Dikkat çeken rapor Meclis’e sunuldu! KDV indirimi kural…
Başkan Yılmaz – TBMM Zelzele Araştırma Komisyonu’nun hazırladığı raporda, Türkiye’de nüfus ve ekonomik aktivitenin zelzele riski yüksek kentlerde ağırlaştığı tespitine yer verilerek, zelzeleye dirençli kent planlaması yapılması istendi. Kurul raporundaki 6.7 milyon riskli yapının dönüşümünde kentsel dönüşüm modeli ayrıntılı ele alınırken finansman sorunu başta olmak üzere birtakım tespit ve teklifler özetle şu biçimde sıralanıyor:
Kentsel dönüşümün teşvik edilmesi maksadıyla mülk sahiplerine verilen faiz takviyesi oranı ile kredi ölçüsü arttırılmalı, vadeler uzatılmalı.
Faiz takviyesi; Merkez Bankası tarafınca hesaplanan konut kredilerine uygulanan ortalama faiz oranının yüzde 50’si temel alınarak belirlenmeli.
Kentsel dönüşüm için faiz takviyeli kredi kullandıracak bankalar ile Etraf ve Şehircilik Bakanlığı içinde yapılacak protokollerde kredi ödemelerinin, yapılan işin ilerleme oranlarını ve maliyetlerini gösteren pursantaj cetveline göre işi yürüten yüklenici firmaya hakediş bazında yapılmasını sağlayacak düzenleme yapılmalı.
KDV indirimi
Kentsel dönüşümde maliyeti düşüren yenilikler içeren yerli ve yavaşça yapı gereçlerinin kullanılmasını teşvik edecek biçimde KDV indirimi uygulanmalı.
Dünyanın çeşitli ülkelerinde kentsel yenileme ve düzgünleştirme projelerinde kullanılmak üzere tasarlanan Vergi Artışına Dayalı Finansman Sistemi (Tax Increment Financing-TIF) kentsel dönüşüme kaynak sağlamaya yönelik alternatif metotlar içinde değerlendirilmeli. Bu finansman usulü ile bir bölgede altyapı projelerinin (metro, yavaşça raylı sistem vb.) yanı sıra üstyapı (park, rekreasyon) ve gibisi kamu projeleri sebebiyle paha artışı meydana gelmesi durumunda bedel artışı üzerinden hisse alınarak kentsel dönüşümün finansmanında kullanılması sağlanmalı.
İslami fonlar
Memleketler arası finans kuruluşlarından uygun şartlı kaynak temin edilmeli, global ölçekte yüksek seviyede bulunan İslami fonlardan yararlanılmalı, kira sertifikası (sukuk) ihracı vb. prosedürlerle ülkemize finansman çekilerek kentsel dönüşümde kullanılması sağlanmalı.
Zelzele riski yüksek bölgelerdeki belediyelerin yıllık yatırım bütçelerinin yüzde 10’unu kentsel dönüşüm projeleri için ayırmaları sağlanmalı ve ayrılan kaynağın yerinde kullanılması için gerekli kontroller yapılmalı.
İmar planı değişikliği kararı kıymet artış hissesi olarak tahsil edilen gelirlerden belediyelere aktarılan meblağlar kentsel dönüşüm projelerinde kullanılmalı.
Emlak vergisi gelirlerinden belirli oranda hisse, kentsel dönüşüme ayrılmalı.
Bilhassa sarsıntı açısından riskli olan kentlerde, nüfusun ve ekonomik aktivitenin ağırlaştığı görülmektedir. Çeve ve Şehircilik Bakanlığı’nın, hazırlık çalışmalarını sürdürdüğü Türkiye Mekânsal Strateji Planı’nda, birtakım kentlerin istikrarsız büyümesine karşılık orta büyüklükteki kentlerin kalkınması, cazibelerinin artırılması, mümkünse yeni cazibe merkezlerinin oluşturulması ile kentlerin kademelenmesi gözden geçirilmeli. Sarsıntı senaryoları geliştirilmeli.
İstanbul başta olmak üzere zelzele açısından riskli olan kentlere ağır göç durdurulmalı ve sarsıntı riski azaltılmalı.
Kırsala dönüş
Kırsal canlandırma, kentlerimizde mevcut yapı ve nüfus yoğunluğunun azaltılmasına katkı sağlayacaktır. Etraf ve Şehircilik Bakanlığı’nca yürütülen Tarımköy uygulaması ile zelzeleye sağlam, inançlı konutlar ve öbür donatılar yapılarak vatandaşların hizmetine sunulmaktadır. Kırsala dönüşün hızlanması ve kentlerdeki nüfus yoğunluğunun azaltılması emeliyle bu uygulamaların bilhassa zelzele riskinin yüksek olduğu vilayetlerde yaygınlaştırılması sağlanmalı.
