Çöken barajdan 4 bin 500 ton kimyasal atık yayılmış
Şebinkarahisar ilçesi Yedikardeş köyü sınırlarında firmaya ilişkin madencilik şirketinin ikinci atık barajındaki iç set, 18 Kasım’da yıkıldı. İşletmede kullanılan ve zehirli olduğu öne sürülen atıklar, Darabul Deresi ile taşınarak Kılıçkaya Barajı’na ulaştı. Giresun Valiliği’nce faaliyetleri süresiz durdurulan, sorumluları hakkında isimli ve idari süreç başlatılan tesiste Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı yetkilileri tarafınca inceleme yapıldı, numuneler alındı.
‘TESİSİN YERİ YANLIŞSIZ DEĞİL’
Olayın akabinde maden atık alanında inceleme yapan Jeoloji Mühendisleri Odası Trabzon Şubesi’nce rapor hazırlandı. Tesise ilişkin 2 No’lu atık barajının gövdesinin bir kısmının yıkılarak, binlerce ton zehirli ağır minerallerin evvel 1 No’lu baraja daha sonra da Darabul Deresi’ne döküldüğünün açıklandıği raporda; atıkların dere sularıyla sürüklenerek 5 kilometre uzaklıktaki Kılıçkaya Barajı’na ulaştığı ve 4 bin 500 tondan fazla kimyasal atığın etrafa yayıldıktan daha sonra temizlendiği kaydedildi. Raporda, tesisin yapıldığı yerin hakikat seçilmediği, kara yolu ve su kaynaklarına yakın olduğu, Türkiye’nin zelzele neslinde olması niçiniyle ortak ölçekli sarsıntılarda dahi bu cins tesislerin büyük felaketlere taban oluşturabileceği görüşüne de yer verildi.
‘ÇEVRESEL SORUN OLUŞTU’
Jeoloji Mühendisleri Odası Trabzon Şubesi Lideri Semih Hamzaçebi, madencilik şirketine ilişkin 3 atık barajından ikincisinde yenileme çalışmaları sırasında çökme yaşandığını belirterek, “Madencilik şirketinin kurşun-çinko işletmesine ilişkin Şebinkarahisar-Suşehri yolu üstündeki tesisinin 3 tane atık barajından ikincisinde yapılan yenileme çalışması sırasında istinat duvarının çökmesiyle birinci atık barajına akan gereç taşarak, Darabul Deresi’ne ve Kılıçkaya barajına ulaştı. Tesis nazaranvlileri, gerecin akışını durdurmak için setler oluşturup, birinci etapta gerecin baraja gitmesini engellemeye çalışmış, daha sonrasında da dere içerisindeki malzeme kamyonlarla birlikte atık alanına taşınmaya çalışılmıştır. Sonuçta kurşun-çinko flatasyon tesisindeki materyal ağır metal içerikli bir materyal. Bunun dereye toprağa ve baraja akması çevresel bir sorun oluşturmuştur” dedi.
‘ÇED RAPORU YETERSİZ’
Maden alanının yerinin yanlış seçildiğini söyleyen Hamzaçebi, “Tesis eski olduğu için o periyotta hazırlanan ÇED raporundaki eksiklikler yahut günümüzde mevzuattaki değişiklikler, ÇED raporunun yetersiz olduğunu göstermektedir. Duvarın çökmesi, tesisin atık barajı yapılırken uygulanan mühendislik tekniklerinin yetersiz olmasından kaynaklanıyor. Bir de kara yolu üzerinde, dere kenarında olması ve alt kesitteki baraja yakın olması çevresel meseleleri birlikteinde getirecektir. Alana yakın Kılıçkaya Barajı ile balık çiftlikleri var. bir daha bir dere ve tarım alanları var, vatandaşlar burada tarım yapıyor” diye konuştu.
‘BİRİNCİ BARAJ PATLASA YOL HAFTALARCA KAPANIRDI’
Şube Başkanı Hamzaçebi ayrıyeten tesisin kara yolu ve su kaynaklarına yakın olmasının büyük felaketlerin yaşanmasına taban hazırlayabileceğini lisana getirerek, şunları kaydetti:
“Bu tıp tesislerin etrafa en az ziyanla imkan verecek yapılması gerekmektedir. Bu tesis ise kara yolu üzerinde. Şayet birinci atık barajı patlasaydı; yol tahminen de haftalarca trafiğe kapanırdı. Birinci atık barajının duvarını inceledik, bir düşünce gözükmüyordu. Bu tıp tesislerde depolanan materyal muhakkak kimyasallarla işlenen atıklar olduğu için yere vereceği ziyanlar hesap edilmiyor. Balık vefatları olabilir. Ağır metal içerdiği için insan sıhhatine ziyanlıdır. Bunların direkt tabiata verilmesi sakıncalıdır. O yüzden atık barajlarında, membranlı alanlarda etrafa sızıntı olmayacak biçimde depolanıyorlar. tıpkı zamandanetim birebir vakitte birinci imal etabında daha düzgün tesislerin yapılması, daima denetim altında tutulması, buradaki üzere eski tesislerin de yeniden gözden geçirilmesi, gerekli iyileştirilmelerin yapılması, ömrünü tamamlamış bu çeşit alanların ve bu işletmenin büsbütün kaldırılması ya da gerekli önlemlerin alınarak yenilenmesi gerekiyor.”
