Küçük Menderes deterjan kurbanı!
Mert İnan / İstanbul / Ege’nin kıymetli su kaynaklarından Küçük Menderes Nehri’nde önemli etraf kirliliğine niye olduğunu ortaya koyan bilimsel rapor gün yüzüne çıktı. İçeriğinde yüksek ölçüde fosfor bulunan sodyum tripolifosfat hususu, su kaynaklarında alglerin sayısını artırırken bununla birlikte sudaki oksijenin azalmasına da niye oluyor. Bu niçinle kimi Avrupa ülkeleri ile ABD’de, sodyum tripolifosfat hususunun deterjanlardaki ölçüsünün azaltılmasına karar verilmiş durumda. Lakin kelam konusu hususun ağır kullanması niçiniyle Küçük Menderes Irmağı ise her geçen gün daha hayli kirlenmeye devam ediyor.
Önemli kirlilik var
Son senelerda ortaya çıkan ağır kirlilik ve kuraklık niçiniyle yok olma tehlikesi yaşayan Büyük Menderes’den daha sonra, Küçük Menderes Nehri’nde de önemli kirlilik sorunu yaşandığına değinilen raporda, yaşanan ekolojik yıkımın en büyük niçinlerinden birinin ağır sodyum tripolifosfat içerikli deterjan kaynaklı olduğu ortaya temalıyor. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Biyoloji Kısmı ve Biyoloji Anabilim Dalı’ndan Orkide Minareci ile Merve Bazer tarafınca yapılan araştırmada, Bozdağlar’dan doğup, Selçuk ilçesinin batısından denize dökülen ve verimli tarım yerlerinin en değerli kaynağı sayılan Küçük Menderes’e, teknolojik, evsel ve kentsel atıkların deşarj edilmesi kararında ekolojik istikrarın bozulduğuna dikkat çekiliyor.
Örnek alındı
Alınan yüzey suyu örneklerindeki deterjan konsantrasyonlarının paylaşıldığı raporda şu tespitler yer alıyor: “Küçük Menderes Havzası’nda kirlilik, evsel atık sulardan, bilhassa metal, maden, dokumacılık, zeytinyağı, süt ve süt eserleri sanayisi tesislerinden ve tarım faaliyetlerinden kaynaklanmaktadır. Irmağın anyonik deterjan yükünün evsel atık yüke bağlı olarak arttığı düşünülmektedir. Evsel atık sularda bulunan fosfor ölçüsünün yaklaşık olarak yarısı deterjanların yapısında bulunan fosfattan kaynaklandığı için, deterjan ölçüsüne paralel olarak arttığı düşünülen fosfat ölçüsünün da ırmakta ötrofikasyona (plankton-alg) niye olduğu söylenebilir. Arazi çalışmaları sırasında da görülen ırmak üstündeki alg tabakalaşmaları ötrofikasyonun göstergesidir. Organik kirliliğin değerli ölçüde artmasında, bölgede sayıca epey fazla olan zeytinyağı tesisleri, süt ve süt eserleri işletmeleri de kıymet taşımaktadır. Ayrıyeten ırmağa önemli manada kirlilik yükünü, Torbalı Fetrek Çayı etrafındaki büyük fabrikalar ve mermer işletmeleri taşımaktadır. Havzada en kirli nokta olan Ödemiş Tire yolu üzeri Tire/İzmir noktası, belediyenin sanayi tesislerine kanal ilişki müsaadesi verdiği Fetrek Çayı’nın Küçük Menderes Nehri’ne birleşiminden daha sonra gelen noktadır. Canlıların yaşamasına imkan vermeyecek derecede oksijen ölçüsünün düşük olduğu, ağır metal ve sülfür ölçülerinin devasa yükseklikte olduğu ve suyun asidik özellikte olduğu bildirilmiştir.”
Yerleşim yerlerinde deterjan izi
Yapılan testler kararında Zeytinköy Köprüsü ve Selçuk-Özdere Köprüsü’nün deterjan parametresi bakımından öbür istasyonlardan farklılık gösterdiği belirtilirken, “İstasyon 2 (Zeytinköy Köprüsü) ve istasyon 4 (Selçuk-Özdere Köprüsü) yerleşim yerlerine en yakın istasyonlar olduğu için, evsel atık yük niçiniyle anyonik deterjan konsantrasyonlarının başka istasyonlardan daha yüksek olduğu halinde kıymetlendirme yapılabilir” görüşlerine yer verildi.
Su kalitesi düşük
Küçük Menderes Nehri’nde yapılan çalışmalarda nitrat azotu ve çinko bedellerinin 2. sınıf su kalitesinde, demir kıymetinin 3. sınıf su kalitesinde, toplam fosfor, nitrit azotu, krom, kadmiyum, kurşun, bakır ve sülfür kıymetlerinin 4. sınıf su kalitesinde olduğuna da dikkat çekildi.
