İkinci el araç tarafında ortaya çıkan ağır ilgi ve daha sonrasında fiyatlarda yaşanan astronomik artışlar berbat niyetli şahısları de akıl almaz sistemlere başvurmaya itiyor.
Bu yollardan hiç elbet en dikkat çekeni ise son günlerde sıkça gündeme gelmeye başlayan ve epey sayıda vatandaşı mağdur eden tıpkı model ve markaya ilişkin iki farklı aracın birleştirilerek piyasaya sürülmesi olarak öne çıkıyor.
HER AY 300 ARAÇTA KAYNAKLA BİRLEŞTİRME TESPİT EDİLİYOR
Bu vakte kadar hava yastığına köpük sıkılmasından, km ile oynamaya, orjinal yerine taklit eser kullanmasından gizlenen ayıplara kadar ikinci elde ortaya çıkan sahtekarlık ve süreçler içinde en tehlikelisinin iki aracın kaynakla birleştirilmesi olarak söz eden piyasa uzmanlarının paylaştığı sayılar da trafikteki ölümcül tehlikenin hangi boyutlara ulaştığını da gözler önüne seriyor.
Her ay alım ve satımda ortalama 30 bin araca ekspertiz süreci yapılırken bu araçlardan yaklaşık 300’ünde ise kaynakla birleştirme tespit edildiği belirtiliyor.
ÇIPLAK GÖZLE FARK ETMEK İMKANSIZ!
Yükselen fiyatlar ve son senelerda ikinci el araçlara olan ilginin artışıyla dolandırıcıların da harekete geçtiğini ve geçmişte büyük kazalar geçirmiş araçları insan hayatını hiçe sayarak yanlış tamirat teknikleriyle onarıp, “kazasız araç” süsü verilerek satışa sunulduğuna dikkat çeken ekspertiz firması yöneticisi Cihan Emre, ”İkinci el araçta en tehlikeli hile metodu bu. Maliyeti düşürmek ve vakit kazanmak için dolandırıcılar hasarlı kesimleri onarmak yerine, gerisi ve önü farklı iki aracı kaynakla birleştirip satışa çıkarıyor. Vatandaşların bu birleştirmeyi çıplak gözle fark etmesi imkansız.” diye konuştu.
İKİYE BÖLÜNEREK ÖLÜMLÜ KAZALARA SEBEP OLUYOR
Birleştirme süreciyle aracın en temel güvenlik ögesi olan şasinin, tüm koruyuculuğunu yitirdiğinin de altını çizen Emre, “Rastgele bir kaza anında iki araçtan birleştirilmiş, ekleme araçlar çarçabuk ikiye bölünerek ölümlü kazalara sebep oluyor. TV kanallarında rastladığımız kazada ikiye bölündü haberlerinin asıl niçini bu. Kaynağın izleri makul hilelerle kapatılıyor. Kaynak sürecini tüketicilerin sıradan denetimlerle tespit etmesi imkansız. Bilhassa ağır hasarlı araçların tekrar trafiğe çıkmadan evvel tamir süreçlerinde denetlenmesi gerektiğine inanıyoruz.” dedi.
İnsan ömrüyle alenen oynamaya yönelik bu sürece ait konuşan hukukçular ise bu tarafta bir adım atan bireylerin taksirle mevte yahut faydalanmaya niye olma kabahatinden da yargılanabileceğinin altını çiziyor.
İADE EDİP PARANIZI GERİ ALABİLİRSİNİZ
İki yahut daha fazla modele ilişkin değerli kesimler birleştirilerek bir ortaya getirilen ve satılan bir aracın nitelik yahut niteliği etkileyen niceliğine karşıtlık oluşturduğuna dikkat çeken Avukat Emre Alcan, ”Haliyle bu durumun tüketicinin araçtan beklediği faydaları azalttığı ve hatta ortadan kaldırdığı görülmektedir. Araç muadili olan öbür araçlarla kıyaslanmaz hale getirilmiş durumdadır. o biçimde ayıplı bir mal satımı gerçekleşmiş durumdadır. Ayrıyeten satın alınan maldaki ayıbın, ağır kusurla tüketiciden gizlendiğinin de kabulü gerekir ki bu durumda da tüketici haklarını zamanaşımı olmaksızın kullanabilecektir. Bu prestijle tüketici aldığı aracı iade ederek ödemesini geri talep etme hakkına sahiptir.” dedi.
