İstikrarlı beslenmek için en hoş örnek Türk mutfağıdır
Meltem Günay – İstanbul / Sabri Ülker Vakfı tarafınca düzenlenen Bilim Sohbetleri’ne katılan dünyanın önde gelen beslenme uzmanlarından Singapur Üniversitesi Klinik Beslenme Araştırma Merkezi Yöneticisi Prof. Dr. Christiani Jeyakumar Henry, sağlıklı beslenmenin sırlarını anlattı.
‘Mutfağınızı koruyun’
İnsanların vitaminler, proteinler, yağ asidi üzere 30 farklı besine gereksinim duyduğunu anlatan Prof. Henry kelamlarını şu biçimde sürdürdü; “Ama kim her sabah kalktığında şunu yiyeyim vitamin alayım şunu içeyim kalsiyum alayım der ki. Beşerler keyif almak için yemek yiyor besin almak için değil. Fakat insanlara hangi gıdayı seçerseniz hem keyif alırsınız birebir vakitte besin diye anlatmak gerekiyor. örneğin Türk mutfağı bu hususta olağanüstü. Sizin fazlaca istikrarlı bir mutfağınız var. Meyve, zerzevat, zeytinyağı, bal, fındık, fıstık, tahıl bunlar istikrarlı beslenme için önerdiklerimiz ve bunların hepsi bir Türk’ün mutfağında var. Akdeniz tipi beslenme, yeterli beslenmenin en hoş örneği. Dünyada herkes Akdeniz mutfağını keşfetmemiz lazım diyor lakin siz esasen bunu yapıyorsunuz. yine tekrar söylüyorum lütfen Türk mutfağını koruyun, bırakmayın. Büyükannenizin büyükbabanızın beslendiği üzere beslenirseniz gerçek yoldasınız demektir. Ancak kimi şeylere de dikkat etmek gerekir. örneğin eti abartmamak ya da çayı şekersiz içmek gerekir. örneğin domates her öğün yenilebilir, zeytinyağı kalp krizi riskini azaltır, günde bir avuç badem, ceviz, fındık yiyin. Türklerin istikrarlı beslenmesi için öğrenmesi gereken yeni bir şey yok yalnızca Türk külçeşidini uygulayın kâfi.”
Fizikî aktivite koşul
Fizikî aktivitenin de sağlıklı beslenmenin kesimi olduğunu vurgulayan Prof. Henry, “İlla bir spor salonunu gitmeniz gerekmiyor, merdiven çıkın, konutunuzun etrafında yürüyün. Çamaşır yıkarken bir parçayı elinizde yıkayın, konutunuzu kendiniz süpürün. Güç mi harcamak istiyorsunuz çarşaflarınızı sık değiştirin inanılmaz güç harcarsınız. Anne babalarımız her şeyi elde yapıyordu siz de bunu yapın. Fizikî aktivitenizi artırın” dedi.
‘Modern çağ büyücülerinin para tuzaklarına düşmeyin’
Prof. Dr. Christiani Jeyakumar Henry, beslenme nizamı ile Kovit-19 içindeki bağlantıyı de şöyleki kıymetlendirdi: “Beslenme alışkanlıklarımız kovid enfeksiyonuna yakalanma riskimizi artırır mı ya da hastalığa yakalanmışsak atlatmamızı kolaylaştırır mı sorusu en epey gelen sorulardan. bu vakitte pek epey palavra, bilimsel olmayan haber çıktı. Bu noktada çağdaş çağ büyücülerine yol vermemek, para tuzaklarına düşmemek gerekiyor. Kovid ile beslenme içindeki bağ konusunda elimizde kuvvetli bir bilimsel ispat yok. Fakat bağışıklık sistemi kuvvetli olan insanın enfeksiyon riskinin düştüğünü biliyoruz. D vitamini eksikliği, selenyum, yağ asitlerinin azalmasının bağışıklık sistemini zayıflatır. Ancak bunların olmaması zayıflatır diye bu destekleri alınca tüm hastalıklardan korunuruz diye de düşünmemek gerekiyor. bir daha maske, bir daha uzaklık.”
Neyi ne vakit yediğiniz değerli
Prof. Henry şu anda sürdürdükleri çalışmaları da anlattı. İnsanların kan şekerini dengeleyemediklerini vurgulayan Prof. Henry kelamlarını şöyleki sürdürdü: “Dünyadaki en büyük tehlikelerden biri obezite ve tip2 diyabet. Biz glisemik indeksi düşük besinler üzerinde çalışıyoruz. Singapur’da yapmaya çalıştığımız bilimsel çalışmalar ‘nasıl yemek yerseniz kan şekerinizi dengelersiniz?’ onu gösteriyor. örneğin pilav mı yemek istiyorsunuz, evvel pilav yiyip daha sonra eti en son sebzeyi yerseniz bu epeyce makus. Evvel sebzeyi yemeniz lazım. daha sonra et, en son pilav. Besinin sırası kan şekerini değiştiriyor epeyce önemli fark yaratıyor.
Örngeğin sabahleyin pide ekmeğini peynirle yiyin, tıpkı ekmeği gece yerseniz kan şekerini fazlaca yükseltiyor. Yediğiniz yemeğin biyolojik saatinizle irtibatı var. ötürüsıyla sabahleyin glisemik indeksi yüksek yemek yememizde sorun yok lakin akşam yerseniz bunun epey olumsuz tesiri olabiliyor. Ana yemekten 10 dakika evvel çorbayı içmeniz gerekir. örneğin mercimek çorbası Türkiye’de epeyce içiliyor. O çorbadaki proteinin evvel kana karışması lazım. 10 dakika mola verip sonrasındasında makarnayı yemek lazım.