Başkan Yılmaz – TBMM Zelzele Araştırma Komisyonu’nun hazırladığı raporda, Türkiye’de nüfus ve ekonomik aktivitenin zelzele riski yüksek kentlerde ağırlaştığı tespitine yer verilerek, zelzeleye dirençli kent planlaması yapılması istendi. Kurul raporundaki 6.7 milyon riskli yapının dönüşümünde kentsel dönüşüm modeli ayrıntılı ele alınırken finansman sorunu başta olmak üzere birtakım tespit ve teklifler özetle şu biçimde sıralanıyor:
Kentsel dönüşümün teşvik edilmesi maksadıyla mülk sahiplerine verilen faiz takviyesi oranı ile kredi ölçüsü arttırılmalı, vadeler uzatılmalı.
Faiz takviyesi; Merkez Bankası tarafınca hesaplanan konut kredilerine uygulanan ortalama faiz oranının yüzde 50’si temel alınarak belirlenmeli.
Kentsel dönüşüm için faiz takviyeli kredi kullandıracak bankalar ile Etraf ve Şehircilik Bakanlığı içinde yapılacak protokollerde kredi ödemelerinin, yapılan işin ilerleme oranlarını ve maliyetlerini gösteren pursantaj cetveline göre işi yürüten yüklenici firmaya hakediş bazında yapılmasını sağlayacak düzenleme yapılmalı.
KDV indirimi
Kentsel dönüşümde maliyeti düşüren yenilikler içeren yerli ve yavaşça yapı gereçlerinin kullanılmasını teşvik edecek biçimde KDV indirimi uygulanmalı.
Dünyanın çeşitli ülkelerinde kentsel yenileme ve düzgünleştirme projelerinde kullanılmak üzere tasarlanan Vergi Artışına Dayalı Finansman Sistemi (Tax Increment Financing-TIF) kentsel dönüşüme kaynak sağlamaya yönelik alternatif metotlar içinde değerlendirilmeli. Bu finansman usulü ile bir bölgede altyapı projelerinin (metro, yavaşça raylı sistem vb.) yanı sıra üstyapı (park, rekreasyon) ve gibisi kamu projeleri sebebiyle paha artışı meydana gelmesi durumunda bedel artışı üzerinden hisse alınarak kentsel dönüşümün finansmanında kullanılması sağlanmalı.
İslami fonlar
Memleketler arası finans kuruluşlarından uygun şartlı kaynak temin edilmeli, global ölçekte yüksek seviyede bulunan İslami fonlardan yararlanılmalı, kira sertifikası (sukuk) ihracı vb. prosedürlerle ülkemize finansman çekilerek kentsel dönüşümde kullanılması sağlanmalı.
Zelzele riski yüksek bölgelerdeki belediyelerin yıllık yatırım bütçelerinin yüzde 10’unu kentsel dönüşüm projeleri için ayırmaları sağlanmalı ve ayrılan kaynağın yerinde kullanılması için gerekli kontroller yapılmalı.
İmar planı değişikliği kararı kıymet artış hissesi olarak tahsil edilen gelirlerden belediyelere aktarılan meblağlar kentsel dönüşüm projelerinde kullanılmalı.
Emlak vergisi gelirlerinden belirli oranda hisse, kentsel dönüşüme ayrılmalı.
Bilhassa sarsıntı açısından riskli olan kentlerde, nüfusun ve ekonomik aktivitenin ağırlaştığı görülmektedir. Çeve ve Şehircilik Bakanlığı’nın, hazırlık çalışmalarını sürdürdüğü Türkiye Mekânsal Strateji Planı’nda, birtakım kentlerin istikrarsız büyümesine karşılık orta büyüklükteki kentlerin kalkınması, cazibelerinin artırılması, mümkünse yeni cazibe merkezlerinin oluşturulması ile kentlerin kademelenmesi gözden geçirilmeli. Sarsıntı senaryoları geliştirilmeli.
İstanbul başta olmak üzere zelzele açısından riskli olan kentlere ağır göç durdurulmalı ve sarsıntı riski azaltılmalı.
Kırsala dönüş
Kırsal canlandırma, kentlerimizde mevcut yapı ve nüfus yoğunluğunun azaltılmasına katkı sağlayacaktır. Etraf ve Şehircilik Bakanlığı’nca yürütülen Tarımköy uygulaması ile zelzeleye sağlam, inançlı konutlar ve öbür donatılar yapılarak vatandaşların hizmetine sunulmaktadır. Kırsala dönüşün hızlanması ve kentlerdeki nüfus yoğunluğunun azaltılması emeliyle bu uygulamaların bilhassa zelzele riskinin yüksek olduğu vilayetlerde yaygınlaştırılması sağlanmalı.