TAKSİRLE VEFATA niye OLMA KABAHATİNDEN YARGILANABİLİRLER
Önü farklı ardı farklı modele ilişkin iki aracın birleştirilmesi halinde araçların mekaniğinin büsbütün bozularak hayati riski taşıyan kazaya yatkın bir araç modelinin ortaya çıktığına da vurgu yapan Alcan, ”Aracı alan kişinin, aslında almak istemeyeceği bir arabası hile ile onu aldatarak satan ve ziyan veren satıcıya yönelik dolandırıcılık cürmü kapsamında cürüm duyurusunda bulunulması mümkündür. Dolandırıcılık hatası Türk Ceza Kanununda düzenlenmiş olup, bir yıldan beş yıla kadar mahpus cezası içermektir. Bunun yanı sıra mekaniği büsbütün bozulan bu araçlarda imalat sebebi ile kaza meydana gelmesi halinde, kanaatimce taksirle mevte yahut faydalanmaya niye olma cürmünün da gündeme gelmesi mümkün olacaktır. Çünkü satıcı, birbirine uyumsuz kesimleri toplayarak, fabrika üretimine muhalif olarak diğer bir model ortaya çıkarmaktadır. Bu prestijle üretim sebebiyle meydana gelebilecek mümkün kaza halinde imal eden/satıcı, faydalanma ve mevtten taksirli olarak sorumlu olacaktır.” diye konuştu.
Kayseri’de bir alıcı, satın aldığı ikinci el arabanın, iki farklı aracın ortadan kaynakla birleştirilerek yapıldığını ekspertiz raporu ile öğrendi.
CAN GÜVENLİĞİ niçinİYLE YASAKLANMALI
Öte yandan Türkiye’de ağır hasar kaydı bulunan yaklaşık iki milyon aracın trafikte dolaştığına dikkati çeken Tüm Oto Servisleri Federasyonu Ünal Ünaldı ise kaza daha sonrasında hasar alan ve ağır hasar kaydı işlenen bu araçların, tamir basamaklarında ve tekrar trafiğe çıkışında hiç bir kontrole alışılmış tutulmadığını söyleyerek davette bulunuyor.
20 bin tamir noktasının evraksız ve yetersiz makine ekipman sebebi ile iptidai metotlar ile ağır hasarlı araç tamiratı yaptığını kaydeden Ünaldı, TSE evrakı olmayan, Mesleksel Yeterlilik Evrakı’na sahip yetişmiş eleman çalıştırmayan oto servislerinin, ağır hasar kaydı işlenen hasarlı araçları onarmasının can güvenliği niçiniyle yasaklanması gerektiğini söz ediyor.
Kendilerine de bu tarafta fazlaca sayıda araca ait duyum geldiğini ve maalesef piyasada artık bu şekil süreçlerin sayısının arttığını lisana getiren İstanbul Motorlu Araç Satıcıları Derneği (İMAS) Lideri Hayrettin Ertemel, bunun sebebin ise ağır hasarlı araçların satışa sunularak yenidendan trafiğe döndürülmesinden kaynaklı olduğunu belirtti.
Uzmanlar kazalarda ikiye bölünen birden fazla araçta bu sürecin gerçekleşmiş olacağına işaret ediyor.
TAHLİL: BERTARAF EDİLMESİ GEREKİYOR
Tahlil olarak ise perte ayrılmış araçların mutlaka trafiğe döndürülmeden direk bertaraf merkezine gdolayılmesi ve bu araçların preslenmesi gerektiğine işaret eden Ertemel, ”Maalesef bu türlü bir usul yok Türkiye’de. O yüzde önü ve gerisi hasarlı iki aracı alıp birleştirerek ortaya kendilerince sağlam bir araç çıkarmaya çalışıyorlar. Bu araçların ekspertiz firmalarında da hayli fazla yakalanma talihi yok zira ortadan kaynak yapılıyor bu araçlara. O yüzden tavanın açılıp bakılması ya da şaseden anlaşılabilir.” dedi.