Meltem Günay – İstanbul / Sabri Ülker Vakfı tarafınca düzenlenen Bilim Sohbetleri’ne katılan dünyanın önde gelen beslenme uzmanlarından Singapur Üniversitesi Klinik Beslenme Araştırma Merkezi Yöneticisi Prof. Dr. Christiani Jeyakumar Henry, sağlıklı beslenmenin sırlarını anlattı.
‘Mutfağınızı koruyun’
İnsanların vitaminler, proteinler, yağ asidi üzere 30 farklı besine gereksinim duyduğunu anlatan Prof. Henry kelamlarını şu biçimde sürdürdü; “Ama kim her sabah kalktığında şunu yiyeyim vitamin alayım şunu içeyim kalsiyum alayım der ki. Beşerler keyif almak için yemek yiyor besin almak için değil. Fakat insanlara hangi gıdayı seçerseniz hem keyif alırsınız birebir vakitte besin diye anlatmak gerekiyor. örneğin Türk mutfağı bu hususta olağanüstü. Sizin fazlaca istikrarlı bir mutfağınız var. Meyve, zerzevat, zeytinyağı, bal, fındık, fıstık, tahıl bunlar istikrarlı beslenme için önerdiklerimiz ve bunların hepsi bir Türk’ün mutfağında var. Akdeniz tipi beslenme, yeterli beslenmenin en hoş örneği. Dünyada herkes Akdeniz mutfağını keşfetmemiz lazım diyor lakin siz esasen bunu yapıyorsunuz. yine tekrar söylüyorum lütfen Türk mutfağını koruyun, bırakmayın. Büyükannenizin büyükbabanızın beslendiği üzere beslenirseniz gerçek yoldasınız demektir. Ancak kimi şeylere de dikkat etmek gerekir. örneğin eti abartmamak ya da çayı şekersiz içmek gerekir. örneğin domates her öğün yenilebilir, zeytinyağı kalp krizi riskini azaltır, günde bir avuç badem, ceviz, fındık yiyin. Türklerin istikrarlı beslenmesi için öğrenmesi gereken yeni bir şey yok yalnızca Türk külçeşidini uygulayın kâfi.”
Fizikî aktivite koşul
Fizikî aktivitenin de sağlıklı beslenmenin kesimi olduğunu vurgulayan Prof. Henry, “İlla bir spor salonunu gitmeniz gerekmiyor, merdiven çıkın, konutunuzun etrafında yürüyün. Çamaşır yıkarken bir parçayı elinizde yıkayın, konutunuzu kendiniz süpürün. Güç mi harcamak istiyorsunuz çarşaflarınızı sık değiştirin inanılmaz güç harcarsınız. Anne babalarımız her şeyi elde yapıyordu siz de bunu yapın. Fizikî aktivitenizi artırın” dedi.
‘Modern çağ büyücülerinin para tuzaklarına düşmeyin’
Prof. Dr. Christiani Jeyakumar Henry, beslenme nizamı ile Kovit-19 içindeki bağlantıyı de şöyleki kıymetlendirdi: “Beslenme alışkanlıklarımız kovid enfeksiyonuna yakalanma riskimizi artırır mı ya da hastalığa yakalanmışsak atlatmamızı kolaylaştırır mı sorusu en epey gelen sorulardan. bu vakitte pek epey palavra, bilimsel olmayan haber çıktı. Bu noktada çağdaş çağ büyücülerine yol vermemek, para tuzaklarına düşmemek gerekiyor. Kovid ile beslenme içindeki bağ konusunda elimizde kuvvetli bir bilimsel ispat yok. Fakat bağışıklık sistemi kuvvetli olan insanın enfeksiyon riskinin düştüğünü biliyoruz. D vitamini eksikliği, selenyum, yağ asitlerinin azalmasının bağışıklık sistemini zayıflatır. Ancak bunların olmaması zayıflatır diye bu destekleri alınca tüm hastalıklardan korunuruz diye de düşünmemek gerekiyor. bir daha maske, bir daha uzaklık.”
Neyi ne vakit yediğiniz değerli
Prof. Henry şu anda sürdürdükleri çalışmaları da anlattı. İnsanların kan şekerini dengeleyemediklerini vurgulayan Prof. Henry kelamlarını şöyleki sürdürdü: “Dünyadaki en büyük tehlikelerden biri obezite ve tip2 diyabet. Biz glisemik indeksi düşük besinler üzerinde çalışıyoruz. Singapur’da yapmaya çalıştığımız bilimsel çalışmalar ‘nasıl yemek yerseniz kan şekerinizi dengelersiniz?’ onu gösteriyor. örneğin pilav mı yemek istiyorsunuz, evvel pilav yiyip daha sonra eti en son sebzeyi yerseniz bu epeyce makus. Evvel sebzeyi yemeniz lazım. daha sonra et, en son pilav. Besinin sırası kan şekerini değiştiriyor epeyce önemli fark yaratıyor.
Örngeğin sabahleyin pide ekmeğini peynirle yiyin, tıpkı ekmeği gece yerseniz kan şekerini fazlaca yükseltiyor. Yediğiniz yemeğin biyolojik saatinizle irtibatı var. ötürüsıyla sabahleyin glisemik indeksi yüksek yemek yememizde sorun yok lakin akşam yerseniz bunun epey olumsuz tesiri olabiliyor. Ana yemekten 10 dakika evvel çorbayı içmeniz gerekir. örneğin mercimek çorbası Türkiye’de epeyce içiliyor. O çorbadaki proteinin evvel kana karışması lazım. 10 dakika mola verip sonrasındasında makarnayı yemek lazım.