Leyla İLHAN
Geçen yıl ton fiyatı 210 -220 TL olan çimentonun bu yıl 440 TL’ye gelmesiyle çimentocular ile müteahhit ve hazır betoncular içinde yaşanan tartışmalar sürat kazandı. Müteahhitler artışlara karşı iş bırakma sonucu alırken, hazır betoncuda ayakta kalma savası veriyor. Müteahhitler ve hazır betoncular lokomotif dallardan inşaatın durmaması için artırımlara karşı devletin harekete geçmesini önerdi. Bilhassa ihracatçı çimento firmalarına fon getirilmesi, buradan toplanan parayla ihracat yapamayan çimentocunun desteklenerek iç piyasadaki fiyat artışlarının önlenmesi önerildi. Bir öteki teklif de iç piyasaya yönelik çimento üretiminin artırılması oldu. Kesimdeki durumu pahalandıran Türkiye Müteahhitler Birliği Lideri Erdal Eren, “Çimento fiyatında Ocak 2020 ile Temmuz 2021 tarihleri içinde yaklaşık yüzde 85’lik bir artış yaşandı.12 aylık bir periyotta ise bu sayı yüzde 66 idi. Demirdeki artış ise yurtharicinden ithal edildiği için onların maliyetleri daha yüksek. Ticaret Bakanlığıyla bir ortaya geldiğimiz görüşmede onlarda maliyet artışlarını olağan olduğunu anlatmaya başladılar. Fakat biz çimentocuların maliyetlerinin bu türlü artıyor olmasını demirciler kadar matematiğe oturtamadık” dedi.
“Kapasite artırımı şart”
Türkiye’nin kaliteli ucuz konut muhtaçlığı olduğunu belirten Eren, “Yap-satçı kısmımız bunu fiyatlarına eklediklerinde konutlarını satma imkanlarına sahip değiller. Bu niçinle tıpkı zamandamir birebir vakitte çimento üreticilerinin maliyetlerini indirmelerini, hatta çimentocuların bir ölçü daha üretim ölçülerini artırmalarını öneriyorum. Daha fazla çimento üretebilirlerse hem ihracattan kesmek zorunda kalmazlar tıpkı vakitte iç pazarın muhtaçlığı olan çimentoyu daha makul bir fiyata üretebilirler” dedi.
“Kamu müteahhitleri daha güç durumda”
Bu nokta devletle iş yapan müteahhitler açısından devleti biraz fedakârlık yapmaya çağıran Eren, “Özel bölüm müteahhitleri meblağlarını biraz daha artırarak bu ziyanlarını kapatabilirler. Lakin bilhassa kamuyla iş yapan müteahhitlere genel endeks üzerinden fiyat farkı ödeniyor. Fakat bu endekslerde 15 aylık artış yüzde 50’lerde kalıyor. Yıllık bazda yüzde 34’lerde kalıyor. Lakin demir yıllık bazda yüzde 116, çimento yüzde 66 artıyor. Ortadaki farkı kamu müteahhitlerinin kapatabilme talihi yok. Alınan fiyatın neredeyse iki üç katı kadar materyalde fiyat farkı var. Bu maliyetlerin karşılanması için biz gerek Hazine ve Maliye Bakanlığı gerek Kamu İhale Kurumu’muza ve yatırımcı kuruluşlara bir fiyat farkı kararnamesi önerdik. Birfazlaca meslektaşımız batma tehlikesi ile karşı karşıya. O niçinle artık bakanlığımızın konut yapımcılarsan çok, TOKİ’ye, karayolları, havalimanı, DSİ müteahhitlerinin kesinlikle bir tahlile muhtaçlığı olduğuna düşünüyorum” diye konuştu.
Hazır betonda hissesi yüzde 60
Geçen yıl 210-220 TL olan çimentonun ton fiyatının bu yıl 440 TL’ye geldiğini söyleyen hazır beton temsilcileri şu açıklamayı yaptı: “Enerji masraflarını oluşturan ithal kömür ve elektriğin üretimdeki hissesinin yüzde 20-30. Çimentocular kâr patlaması yaptıklarıyla övünüyorlar. İhracatın patlaması Türkiye ve çimentocular için güzel oluyor fakat ihracat artarken, içeriyi mağdur etmeyecek. Devlet bu hususta bir düzenleme getirsin. İhracat yapan firmalardan tahminen bir fon alınıp ihracat yapamayan firmalara verilebilir. Örneğin Nuh Çimento yüzde 90 ihracat yapıyor. Bu durumda ihracat yapamayan firma Nuh Çimento kaça satıyorsa o fiyattan içeriye satmaya çalışıyor. Devlet bu dengeyi sağlamalı. Zira başka türlü ihracat yapamayan firma artırım yapmadığı vakit biz kâr elde edemiyoruz diyor.”
