‘Kuryelere puan sistemi kalksın’
GÜLDEN ÇOKTAN İstanbul – İstanbul Planlama Ajansı’nın (İPA) araştırmasına katılan motokuryeler, teslimat baskısı ve kazalara yol açan kuryelere puan verme uygulamasına son verilmesini istedi. Puanlama sisteminin kendileri üzerinde baskı yarattığını belirten kuryeler, ankette şu tabirleri kullandı: “Geç kaldığımız vakit hem işletmeci hem müşteri tarafınca baskı görüyoruz. Ayrıyeten primlerimiz de kesiliyor.”
‘Tehlikeli meslek sayılmalı’
Motokuryeler çalışma şartlarının iyileştirilmesinin yanı sıra bununla birlikte motor ve ekipman güvenliği konusunda patronların denetlenmesi ve İSMEK’ler aracılığıyla mesleksel yeterlilik evrakı düzenlenmesi gerektiğini düşünüyor. Araştırmaya göre mesleksel sertifikanın mecburî hâle gelmesi haricinde ön plana çıkan bir öteki talep de kuryeliğin tehlikeli meslekler sınıfına alınması.
Araştırmaya nazaran motokurye çalışanlarının yüzde 60’tan fazlası bekâr, yüzde 35’ten çoksı evli ya da partneri ile birebir meskende yaşıyor. Evli ya da partneri ile bir arada yaşayanların yüzde 94.3’ü, bekâr olanların ise yüzde 60.1’i meskene en çok gelir getiren kişi pozisyonunda. Ortalama olarak motokuryelerin yüzde 73.3’ünün yüklü olarak “eve ekmek getiren” rolünü üstüne alan bekâr ya da evli erkeklerden oluşuyor. Bu işi yapanların yalnızca beşte biri motokuryecilikten diğer bir iş yapmadığını belirtilirken hem bayan hem erkek motokuryeler içinde geri kalan büyük çoğunluk, pandemi devrinde işsiz kaldığı için bu bölümde işe başladığını tabir ediyor.
Kuryeciliğe başlamadan evvel çalışanların yüzde 18.7’si kafe, restoran üzere pandemi devrinde kapanan yerlerde garson, komi, aşçı, yüzde 28.4’ü konfeksiyon atölyesi, dokuma çalışanı, yüzde 10.8’i satış elemanı, mağaza çalışanı, kasiyer, muhasebeci, sekreter, güvenlik vazifelisi, yüzde 5.7’si ise öğrenci olduğunu ortaya çıktı.
Araştırmaya katılan motokuryelerin yüzde 64.5’i günlük ortalama 10 saatin üzerinde çalıştığını belirtirken, çalışanların önmeli bir kısmının sigortasız olduğu öğrenildi. Günlük ortalama çalışma müddetleri incelendiğinde de, 6 saatin altında ve 6-8 saat içinde çalışan motokuryelerde sigortalılık oranının en düşük seviyede olduğu görüldü.
Evli ve çocuklular daha borçlu
Motokuryelerin yüzde 23’ü ayda 3-4 bin TL kazandığını belirtirken yüzde 62’si 5 bin TL kazandığını beyan etti. Bu kesimde çalışanların yüzde 60.7’sinin kredi kartı, yüzde 20.2’sinin banka kredisi borçları bulunurken, hiç borcu olmayanların oranı ise yüzde 25.7. Evli ve çocuklu olan motokuryeler, borçluluk oranının en yüksek olduğu küme içinde yer alıyor. Ailesiyle yaşayanların borçluluk oranı ise 71.
GÜLDEN ÇOKTAN İstanbul – İstanbul Planlama Ajansı’nın (İPA) araştırmasına katılan motokuryeler, teslimat baskısı ve kazalara yol açan kuryelere puan verme uygulamasına son verilmesini istedi. Puanlama sisteminin kendileri üzerinde baskı yarattığını belirten kuryeler, ankette şu tabirleri kullandı: “Geç kaldığımız vakit hem işletmeci hem müşteri tarafınca baskı görüyoruz. Ayrıyeten primlerimiz de kesiliyor.”
‘Tehlikeli meslek sayılmalı’
Motokuryeler çalışma şartlarının iyileştirilmesinin yanı sıra bununla birlikte motor ve ekipman güvenliği konusunda patronların denetlenmesi ve İSMEK’ler aracılığıyla mesleksel yeterlilik evrakı düzenlenmesi gerektiğini düşünüyor. Araştırmaya göre mesleksel sertifikanın mecburî hâle gelmesi haricinde ön plana çıkan bir öteki talep de kuryeliğin tehlikeli meslekler sınıfına alınması.
Araştırmaya nazaran motokurye çalışanlarının yüzde 60’tan fazlası bekâr, yüzde 35’ten çoksı evli ya da partneri ile birebir meskende yaşıyor. Evli ya da partneri ile bir arada yaşayanların yüzde 94.3’ü, bekâr olanların ise yüzde 60.1’i meskene en çok gelir getiren kişi pozisyonunda. Ortalama olarak motokuryelerin yüzde 73.3’ünün yüklü olarak “eve ekmek getiren” rolünü üstüne alan bekâr ya da evli erkeklerden oluşuyor. Bu işi yapanların yalnızca beşte biri motokuryecilikten diğer bir iş yapmadığını belirtilirken hem bayan hem erkek motokuryeler içinde geri kalan büyük çoğunluk, pandemi devrinde işsiz kaldığı için bu bölümde işe başladığını tabir ediyor.
Kuryeciliğe başlamadan evvel çalışanların yüzde 18.7’si kafe, restoran üzere pandemi devrinde kapanan yerlerde garson, komi, aşçı, yüzde 28.4’ü konfeksiyon atölyesi, dokuma çalışanı, yüzde 10.8’i satış elemanı, mağaza çalışanı, kasiyer, muhasebeci, sekreter, güvenlik vazifelisi, yüzde 5.7’si ise öğrenci olduğunu ortaya çıktı.
Araştırmaya katılan motokuryelerin yüzde 64.5’i günlük ortalama 10 saatin üzerinde çalıştığını belirtirken, çalışanların önmeli bir kısmının sigortasız olduğu öğrenildi. Günlük ortalama çalışma müddetleri incelendiğinde de, 6 saatin altında ve 6-8 saat içinde çalışan motokuryelerde sigortalılık oranının en düşük seviyede olduğu görüldü.
Evli ve çocuklular daha borçlu
Motokuryelerin yüzde 23’ü ayda 3-4 bin TL kazandığını belirtirken yüzde 62’si 5 bin TL kazandığını beyan etti. Bu kesimde çalışanların yüzde 60.7’sinin kredi kartı, yüzde 20.2’sinin banka kredisi borçları bulunurken, hiç borcu olmayanların oranı ise yüzde 25.7. Evli ve çocuklu olan motokuryeler, borçluluk oranının en yüksek olduğu küme içinde yer alıyor. Ailesiyle yaşayanların borçluluk oranı ise 71.