Koronavirüsün gölgesinde kaldı! Okuldaki zımnî tehlike… Genleri bile değiştiriyor!
Gülşah Karaman / Milliyet.com.tr – Okul çağı, süratli büyüme, gelişme ve öğrenme süreçlerini kapsayan, bu niçinle de sağlıklı beslenmenin büyük ehemmiyet taşıdığı bir devir. Bu yaş kümesi çocuklarda sağlıklı beslenme ile bedensel, duygusal, toplumsal gelişim ve okul başarısı olumlu istikamette etkileniyor.
Pekala, çocuklar için ziyanlı olan besinler neler? Anne-babalar farkında olmadan kendi elleriyle çocuklarına nasıl tehlikeli bir öğün hazırlıyor? Okula giden çocukların beslenme çantasında neler olmalı? Beslenme ve Diyet Uzmanı Gizem Görmüş, bilhassa pratik olması sebebiyle tercih edilen poğaça tipi besinlerdeki tehlikeye dikkat çekiyor.
KIZARTILDIĞINDA ORTAYA ÇIKIYOR
Çocukların yemekten büyük keyif aldığı fakat sıhhate ziyan veren besinleri sıralayan Gizem Görmüş, “Patates kızartması, yüksek sıcaklıktaki yağlarda kızartıldığında ‘akrilamid’ ismi verilen bir unsur oluşuyor. Bilhassa, gelişim çağındaki çocukların ve gebelerin patates kızartmasını az tüketmesinde yarar var. Ayrıyeten patates kızartmasının glisemik indeksi yüksektir ve kızartıldığı bayat yağlar prestijiyle uzak durmamız gereken yiyecekler içinde yer alır” dedi. Görmüş, “Patatesi fırında, zeytinyağı ile harmanlayıp yağlı kağıtta pişirmek daha sağlıklı bir pişirme ve tüketime yarar sağlar” tavsiyesinde de bulundu.
Cipsler konusunda da ikazda bulunan Görmüş, “Kanser, obezite, diyabet üzere biroldukca hastalığa niye oluyorlar. Bilhassa içerisindeki monosodyum glutamat (Çin tuzu), çocukların endokrin sistemine ziyan verip gelişimlerini etkiliyor” diye konuştu.
KANSEROJEN TESİR GÖSTERİYOR, DİKKAT!
Çocuklardan uzak tutulması gereken bir öbür besin ise şarküteri eserleri. “Nitrat içeriği yüksek olan işlenmiş etler, kanserojen tesir gösteriyor” diyen Gizem Görmüş, “aynı vakitte büyüme ve gelişimin gerilemesine, erken ergenliğe sebep oluyor” ihtarında bulundu.
POĞAÇA DEYİP GEÇMEYİN, BU TÜRLÜ HASTA EDİYOR
Kahvaltı yerine yediğimiz ya da çocuklarımıza yedirdiğimiz poğaça üzere besinler da büyük tehlikeler içeriyor. Görmüş, bunun niçinini şöyleki deklare etti:
“Bu biçim glisemik indeksi yüksek beyaz un ve yağ içeren besinlerden uzak durmamız gerekir. Kan şekerinin bir anda yükselmesine yol açan bu çeşit besinler, tüketilmesinin akabinde ani kan şekeri düşüşlerine yol açar. Kişiyi sonsuz bir açlık döngüsünün içine sokar. Bunun kararında pankreastan salınan insülin istikrarı bozulur ve evvel insülin direnci akabinde da şeker hastalığı oluşur.”
‘İÇERİSİNDE NE OLDUĞU BELİRLİ DEĞİL’
Ambalajlı besinlere, şekerleme eserlere dikkat çeken Beslenme ve Diyet Uzmanı Görmüş, “Jelatin, bilhassa büyükbaş hayvanların etten sıyrılmış kemikli kısımlarının kaynatılması kararı ortaya çıkmıştır. İçerisinde tam olarak ne olduğu muhakkak olmayan bu eserlerden çocukları, bilhassa uzak tutmak gerekir. Ayrıyeten içerisindeki besin boyaları da sıhhate pek zararlı” noktasına dikkat çekti.