Doların düşük olduğu devirlerde çimentocuların 45 dolara ihracat yapıp 75 dolara iç piyasaya satış yaptığını lisana getiren hazır beton temsilcileri şu riske dikkat çekti: “Şimdi 45 dolara içeriyi getirmenin manası yok. Zira günümüzde 45 dolar iç piyasa için yüksek kalıyor. Bu fiyat artışları inşaat piyasasında işleri durdurma riski yaratıyor. Bizim maliyetimizin yüzde 60 artık çimento. ötürüsıyla bu artışlar kaos olacak. Lokomotif dal inşaat duracak.”
“ÇİMENTODA NİSANDAN BU YANA SORUŞTURMA SÜRÜYOR”
Rekabet Konseyi Lideri Birol Küle, birinci kere DÜNYA’nın gündeme getirdiği çimento fiyat artışlarına karşılık müteahhitlerin hareket planlarının netleşmesi üzerine bir açıklama yaptı. Çimento bölümünde nisan ayından bu yana kapsamlı bir soruşturma sürdürüldüğünü belirten Lider Küle, mevzuyla ilgili kamuoyunda eksik ve yanlış bilgiler olduğunu söylemiş oldu. Küle, son periyotlarda süratli tüketim, organize perakende, çimento, gıdı üzere dalların evrak sayılarını artırdığını belirtti. Tarafların savunma haklarının aktif kullanılması ve sağlıklı tahliller yapılabilmesi maksadıyla soruşturmanın, sonuncu karar etabına kadar saklı sürdüğü bilgisini veren Küle, birtakım tüketici eserleriyle ilgili sürdürülen öbür soruşturmalarla ilgili de son karar alınınca kamuoyuyla paylaşılacağını aktardı. Rekabet Kurumu’nun ceza uygulamasının oransal ve mutlak olarak arttığına değinen Lider Küle, “Dosya sayımız artarken başta gelen kesimler şunlar oldu: Süratli tüketim eserleri, organize perakende, çimento, besin, otomotiv, gübre, liman hizmetleri, dijital hizmetler, tıbbi aygıt, lojistik, emtia ve istihdam. Her bir kesim farklı aksaklıklara husus olabilen, bir yandan da toplumsal refah için önemli değer arz eden sektörler” dedi.
Geçen yıl ton fiyatı 210 -220 TL olan çimentonun bu yıl 440 TL’ye gelmesiyle çimentocular ile müteahhit ve hazır betoncular içinde yaşanan tartışmalar sürat kazandı. Müteahhitler artışlara karşı iş bırakma sonucu alırken, hazır betoncuda ayakta kalma savası veriyor. Müteahhitler ve hazır betoncular lokomotif dallardan inşaatın durmaması için artırımlara karşı devletin harekete geçmesini önerdi. Bilhassa ihracatçı çimento firmalarına fon getirilmesi, buradan toplanan parayla ihracat yapamayan çimentocunun desteklenerek iç piyasadaki fiyat artışlarının önlenmesi önerildi. Bir öteki teklif de iç piyasaya yönelik çimento üretiminin artırılması oldu. Kesimdeki durumu pahalandıran Türkiye Müteahhitler Birliği Lideri Erdal Eren, “Çimento fiyatında Ocak 2020 ile Temmuz 2021 tarihleri içinde yaklaşık yüzde 85’lik bir artış yaşandı.12 aylık bir periyotta ise bu sayı yüzde 66 idi. Demirdeki artış ise yurtharicinden ithal edildiği için onların maliyetleri daha yüksek. Ticaret Bakanlığıyla bir ortaya geldiğimiz görüşmede onlarda maliyet artışlarını olağan olduğunu anlatmaya başladılar. Fakat biz çimentocuların maliyetlerinin bu türlü artıyor olmasını demirciler kadar matematiğe oturtamadık” dedi.
“Kapasite artırımı şart”
Türkiye’nin kaliteli ucuz konut muhtaçlığı olduğunu belirten Eren, “Yap-satçı kısmımız bunu fiyatlarına eklediklerinde konutlarını satma imkanlarına sahip değiller. Bu niçinle tıpkı zamandamir birebir vakitte çimento üreticilerinin maliyetlerini indirmelerini, hatta çimentocuların bir ölçü daha üretim ölçülerini artırmalarını öneriyorum. Daha fazla çimento üretebilirlerse hem ihracattan kesmek zorunda kalmazlar tıpkı vakitte iç pazarın muhtaçlığı olan çimentoyu daha makul bir fiyata üretebilirler” dedi.