Bu yollardan hiç elbet en dikkat çekeni ise son günlerde sıkça gündeme gelmeye başlayan ve epey sayıda vatandaşı mağdur eden tıpkı model ve markaya ilişkin iki farklı aracın birleştirilerek piyasaya sürülmesi olarak öne çıkıyor.
HER AY 300 ARAÇTA KAYNAKLA BİRLEŞTİRME TESPİT EDİLİYOR
Bu vakte kadar hava yastığına köpük sıkılmasından, km ile oynamaya, orjinal yerine taklit eser kullanmasından gizlenen ayıplara kadar ikinci elde ortaya çıkan sahtekarlık ve süreçler içinde en tehlikelisinin iki aracın kaynakla birleştirilmesi olarak söz eden piyasa uzmanlarının paylaştığı sayılar da trafikteki ölümcül tehlikenin hangi boyutlara ulaştığını da gözler önüne seriyor.
Her ay alım ve satımda ortalama 30 bin araca ekspertiz süreci yapılırken bu araçlardan yaklaşık 300’ünde ise kaynakla birleştirme tespit edildiği belirtiliyor.
ÇIPLAK GÖZLE FARK ETMEK İMKANSIZ!
Yükselen fiyatlar ve son senelerda ikinci el araçlara olan ilginin artışıyla dolandırıcıların da harekete geçtiğini ve geçmişte büyük kazalar geçirmiş araçları insan hayatını hiçe sayarak yanlış tamirat teknikleriyle onarıp, “kazasız araç” süsü verilerek satışa sunulduğuna dikkat çeken ekspertiz firması yöneticisi Cihan Emre, ”İkinci el araçta en tehlikeli hile metodu bu. Maliyeti düşürmek ve vakit kazanmak için dolandırıcılar hasarlı kesimleri onarmak yerine, gerisi ve önü farklı iki aracı kaynakla birleştirip satışa çıkarıyor. Vatandaşların bu birleştirmeyi çıplak gözle fark etmesi imkansız.” diye konuştu.
İKİYE BÖLÜNEREK ÖLÜMLÜ KAZALARA SEBEP OLUYOR
Birleştirme süreciyle aracın en temel güvenlik ögesi olan şasinin, tüm koruyuculuğunu yitirdiğinin de altını çizen Emre, “Rastgele bir kaza anında iki araçtan birleştirilmiş, ekleme araçlar çarçabuk ikiye bölünerek ölümlü kazalara sebep oluyor. TV kanallarında rastladığımız kazada ikiye bölündü haberlerinin asıl niçini bu. Kaynağın izleri makul hilelerle kapatılıyor. Kaynak sürecini tüketicilerin sıradan denetimlerle tespit etmesi imkansız. Bilhassa ağır hasarlı araçların tekrar trafiğe çıkmadan evvel tamir süreçlerinde denetlenmesi gerektiğine inanıyoruz.” dedi.
İnsan ömrüyle alenen oynamaya yönelik bu sürece ait konuşan hukukçular ise bu tarafta bir adım atan bireylerin taksirle mevte yahut faydalanmaya niye olma kabahatinden da yargılanabileceğinin altını çiziyor.
İADE EDİP PARANIZI GERİ ALABİLİRSİNİZ
İki yahut daha fazla modele ilişkin değerli kesimler birleştirilerek bir ortaya getirilen ve satılan bir aracın nitelik yahut niteliği etkileyen niceliğine karşıtlık oluşturduğuna dikkat çeken Avukat Emre Alcan, ”Haliyle bu durumun tüketicinin araçtan beklediği faydaları azalttığı ve hatta ortadan kaldırdığı görülmektedir. Araç muadili olan öbür araçlarla kıyaslanmaz hale getirilmiş durumdadır. o biçimde ayıplı bir mal satımı gerçekleşmiş durumdadır. Ayrıyeten satın alınan maldaki ayıbın, ağır kusurla tüketiciden gizlendiğinin de kabulü gerekir ki bu durumda da tüketici haklarını zamanaşımı olmaksızın kullanabilecektir. Bu prestijle tüketici aldığı aracı iade ederek ödemesini geri talep etme hakkına sahiptir.” dedi.