Şebinkarahisar ilçesi Yedikardeş köyü sınırlarında firmaya ilişkin madencilik şirketinin ikinci atık barajındaki iç set, 18 Kasım’da yıkıldı. İşletmede kullanılan ve zehirli olduğu öne sürülen atıklar, Darabul Deresi ile taşınarak Kılıçkaya Barajı’na ulaştı. Giresun Valiliği’nce faaliyetleri süresiz durdurulan, sorumluları hakkında isimli ve idari süreç başlatılan tesiste Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı yetkilileri tarafınca inceleme yapıldı, numuneler alındı.
‘TESİSİN YERİ YANLIŞSIZ DEĞİL’
Olayın akabinde maden atık alanında inceleme yapan Jeoloji Mühendisleri Odası Trabzon Şubesi’nce rapor hazırlandı. Tesise ilişkin 2 No’lu atık barajının gövdesinin bir kısmının yıkılarak, binlerce ton zehirli ağır minerallerin evvel 1 No’lu baraja daha sonra da Darabul Deresi’ne döküldüğünün açıklandıği raporda; atıkların dere sularıyla sürüklenerek 5 kilometre uzaklıktaki Kılıçkaya Barajı’na ulaştığı ve 4 bin 500 tondan fazla kimyasal atığın etrafa yayıldıktan daha sonra temizlendiği kaydedildi. Raporda, tesisin yapıldığı yerin hakikat seçilmediği, kara yolu ve su kaynaklarına yakın olduğu, Türkiye’nin zelzele neslinde olması niçiniyle ortak ölçekli sarsıntılarda dahi bu cins tesislerin büyük felaketlere taban oluşturabileceği görüşüne de yer verildi.
‘ÇEVRESEL SORUN OLUŞTU’
Jeoloji Mühendisleri Odası Trabzon Şubesi Lideri Semih Hamzaçebi, madencilik şirketine ilişkin 3 atık barajından ikincisinde yenileme çalışmaları sırasında çökme yaşandığını belirterek, “Madencilik şirketinin kurşun-çinko işletmesine ilişkin Şebinkarahisar-Suşehri yolu üstündeki tesisinin 3 tane atık barajından ikincisinde yapılan yenileme çalışması sırasında istinat duvarının çökmesiyle birinci atık barajına akan gereç taşarak, Darabul Deresi’ne ve Kılıçkaya barajına ulaştı. Tesis nazaranvlileri, gerecin akışını durdurmak için setler oluşturup, birinci etapta gerecin baraja gitmesini engellemeye çalışmış, daha sonrasında da dere içerisindeki malzeme kamyonlarla birlikte atık alanına taşınmaya çalışılmıştır. Sonuçta kurşun-çinko flatasyon tesisindeki materyal ağır metal içerikli bir materyal. Bunun dereye toprağa ve baraja akması çevresel bir sorun oluşturmuştur” dedi.
‘ÇED RAPORU YETERSİZ’
Maden alanının yerinin yanlış seçildiğini söyleyen Hamzaçebi, “Tesis eski olduğu için o periyotta hazırlanan ÇED raporundaki eksiklikler yahut günümüzde mevzuattaki değişiklikler, ÇED raporunun yetersiz olduğunu göstermektedir. Duvarın çökmesi, tesisin atık barajı yapılırken uygulanan mühendislik tekniklerinin yetersiz olmasından kaynaklanıyor. Bir de kara yolu üzerinde, dere kenarında olması ve alt kesitteki baraja yakın olması çevresel meseleleri birlikteinde getirecektir. Alana yakın Kılıçkaya Barajı ile balık çiftlikleri var. bir daha bir dere ve tarım alanları var, vatandaşlar burada tarım yapıyor” diye konuştu.
‘BİRİNCİ BARAJ PATLASA YOL HAFTALARCA KAPANIRDI’
Şube Başkanı Hamzaçebi ayrıyeten tesisin kara yolu ve su kaynaklarına yakın olmasının büyük felaketlerin yaşanmasına taban hazırlayabileceğini lisana getirerek, şunları kaydetti:
“Bu tıp tesislerin etrafa en az ziyanla imkan verecek yapılması gerekmektedir. Bu tesis ise kara yolu üzerinde. Şayet birinci atık barajı patlasaydı; yol tahminen de haftalarca trafiğe kapanırdı. Birinci atık barajının duvarını inceledik, bir düşünce gözükmüyordu. Bu tıp tesislerde depolanan materyal muhakkak kimyasallarla işlenen atıklar olduğu için yere vereceği ziyanlar hesap edilmiyor. Balık vefatları olabilir. Ağır metal içerdiği için insan sıhhatine ziyanlıdır. Bunların direkt tabiata verilmesi sakıncalıdır. O yüzden atık barajlarında, membranlı alanlarda etrafa sızıntı olmayacak biçimde depolanıyorlar. tıpkı zamandanetim birebir vakitte birinci imal etabında daha düzgün tesislerin yapılması, daima denetim altında tutulması, buradaki üzere eski tesislerin de yeniden gözden geçirilmesi, gerekli iyileştirilmelerin yapılması, ömrünü tamamlamış bu çeşit alanların ve bu işletmenin büsbütün kaldırılması ya da gerekli önlemlerin alınarak yenilenmesi gerekiyor.”