“Kamu müteahhitleri daha güç durumda”
Bu nokta devletle iş yapan müteahhitler açısından devleti biraz fedakârlık yapmaya çağıran Eren, “Özel bölüm müteahhitleri meblağlarını biraz daha artırarak bu ziyanlarını kapatabilirler. Lakin bilhassa kamuyla iş yapan müteahhitlere genel endeks üzerinden fiyat farkı ödeniyor. Fakat bu endekslerde 15 aylık artış yüzde 50’lerde kalıyor. Yıllık bazda yüzde 34’lerde kalıyor. Lakin demir yıllık bazda yüzde 116, çimento yüzde 66 artıyor. Ortadaki farkı kamu müteahhitlerinin kapatabilme talihi yok. Alınan fiyatın neredeyse iki üç katı kadar materyalde fiyat farkı var. Bu maliyetlerin karşılanması için biz gerek Hazine ve Maliye Bakanlığı gerek Kamu İhale Kurumu’muza ve yatırımcı kuruluşlara bir fiyat farkı kararnamesi önerdik. Birfazlaca meslektaşımız batma tehlikesi ile karşı karşıya. O niçinle artık bakanlığımızın konut yapımcılarsan çok, TOKİ’ye, karayolları, havalimanı, DSİ müteahhitlerinin kesinlikle bir tahlile muhtaçlığı olduğuna düşünüyorum” diye konuştu.
Hazır betonda hissesi yüzde 60
Geçen yıl 210-220 TL olan çimentonun ton fiyatının bu yıl 440 TL’ye geldiğini söyleyen hazır beton temsilcileri şu açıklamayı yaptı: “Enerji masraflarını oluşturan ithal kömür ve elektriğin üretimdeki hissesinin yüzde 20-30. Çimentocular kâr patlaması yaptıklarıyla övünüyorlar. İhracatın patlaması Türkiye ve çimentocular için güzel oluyor fakat ihracat artarken, içeriyi mağdur etmeyecek. Devlet bu hususta bir düzenleme getirsin. İhracat yapan firmalardan tahminen bir fon alınıp ihracat yapamayan firmalara verilebilir. Örneğin Nuh Çimento yüzde 90 ihracat yapıyor. Bu durumda ihracat yapamayan firma Nuh Çimento kaça satıyorsa o fiyattan içeriye satmaya çalışıyor. Devlet bu dengeyi sağlamalı. Zira başka türlü ihracat yapamayan firma artırım yapmadığı vakit biz kâr elde edemiyoruz diyor.”
Doların düşük olduğu devirlerde çimentocuların 45 dolara ihracat yapıp 75 dolara iç piyasaya satış yaptığını lisana getiren hazır beton temsilcileri şu riske dikkat çekti: “Şimdi 45 dolara içeriyi getirmenin manası yok. Zira günümüzde 45 dolar iç piyasa için yüksek kalıyor. Bu fiyat artışları inşaat piyasasında işleri durdurma riski yaratıyor. Bizim maliyetimizin yüzde 60 artık çimento. ötürüsıyla bu artışlar kaos olacak. Lokomotif dal inşaat duracak.”
“ÇİMENTODA NİSANDAN BU YANA SORUŞTURMA SÜRÜYOR”
Rekabet Konseyi Lideri Birol Küle, birinci kere DÜNYA’nın gündeme getirdiği çimento fiyat artışlarına karşılık müteahhitlerin hareket planlarının netleşmesi üzerine bir açıklama yaptı. Çimento bölümünde nisan ayından bu yana kapsamlı bir soruşturma sürdürüldüğünü belirten Lider Küle, mevzuyla ilgili kamuoyunda eksik ve yanlış bilgiler olduğunu söylemiş oldu. Küle, son periyotlarda süratli tüketim, organize perakende, çimento, gıdı üzere dalların evrak sayılarını artırdığını belirtti. Tarafların savunma haklarının aktif kullanılması ve sağlıklı tahliller yapılabilmesi maksadıyla soruşturmanın, sonuncu karar etabına kadar saklı sürdüğü bilgisini veren Küle, birtakım tüketici eserleriyle ilgili sürdürülen öbür soruşturmalarla ilgili de son karar alınınca kamuoyuyla paylaşılacağını aktardı. Rekabet Kurumu’nun ceza uygulamasının oransal ve mutlak olarak arttığına değinen Lider Küle, “Dosya sayımız artarken başta gelen kesimler şunlar oldu: Süratli tüketim eserleri, organize perakende, çimento, besin, otomotiv, gübre, liman hizmetleri, dijital hizmetler, tıbbi aygıt, lojistik, emtia ve istihdam. Her bir kesim farklı aksaklıklara husus olabilen, bir yandan da toplumsal refah için önemli değer arz eden sektörler” dedi.