Mert İnan / İstanbul / Ege’nin kıymetli su kaynaklarından Küçük Menderes Nehri’nde önemli etraf kirliliğine niye olduğunu ortaya koyan bilimsel rapor gün yüzüne çıktı. İçeriğinde yüksek ölçüde fosfor bulunan sodyum tripolifosfat hususu, su kaynaklarında alglerin sayısını artırırken bununla birlikte sudaki oksijenin azalmasına da niye oluyor. Bu niçinle kimi Avrupa ülkeleri ile ABD’de, sodyum tripolifosfat hususunun deterjanlardaki ölçüsünün azaltılmasına karar verilmiş durumda. Lakin kelam konusu hususun ağır kullanması niçiniyle Küçük Menderes Irmağı ise her geçen gün daha hayli kirlenmeye devam ediyor.
Önemli kirlilik var
Son senelerda ortaya çıkan ağır kirlilik ve kuraklık niçiniyle yok olma tehlikesi yaşayan Büyük Menderes’den daha sonra, Küçük Menderes Nehri’nde de önemli kirlilik sorunu yaşandığına değinilen raporda, yaşanan ekolojik yıkımın en büyük niçinlerinden birinin ağır sodyum tripolifosfat içerikli deterjan kaynaklı olduğu ortaya temalıyor. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Biyoloji Kısmı ve Biyoloji Anabilim Dalı’ndan Orkide Minareci ile Merve Bazer tarafınca yapılan araştırmada, Bozdağlar’dan doğup, Selçuk ilçesinin batısından denize dökülen ve verimli tarım yerlerinin en değerli kaynağı sayılan Küçük Menderes’e, teknolojik, evsel ve kentsel atıkların deşarj edilmesi kararında ekolojik istikrarın bozulduğuna dikkat çekiliyor.
Örnek alındı
Alınan yüzey suyu örneklerindeki deterjan konsantrasyonlarının paylaşıldığı raporda şu tespitler yer alıyor: “Küçük Menderes Havzası’nda kirlilik, evsel atık sulardan, bilhassa metal, maden, dokumacılık, zeytinyağı, süt ve süt eserleri sanayisi tesislerinden ve tarım faaliyetlerinden kaynaklanmaktadır. Irmağın anyonik deterjan yükünün evsel atık yüke bağlı olarak arttığı düşünülmektedir. Evsel atık sularda bulunan fosfor ölçüsünün yaklaşık olarak yarısı deterjanların yapısında bulunan fosfattan kaynaklandığı için, deterjan ölçüsüne paralel olarak arttığı düşünülen fosfat ölçüsünün da ırmakta ötrofikasyona (plankton-alg) niye olduğu söylenebilir. Arazi çalışmaları sırasında da görülen ırmak üstündeki alg tabakalaşmaları ötrofikasyonun göstergesidir. Organik kirliliğin değerli ölçüde artmasında, bölgede sayıca epey fazla olan zeytinyağı tesisleri, süt ve süt eserleri işletmeleri de kıymet taşımaktadır. Ayrıyeten ırmağa önemli manada kirlilik yükünü, Torbalı Fetrek Çayı etrafındaki büyük fabrikalar ve mermer işletmeleri taşımaktadır. Havzada en kirli nokta olan Ödemiş Tire yolu üzeri Tire/İzmir noktası, belediyenin sanayi tesislerine kanal ilişki müsaadesi verdiği Fetrek Çayı’nın Küçük Menderes Nehri’ne birleşiminden daha sonra gelen noktadır. Canlıların yaşamasına imkan vermeyecek derecede oksijen ölçüsünün düşük olduğu, ağır metal ve sülfür ölçülerinin devasa yükseklikte olduğu ve suyun asidik özellikte olduğu bildirilmiştir.”
Yerleşim yerlerinde deterjan izi
Yapılan testler kararında Zeytinköy Köprüsü ve Selçuk-Özdere Köprüsü’nün deterjan parametresi bakımından öbür istasyonlardan farklılık gösterdiği belirtilirken, “İstasyon 2 (Zeytinköy Köprüsü) ve istasyon 4 (Selçuk-Özdere Köprüsü) yerleşim yerlerine en yakın istasyonlar olduğu için, evsel atık yük niçiniyle anyonik deterjan konsantrasyonlarının başka istasyonlardan daha yüksek olduğu halinde kıymetlendirme yapılabilir” görüşlerine yer verildi.
Su kalitesi düşük
Küçük Menderes Nehri’nde yapılan çalışmalarda nitrat azotu ve çinko bedellerinin 2. sınıf su kalitesinde, demir kıymetinin 3. sınıf su kalitesinde, toplam fosfor, nitrit azotu, krom, kadmiyum, kurşun, bakır ve sülfür kıymetlerinin 4. sınıf su kalitesinde olduğuna da dikkat çekildi.