Düden Şelalesi, kendini toparlıyor! ‘Olay Türkiye’de ve dünyada bir ilk’
Kent merkezine yaklaşık 10 kilometre uzaklıktaki Düden Şelalesi, 40 metrelik falezlerden denize dökülüyor. AÜ Su Eserleri Fakültesi öğretim üyesi Prof. Dr. Mehmet Gökoğlu ve AÜ Sualtı Topluluğu’ndan birtakım üyeler, Kepez ilçesi sonlarındaki Üst Düden Şelalesi ve Muratpaşa ilçesi Lara bölgesinde denize dökülen Aşağı Düden Şelalesi olmak üzere, her yıl on binlerce yabancı ve yerli turistin ziyaret ettiği iki şelalenin de bulunduğu Düden Çayı’ndaki kirliliği tespit etmek için, 35 metre derinlikte yer alan su tünellerine dalarak numune aldı.
‘OLAY TÜRKİYE YA DA DÜNYADA BİR İLK’
Akdeniz Üniversitesi ile Antalya Büyükşehir Belediyesi’nin protokolü doğrultusunda, şelalenin olduğu noktada galerilere girerek ilerlediklerini söz eden Prof. Dr. Mehmet Gökoğlu, “Gidebildiğimiz noktaya kadar ilerledik.
Gayemiz Düden’deki kirliliğin nereden kaynaklandığını araştırmak. O tünellere kirlilik yer altından mı yoksa dışarıdan mı geliyor? Onu tespit etmek için galerilerde ilerledik. 35 metre su derinliği, yani tünelin içerisindeki uzaklık değil, su derinliğinin 35 metrelik kısmından örneklerimizi doldurduk.
Tahminen de Türkiye ve dünyada birinci kere yer altındaki galerilerden elimizdeki örnekleri doldurduk. Orada onu doldurmak bile büyük muvaffakiyet, hayli büyük akıntı var. Düden Şelalesi’nin altından gelen su, ırmak üzere, alttan hayli büyük ölçüde su geliyor. Düden’den denize dökülen su oradan geliyor.
Üst taraf kurumuş vaziyette. Bu dalışımızda sevindirici olan şey ise alttan gelen su fazlaca berraktı. Kendisini temizlemeye başlamıştı, lakin en son orayı haritalamak için daldığımızda, geçen seferki dalışımıza göre kısıtlı görüş açısı vardı. Yağmurlar ya da öbür bir durumdan olsa gerek görüş azalmıştı” diye konuştu.
‘NUMUNE KAPLARINI BOŞ İNDİRİRSEK PATLAR’
Su numunesinin 35 metre derinlikte alınma tekniğini de anlatan Prof. Dr. Gökoğlu, “Su kapları bize steril geldi. Onları boş biçimde suyun altına indirdiğimiz vakit basınçtan dolayı, 4,5 atmosfere iniyoruz, orada patlar. Bunun için kıyıda kaplarımızı dalış öncesi doldurduk.
ondan sonrasında dolu biçimde indirdik. O kapları aşağıda açıp, hava vererek içerisindeki suyu boşaltıyoruz. daha sonra da numune örneklerini alıyoruz. Başka türlü o derinlikte su numunesi alma talihimiz yok” tabirlerini kullandı.
Düden Şelalesi’nin olduğu noktalara yaptıkları dalışta kirliliğin geldiği yeri nazaranmediklerini belirten Prof. Dr. Gökoğlu, “Su numunelerini aldık, örnekler Büyükşehir Belediyesi laboratuvarlarına gönderildi” dedi.
‘SUYUN DÖKÜLDÜĞÜ YERDE BİRKAÇ PET ŞİŞE GÖRDÜK’
Düden Şelalesi’nde kirliliğin geldiği yeri araştırdıklarına dikkat çeken Prof. Dr. Gökoğlu, “İnsani atıklara var isek Kuru Düdeni’nde maalesef rastladık. Orada pet şişe, lastik, cam üzere atıkları görüyoruz.
ötürüsıyla bu atıklar yer altından Düden Şelalesi’nin üstteki var isek bölgesinde görülmesi beklenen. Bu dalışımızda buna pek rastlamadık. Yalnızca suyun döküldüğü yerde birkaç pet şişe gördük. İnsanlarımızı daha hassas olmaya çağırıyoruz” diye konuştu.
