Kolon kanseri uzun süre belirti göstermez. Genellikle herhangi bir uyarı işareti olmadan gelir. İlk belirtiler ortaya çıktığında hastalık genellikle ilerlemiş durumdadır.
Bir bakışta en önemli şeyler
Münihli gastroenterolog Dr. Berndt Birkner, bunun ne gibi olasılıklar olduğunu sordu. Kolon kanseri önleme hangi muayenelerin yapılması gerektiği ve hangi yaştan itibaren yapılması gerektiği.
Kolon kanserinin önlenmesi hayat kurtarır
Kolon kanseri kolon polipleri adı verilen öncüllerden gelişir. Bağırsak astarında bulunurlar ve uzun süre iyi huyludurlar. Kolonoskopi gibi erken teşhis testleri sayesinde bu tür kanser öncesi lezyonlar zamanında tespit edilip ortadan kaldırılabilmektedir.
Felix Burda Vakfı'nın mütevelli heyetinde görev yapan Birkner, “Karsinomaya dönüşmesinin yaklaşık on yıl sürdüğü tahmin ediliyor” diyor. Bu, kanserin ortaya çıkmasını önlemek için bolca zaman yaratır. Bu sözde “düşük riskli erken kanserler” için prognoz olumludur. “İyileşme şansı yüzde 95 civarında.”
Ancak eğer kanser ileri bir aşamada tespit edilirse ve zaten metastaz yapmışsa hayatta kalma şansı neredeyse sıfırdır.
Kolonoskopi nasıl çalışır?
Kolon kanserinin önlenmesi çeşitli tetkikleri içerir. En güvenli yöntem bu Kolonoskopi. Kalın bağırsağın tamamı özel bir endoskop olan kolonoskopla incelenir. Doktorun bağırsağın içini düzgün bir şekilde görebilmesi için öncelikle bağırsağın iyice temizlenmesi, yiyecek ve dışkı kalıntılarından arındırılması gerekir. Bunun için hastaya kolonoskopiden bir gün önce kolon lavaj solüsyonu verilir ve o andan itibaren hiçbir şey yemesine izin verilmez.
Kolonoskopi sırasında hasta tedavi masasında yan yatar. Doktor, yaklaşık bir santimetre çapında esnek bir tüp olan kolonoskopu anüse sokar ve onu kalın bağırsaktan ince bağırsağın başlangıcına kadar iter. Cihazın ön kısmında bağırsak duvarındaki olası değişiklikleri tarayan küçük bir kamera bulunmaktadır. Bağırsak duvarının hasar görmesi ve komplikasyon oluşma ihtimali çok düşüktür.
Aynı zamanda gözle görülür bir değişiklik olması durumunda doktor doku örnekleri alabilir. Birkner, “Bağırsakta bir polip bulunursa, muayene sırasında bir halkayla veya kolonoskopun içine itilen forsepsle çıkarılır” diye açıklıyor. Doku daha sonra incelenmek üzere laboratuvara gönderilir. Orada kanser hücrelerinin bulunup bulunmadığı, varsa ne tür bir kanser olduğu belirlenir.
Hastanın herhangi bir ağrı hissetmemesi ve muayeneden haberdar olmaması için istenirse sakinleştirici verilir veya kısa süreli anestezi de yapılabilir.
Kolonoskopiyi hangi doktor yapar?
Kolonoskopi için hastaların genellikle aile doktorlarından sevk almaları veya kolon kanseri taraması için sağlık sigorta şirketlerinden davet almaları gerekir. Muayene yalnızca bu muayene için yeterliliği gösterebilen tıp uzmanları tarafından yapılabilir. Bunların çoğu gastroenterologdur. Bunlar sindirim sistemi hastalıklarında uzmanlaşmış dahiliye uzmanlarıdır. Ancak bazı proktologlar, cerrahlar ve onkologlar da gerekli niteliklere sahiptir.
Kolonoskopi ne zaman ve ne sıklıkla?
Yaş ilerledikçe kolon kanserine yakalanma riski de artıyor. Bu nedenle, 50 yaşından itibaren erkekler ve 55 yaşından itibaren kadınlar, yasal koruyucu bakım kapsamında kolon kanserinin erken teşhisi için kolonoskopi yaptırma hakkına sahiptir. Koruyucu muayene masrafları sağlık sigortası şirketi tarafından karşılanır. İlk kolonoskopide herhangi bir anormallik tespit edilmezse en erken on yıl sonra ikinci kolonoskopi yapılabilir. İlkinden on yıl sonra ikinci kolonoskopiye karşı karar verirseniz, bunun yerine iki yılda bir immünolojik dışkı testi yaptırabilirsiniz.