1 YILDA ALINMASI GEREKEN YAĞ ORANINI 6 AYDA ALDIRIYOR
Pekala, ya çocukların sabahları tükettiği börek ve poğaçalar sıhhat açısından ne üzere badireler yaratıyor? Bu tehlikenin altını çizen Görmüş, “Sabahları tüketilen poğaça ve börekler, insan bedeninin 1 yılda alması gereken yağ oranını 6 ayda almasına yol açar. Bu yiyecekler ayrıyeten gün uzunluğu yorgun ve gerilimli olmanıza niye olur. Bilhassa büyüme çağındaki çocukların, hayat kalitesini bozan bu cins yiyecekler yerine zeytin, peynir, zerzevat ve meyve yüklü tabak kahvaltı modelinin uygulanması daha sağlıklı olacaktır” dedi.
ARAŞTIRMALAR DA KANITLADI! ANKSİYETE, OBEZİTE, KANSER…
Beyaz un ve şekerli mamüllerin yarattığı tahribatın araştırmalarla kanıtlandığını belirten Beslenme ve Diyet Uzmanı Gizem Görmüş, “Bu besinler, çocukların beyin gelişmenini etkileyerek nöronların canlılıklarını müdafaasına mahzur oluyor. Uzun müddet ve çoğunlukla tüketilen bu besin kümeleri, ilerleyen periyotlarda gende değişmelere ve bozulmalara sebep oluyor. Bipolar bozukluk, anksiyete, Wilms tümörü olarak bilinen böbrek kanseri, aniridi olarak isimlendirilen göz sorunu, üriner sistem rahatsızlıkları, obezite ve yeme bozuklukları bunlara örnek gösterilebilir” açıklamasında bulundu.
‘ÖĞÜNLERİNİ DERS VE TENEFFÜS SAATLERİNE NAZARAN PLANLAYIN’
Anne-babaların en merak ettiği bahislerin başında gelen öğün ayarlaması hakkında bilgi veren Görmüş, kelamlarını şu biçimde sürdürdü:
“Çocuğunuzun öğünlerini ders ve teneffüs saatlerine bakılırsa planlayın. Gün ortasında kesinlikle 2,5-3 saat aralıklarla günde 6 öğün biçiminde beslenmesini sağlayın. Sabahçı, öğlenci yahut tam gün olan okullara göre; kahvaltı, öğlen ve akşam yemek saatlerinin yanı sıra orta öğünler de ders ortalarına ve teneffüslere nazaran planlanmalı. En hayli atlanan yahut geçiştirilen ve beslenmemizde büyük kıymeti olan kahvaltı yapma alışkanlığı bu yaşlarda kesinlikle edinilmeli. Kahvaltı yapmamak kadar, sabah öğününü pastane eserleri yahut abur cuburlarla geçiştirmek de son derece yanlıştır. Kahvaltı kesinlikle meskenden çıkmadan evvel yapılmalı. Kahvaltıda 1 bardak taze sıkılmış meyve suyu yahut 1 bardak sütle birlikte, tost yahut ekmek, peynir, pekmez, domates-salatalık tercih edilebilir. Ayrıyeten tüm bunlara haftada 4-5 gün yumurta da ek edilmeli.”
‘BESLENME ÇANTASINA NE KOYMALIYIM?’ DİYE SORUYORSANIZ…
“Okulda yemek için hazırlanan beslenme çantasının içeriği dikkatli bir biçimde belirlenmeli” diyen Gizem Görmüş, beslenme çantasına neler temalıp konulmayacağıyla ilgili de “Tam tahıllı sandviç ekmeği ortasına; peynir yahut ızgara köfte yahut ızgara tavukla birlikte yeşillikler konabilir. Yanında da ayran yahut süt ile tüketilebilir. Okul saatlerine bakılırsa sabah ila öğlen içinde ve öğlen ila akşam içinde orta öğün olarak tüketilmesi için kesinlikle yanlarına meyve, fındık yahut ceviz, süt yahut meskende yapılmış meyveli kek stili besinler tercih edilebilir.
İçecek tercihine de bilhassa dikkat edilmeli. Suçsuz üzere görünen fakat ziyanlı tesirleri olan, boş ve fazla kalori içeren asitli içecekler, hazır meyve suları ve toz halinde olan meyve suları yerine su, ayran, süt, taze sıkılmış meyve suları konulmalı.
Çikolata ve şeker yerine sütlü tatlılar, konutta yapılmış meyveli süt yahut yoğurtlar tercih edilmeli. Çocukların televizyon yahut bilgisayar karşısında geçen vakit içinderı sonlandırılarak, fizikî aktivite vakit içinderı artırılmalı” diye konuştu.
