClockTuner yardımcı yazılımına bir baht verebilirsiniz. Yazılımın en uygun ayarları sunmak için kendi algoritması var. Şayet sonuçlardan hoşlanmıyorsanız manuel olarak kendi ayarlarınızı da yapabilirsiniz.