TAKSİRLE VEFATA niye OLMA KABAHATİNDEN YARGILANABİLİRLER
Önü farklı ardı farklı modele ilişkin iki aracın birleştirilmesi halinde araçların mekaniğinin büsbütün bozularak hayati riski taşıyan kazaya yatkın bir araç modelinin ortaya çıktığına da vurgu yapan Alcan, ”Aracı alan kişinin, aslında almak istemeyeceği bir arabası hile ile onu aldatarak satan ve ziyan veren satıcıya yönelik dolandırıcılık cürmü kapsamında cürüm duyurusunda bulunulması mümkündür. Dolandırıcılık hatası Türk Ceza Kanununda düzenlenmiş olup, bir yıldan beş yıla kadar mahpus cezası içermektir. Bunun yanı sıra mekaniği büsbütün bozulan bu araçlarda imalat sebebi ile kaza meydana gelmesi halinde, kanaatimce taksirle mevte yahut faydalanmaya niye olma cürmünün da gündeme gelmesi mümkün olacaktır. Çünkü satıcı, birbirine uyumsuz kesimleri toplayarak, fabrika üretimine muhalif olarak diğer bir model ortaya çıkarmaktadır. Bu prestijle üretim sebebiyle meydana gelebilecek mümkün kaza halinde imal eden/satıcı, faydalanma ve mevtten taksirli olarak sorumlu olacaktır.” diye konuştu.
Kayseri’de bir alıcı, satın aldığı ikinci el arabanın, iki farklı aracın ortadan kaynakla birleştirilerek yapıldığını ekspertiz raporu ile öğrendi.
CAN GÜVENLİĞİ niçinİYLE YASAKLANMALI
Öte yandan Türkiye’de ağır hasar kaydı bulunan yaklaşık iki milyon aracın trafikte dolaştığına dikkati çeken Tüm Oto Servisleri Federasyonu Ünal Ünaldı ise kaza daha sonrasında hasar alan ve ağır hasar kaydı işlenen bu araçların, tamir basamaklarında ve tekrar trafiğe çıkışında hiç bir kontrole alışılmış tutulmadığını söyleyerek davette bulunuyor.
20 bin tamir noktasının evraksız ve yetersiz makine ekipman sebebi ile iptidai metotlar ile ağır hasarlı araç tamiratı yaptığını kaydeden Ünaldı, TSE evrakı olmayan, Mesleksel Yeterlilik Evrakı’na sahip yetişmiş eleman çalıştırmayan oto servislerinin, ağır hasar kaydı işlenen hasarlı araçları onarmasının can güvenliği niçiniyle yasaklanması gerektiğini söz ediyor.
Kendilerine de bu tarafta fazlaca sayıda araca ait duyum geldiğini ve maalesef piyasada artık bu şekil süreçlerin sayısının arttığını lisana getiren İstanbul Motorlu Araç Satıcıları Derneği (İMAS) Lideri Hayrettin Ertemel, bunun sebebin ise ağır hasarlı araçların satışa sunularak yenidendan trafiğe döndürülmesinden kaynaklı olduğunu belirtti.
Uzmanlar kazalarda ikiye bölünen birden fazla araçta bu sürecin gerçekleşmiş olacağına işaret ediyor.
TAHLİL: BERTARAF EDİLMESİ GEREKİYOR
Tahlil olarak ise perte ayrılmış araçların mutlaka trafiğe döndürülmeden direk bertaraf merkezine gdolayılmesi ve bu araçların preslenmesi gerektiğine işaret eden Ertemel, ”Maalesef bu türlü bir usul yok Türkiye’de. O yüzde önü ve gerisi hasarlı iki aracı alıp birleştirerek ortaya kendilerince sağlam bir araç çıkarmaya çalışıyorlar. Bu araçların ekspertiz firmalarında da hayli fazla yakalanma talihi yok zira ortadan kaynak yapılıyor bu araçlara. O yüzden tavanın açılıp bakılması ya da şaseden anlaşılabilir.” dedi.