Gülşah Karaman / Milliyet.com.tr – Okul çağı, süratli büyüme, gelişme ve öğrenme süreçlerini kapsayan, bu niçinle de sağlıklı beslenmenin büyük ehemmiyet taşıdığı bir devir. Bu yaş kümesi çocuklarda sağlıklı beslenme ile bedensel, duygusal, toplumsal gelişim ve okul başarısı olumlu istikamette etkileniyor.
Pekala, çocuklar için ziyanlı olan besinler neler? Anne-babalar farkında olmadan kendi elleriyle çocuklarına nasıl tehlikeli bir öğün hazırlıyor? Okula giden çocukların beslenme çantasında neler olmalı? Beslenme ve Diyet Uzmanı Gizem Görmüş, bilhassa pratik olması sebebiyle tercih edilen poğaça tipi besinlerdeki tehlikeye dikkat çekiyor.
KIZARTILDIĞINDA ORTAYA ÇIKIYOR
Çocukların yemekten büyük keyif aldığı fakat sıhhate ziyan veren besinleri sıralayan Gizem Görmüş, “Patates kızartması, yüksek sıcaklıktaki yağlarda kızartıldığında ‘akrilamid’ ismi verilen bir unsur oluşuyor. Bilhassa, gelişim çağındaki çocukların ve gebelerin patates kızartmasını az tüketmesinde yarar var. Ayrıyeten patates kızartmasının glisemik indeksi yüksektir ve kızartıldığı bayat yağlar prestijiyle uzak durmamız gereken yiyecekler içinde yer alır” dedi. Görmüş, “Patatesi fırında, zeytinyağı ile harmanlayıp yağlı kağıtta pişirmek daha sağlıklı bir pişirme ve tüketime yarar sağlar” tavsiyesinde de bulundu.
Cipsler konusunda da ikazda bulunan Görmüş, “Kanser, obezite, diyabet üzere biroldukca hastalığa niye oluyorlar. Bilhassa içerisindeki monosodyum glutamat (Çin tuzu), çocukların endokrin sistemine ziyan verip gelişimlerini etkiliyor” diye konuştu.
KANSEROJEN TESİR GÖSTERİYOR, DİKKAT!
Çocuklardan uzak tutulması gereken bir öbür besin ise şarküteri eserleri. “Nitrat içeriği yüksek olan işlenmiş etler, kanserojen tesir gösteriyor” diyen Gizem Görmüş, “aynı vakitte büyüme ve gelişimin gerilemesine, erken ergenliğe sebep oluyor” ihtarında bulundu.
POĞAÇA DEYİP GEÇMEYİN, BU TÜRLÜ HASTA EDİYOR
Kahvaltı yerine yediğimiz ya da çocuklarımıza yedirdiğimiz poğaça üzere besinler da büyük tehlikeler içeriyor. Görmüş, bunun niçinini şöyleki deklare etti:
“Bu biçim glisemik indeksi yüksek beyaz un ve yağ içeren besinlerden uzak durmamız gerekir. Kan şekerinin bir anda yükselmesine yol açan bu çeşit besinler, tüketilmesinin akabinde ani kan şekeri düşüşlerine yol açar. Kişiyi sonsuz bir açlık döngüsünün içine sokar. Bunun kararında pankreastan salınan insülin istikrarı bozulur ve evvel insülin direnci akabinde da şeker hastalığı oluşur.”
‘İÇERİSİNDE NE OLDUĞU BELİRLİ DEĞİL’
Ambalajlı besinlere, şekerleme eserlere dikkat çeken Beslenme ve Diyet Uzmanı Görmüş, “Jelatin, bilhassa büyükbaş hayvanların etten sıyrılmış kemikli kısımlarının kaynatılması kararı ortaya çıkmıştır. İçerisinde tam olarak ne olduğu muhakkak olmayan bu eserlerden çocukları, bilhassa uzak tutmak gerekir. Ayrıyeten içerisindeki besin boyaları da sıhhate pek zararlı” noktasına dikkat çekti.