‘TÜNELDE KİRLİLİĞE VE CANLIYA RASTLAMADIK’
‘Tünelde kirliliğe rastlamadık’ diyen Prof. Dr. Gökoğlu, “Sadece suda bulanıklık vardı. Tünel içerisinde ilerlediğimizde epeyce büyük boşluklar gördük. O boşluklarda enteresan görünümlere rastlıyoruz. Dünyada tahminen de birinci sefer oraları goren şahıslar olarak heyecan yaşıyoruz. Orada kimi kayaların boşlukta olduğu görülüyor.
Bizim için farklı olan konulardan biri de hiç bir canlıya rastlamadık. yıllar evvel daldığımda attığımız kılavuz halatları hala duruyor. O devirlerde tünelde endemik kimi balık tipleri olduğunu ve bizden korktukları için galeriye gittiklerini görüyorduk. Son dalışımızda maalesef hiç bir canlıya rastlamadık lakin Düden kendini yavaş yavaş toparlıyor. Denize dökülen yerlerde balıklar görülüyor. Burada bir balıklandırma yapılırsa Düden eski günlerine dönecektir” dedi.
DÜDEN’İN KİRLENME SÜRECİ
Ocak ayının ikinci haftasında birinci vakit içinderda Üst Düden Şelalesi’nin olduğu bölgede yaşayanların fark ettiği berbat koku ve çok köpüklenme olayı daha sonrasında, kirlilik Düden Çayı boyunca yayılarak 40 metreden denize dökülen Aşağı Düden Şelalesi’ne ulaşıp denize karıştı.
Düden Çayı’ndan kaynaklı koku ve köpük kirliliği üzerine yapılan kontrollerde 10 işletmeye 2 milyon 598 bin 797 TL idari ceza uygulandı, 10 tesisin faaliyeti durduruldu.
STK’LAR KOMİTE KURDU
Düden Çayı ve şelalelerinde yaşanan bu felakete biroldukca sivil toplum kuruluşu reaksiyon göstererek, kirliliğe sebep olan firmaların isimlerinin açıklanması davetinde bulundu. Lakin bu bahiste yetkili ünitelerden açıklama olmadı. Yaşanan kirlilik daha sonrası etrafa hassas kesitlerde yansılar oluşurken, biroldukca istekli derneğin iştirakiyle da ‘Düden Şelalesi ve Çayı Su Kirliliği Tedbire ve Müdafaa Komitesi’ oluşturuldu.
Kent merkezine yaklaşık 10 kilometre uzaklıktaki Düden Şelalesi, 40 metrelik falezlerden denize dökülüyor. AÜ Su Eserleri Fakültesi öğretim üyesi Prof. Dr. Mehmet Gökoğlu ve AÜ Sualtı Topluluğu’ndan birtakım üyeler, Kepez ilçesi sonlarındaki Üst Düden Şelalesi ve Muratpaşa ilçesi Lara bölgesinde denize dökülen Aşağı Düden Şelalesi olmak üzere, her yıl on binlerce yabancı ve yerli turistin ziyaret ettiği iki şelalenin de bulunduğu Düden Çayı’ndaki kirliliği tespit etmek için, 35 metre derinlikte yer alan su tünellerine dalarak numune aldı.
‘OLAY TÜRKİYE YA DA DÜNYADA BİR İLK’
Akdeniz Üniversitesi ile Antalya Büyükşehir Belediyesi’nin protokolü doğrultusunda, şelalenin olduğu noktada galerilere girerek ilerlediklerini söz eden Prof. Dr. Mehmet Gökoğlu, “Gidebildiğimiz noktaya kadar ilerledik.
Gayemiz Düden’deki kirliliğin nereden kaynaklandığını araştırmak. O tünellere kirlilik yer altından mı yoksa dışarıdan mı geliyor? Onu tespit etmek için galerilerde ilerledik. 35 metre su derinliği, yani tünelin içerisindeki uzaklık değil, su derinliğinin 35 metrelik kısmından örneklerimizi doldurduk.
Tahminen de Türkiye ve dünyada birinci kere yer altındaki galerilerden elimizdeki örnekleri doldurduk. Orada onu doldurmak bile büyük muvaffakiyet, hayli büyük akıntı var. Düden Şelalesi’nin altından gelen su, ırmak üzere, alttan hayli büyük ölçüde su geliyor. Düden’den denize dökülen su oradan geliyor.
Üst taraf kurumuş vaziyette. Bu dalışımızda sevindirici olan şey ise alttan gelen su fazlaca berraktı. Kendisini temizlemeye başlamıştı, lakin en son orayı haritalamak için daldığımızda, geçen seferki dalışımıza göre kısıtlı görüş açısı vardı. Yağmurlar ya da öbür bir durumdan olsa gerek görüş azalmıştı” diye konuştu.