1 YILDA ALINMASI GEREKEN YAĞ ORANINI 6 AYDA ALDIRIYOR
Pekala, ya çocukların sabahları tükettiği börek ve poğaçalar sıhhat açısından ne üzere badireler yaratıyor? Bu tehlikenin altını çizen Görmüş, “Sabahları tüketilen poğaça ve börekler, insan bedeninin 1 yılda alması gereken yağ oranını 6 ayda almasına yol açar. Bu yiyecekler ayrıyeten gün uzunluğu yorgun ve gerilimli olmanıza niye olur. Bilhassa büyüme çağındaki çocukların, hayat kalitesini bozan bu cins yiyecekler yerine zeytin, peynir, zerzevat ve meyve yüklü tabak kahvaltı modelinin uygulanması daha sağlıklı olacaktır” dedi.
ARAŞTIRMALAR DA KANITLADI! ANKSİYETE, OBEZİTE, KANSER…
Beyaz un ve şekerli mamüllerin yarattığı tahribatın araştırmalarla kanıtlandığını belirten Beslenme ve Diyet Uzmanı Gizem Görmüş, “Bu besinler, çocukların beyin gelişmenini etkileyerek nöronların canlılıklarını müdafaasına mahzur oluyor. Uzun müddet ve çoğunlukla tüketilen bu besin kümeleri, ilerleyen periyotlarda gende değişmelere ve bozulmalara sebep oluyor. Bipolar bozukluk, anksiyete, Wilms tümörü olarak bilinen böbrek kanseri, aniridi olarak isimlendirilen göz sorunu, üriner sistem rahatsızlıkları, obezite ve yeme bozuklukları bunlara örnek gösterilebilir” açıklamasında bulundu.
‘ÖĞÜNLERİNİ DERS VE TENEFFÜS SAATLERİNE NAZARAN PLANLAYIN’
Anne-babaların en merak ettiği bahislerin başında gelen öğün ayarlaması hakkında bilgi veren Görmüş, kelamlarını şu biçimde sürdürdü:
“Çocuğunuzun öğünlerini ders ve teneffüs saatlerine bakılırsa planlayın. Gün ortasında kesinlikle 2,5-3 saat aralıklarla günde 6 öğün biçiminde beslenmesini sağlayın. Sabahçı, öğlenci yahut tam gün olan okullara göre; kahvaltı, öğlen ve akşam yemek saatlerinin yanı sıra orta öğünler de ders ortalarına ve teneffüslere nazaran planlanmalı. En hayli atlanan yahut geçiştirilen ve beslenmemizde büyük kıymeti olan kahvaltı yapma alışkanlığı bu yaşlarda kesinlikle edinilmeli. Kahvaltı yapmamak kadar, sabah öğününü pastane eserleri yahut abur cuburlarla geçiştirmek de son derece yanlıştır. Kahvaltı kesinlikle meskenden çıkmadan evvel yapılmalı. Kahvaltıda 1 bardak taze sıkılmış meyve suyu yahut 1 bardak sütle birlikte, tost yahut ekmek, peynir, pekmez, domates-salatalık tercih edilebilir. Ayrıyeten tüm bunlara haftada 4-5 gün yumurta da ek edilmeli.”
‘BESLENME ÇANTASINA NE KOYMALIYIM?’ DİYE SORUYORSANIZ…
“Okulda yemek için hazırlanan beslenme çantasının içeriği dikkatli bir biçimde belirlenmeli” diyen Gizem Görmüş, beslenme çantasına neler temalıp konulmayacağıyla ilgili de “Tam tahıllı sandviç ekmeği ortasına; peynir yahut ızgara köfte yahut ızgara tavukla birlikte yeşillikler konabilir. Yanında da ayran yahut süt ile tüketilebilir. Okul saatlerine bakılırsa sabah ila öğlen içinde ve öğlen ila akşam içinde orta öğün olarak tüketilmesi için kesinlikle yanlarına meyve, fındık yahut ceviz, süt yahut meskende yapılmış meyveli kek stili besinler tercih edilebilir.
İçecek tercihine de bilhassa dikkat edilmeli. Suçsuz üzere görünen fakat ziyanlı tesirleri olan, boş ve fazla kalori içeren asitli içecekler, hazır meyve suları ve toz halinde olan meyve suları yerine su, ayran, süt, taze sıkılmış meyve suları konulmalı.
Çikolata ve şeker yerine sütlü tatlılar, konutta yapılmış meyveli süt yahut yoğurtlar tercih edilmeli. Çocukların televizyon yahut bilgisayar karşısında geçen vakit içinderı sonlandırılarak, fizikî aktivite vakit içinderı artırılmalı” diye konuştu.