‘NUMUNE KAPLARINI BOŞ İNDİRİRSEK PATLAR’
Su numunesinin 35 metre derinlikte alınma tekniğini de anlatan Prof. Dr. Gökoğlu, “Su kapları bize steril geldi. Onları boş biçimde suyun altına indirdiğimiz vakit basınçtan dolayı, 4,5 atmosfere iniyoruz, orada patlar. Bunun için kıyıda kaplarımızı dalış öncesi doldurduk.
ondan sonrasında dolu biçimde indirdik. O kapları aşağıda açıp, hava vererek içerisindeki suyu boşaltıyoruz. daha sonra da numune örneklerini alıyoruz. Başka türlü o derinlikte su numunesi alma talihimiz yok” tabirlerini kullandı.
Düden Şelalesi’nin olduğu noktalara yaptıkları dalışta kirliliğin geldiği yeri nazaranmediklerini belirten Prof. Dr. Gökoğlu, “Su numunelerini aldık, örnekler Büyükşehir Belediyesi laboratuvarlarına gönderildi” dedi.
‘SUYUN DÖKÜLDÜĞÜ YERDE BİRKAÇ PET ŞİŞE GÖRDÜK’
Düden Şelalesi’nde kirliliğin geldiği yeri araştırdıklarına dikkat çeken Prof. Dr. Gökoğlu, “İnsani atıklara var isek Kuru Düdeni’nde maalesef rastladık. Orada pet şişe, lastik, cam üzere atıkları görüyoruz.
ötürüsıyla bu atıklar yer altından Düden Şelalesi’nin üstteki var isek bölgesinde görülmesi beklenen. Bu dalışımızda buna pek rastlamadık. Yalnızca suyun döküldüğü yerde birkaç pet şişe gördük. İnsanlarımızı daha hassas olmaya çağırıyoruz” diye konuştu.
‘TÜNELDE KİRLİLİĞE VE CANLIYA RASTLAMADIK’
‘Tünelde kirliliğe rastlamadık’ diyen Prof. Dr. Gökoğlu, “Sadece suda bulanıklık vardı. Tünel içerisinde ilerlediğimizde epeyce büyük boşluklar gördük. O boşluklarda enteresan görünümlere rastlıyoruz. Dünyada tahminen de birinci sefer oraları goren şahıslar olarak heyecan yaşıyoruz. Orada kimi kayaların boşlukta olduğu görülüyor.
Bizim için farklı olan konulardan biri de hiç bir canlıya rastlamadık. yıllar evvel daldığımda attığımız kılavuz halatları hala duruyor. O devirlerde tünelde endemik kimi balık tipleri olduğunu ve bizden korktukları için galeriye gittiklerini görüyorduk. Son dalışımızda maalesef hiç bir canlıya rastlamadık lakin Düden kendini yavaş yavaş toparlıyor. Denize dökülen yerlerde balıklar görülüyor. Burada bir balıklandırma yapılırsa Düden eski günlerine dönecektir” dedi.
DÜDEN’İN KİRLENME SÜRECİ
Ocak ayının ikinci haftasında birinci vakit içinderda Üst Düden Şelalesi’nin olduğu bölgede yaşayanların fark ettiği berbat koku ve çok köpüklenme olayı daha sonrasında, kirlilik Düden Çayı boyunca yayılarak 40 metreden denize dökülen Aşağı Düden Şelalesi’ne ulaşıp denize karıştı.
Düden Çayı’ndan kaynaklı koku ve köpük kirliliği üzerine yapılan kontrollerde 10 işletmeye 2 milyon 598 bin 797 TL idari ceza uygulandı, 10 tesisin faaliyeti durduruldu.
STK’LAR KOMİTE KURDU
Düden Çayı ve şelalelerinde yaşanan bu felakete biroldukca sivil toplum kuruluşu reaksiyon göstererek, kirliliğe sebep olan firmaların isimlerinin açıklanması davetinde bulundu. Lakin bu bahiste yetkili ünitelerden açıklama olmadı. Yaşanan kirlilik daha sonrası etrafa hassas kesitlerde yansılar oluşurken, biroldukca istekli derneğin iştirakiyle da ‘Düden Şelalesi ve Çayı Su Kirliliği Tedbire ve Müdafaa Komitesi’ oluşturuldu.