Mehmet KAYA
Savunma ve Havacılık Sanayii İmalatçılar Derneği (SASAD) tarafınca hazırlanan ve dala yönelik en kapsamlı dataların anket yoluyla derlendiği Savunma ve Havacılık Performans Raporu’nun 2020 yılı sonuçları gecikmeyle belirtildi. Raporda, ölçülen şimdi bütün parametrelerde gerileme yaşandığı gözlendi. Raporda da bu ögeye dikkat çekilerek, salgın yılında oluşan bu durumun aşılması için dala takviyenin sürmesi, yeni pazarlar bulunması ve mevcut pazarlarda gücün korunması gerekliliğine vurgu yapıldı. Salgın yılında savunma ve havacılık sanayiinde artış yaşanan tek parametre, yüzde 5,14 artış gösteren istihdam oldu. Dalın istihdamı 2020’de 77 bin 566 bireye ulaştı.
Ciro geriledi, dış ticaret fazlası verildi
Rapora göre, bölümün cirosu 2020’de bundan evvelki yıla göre yüzde 18,64 oranında gerileyerek 8 milyar 855.8 milyon dolara geriledi. Yurtdışına mal ve hizmet satışlarından oluşan yurt dışı satış gelirleri ise yüzde 26,16 oranında gerileyerek 2 milyar 265.8 milyon dolara düştü. İthalatta yaşanan yüzde 30,02’lik düşüşle 2 milyar 161.2 milyon dolar gerçekleşme oldu. bu biçimdece, salgın yılında ihracat fazlası veren bir bölüm oluştu. Bölümün Ar-Ge harcamaları ise yüzde 25,79 oranında gerileyerek 1 milyar 240.8 milyon dolar oldu.
En yüksek düşüş yeni siparişlerde
2020 yılında savunma sanayiine verilen yeni siparişlerde yüzde 42 gerileme oldu. 2019’da 10.7 milyar dolarlık yeni sipariş alan firmalar, 2020’de 6 milyar 175 milyon dolarlık yeni sipariş aldı. Yeni siparişlerin yüzde 54’ü yurt ortasından verilirken, yüzde 16’sı ABD’den, yüzde 21’i öbür ülkelerden, yüzde 8’i ise Avrupa’dan geldi.
en çok ciro kara araçlarında
Rapora nazaran evvelki senelerda olduğu üzere en çok ciro kara araçlarından elde edildi. Bu kategorideki ciro, toplam cironun yüzde 29,06’sını oluşturdu. Öteki büyük hisse alan eser kategorileri sırasıyla; yüzde 22,08 ile askeri havacılık, yüzde 14,95 ile sivil havacılık, yüzde 9,65 ile füze-silah-mühimmat, yüzde 7,6 ile denizcilik, yüzde 7,18 ile bakım-onarım-teknik (MRO), yüzde 3,7 ile güvenlik ve yüzde 5,47 ile başkalarından oluştu.
Toplamda 6 milyar 490 milyon dolar olan yurt içi satışların yüzde 84,1’i (5 milyar 456 milyon dolar) sonuncu kullanıcıya, 1 milyar 34 milyon doları ise sanayiciye (B2B) satışlardan oluştu. Toplamda 2 milyar 366 milyon dolar olan yurtdışı satışların ise yüzde 66,6’sı, (1 milyar 576 milyon dolar) sonuncu kullanıcıya, 790 milyon doları ise sanayiciye (B2B) satışlardan oluştu.
Yurt dışı satışlarda başkan havacılıkta
Yurt dışına mal ve hizmet satışlarından oluşan yurt dışı satışlarda, sivil havacılık 655 milyon dolar ve yüzde 28,92 hisseyle en çok satılan eser kümesi oldu. Bunu sırasıyla, kara araçları 504 milyon dolar (yüzde 22,25), askeri havacılık 408 milyon dolar (yüzde 18), füze-silah-mühimmat 274 milyon dolar (yüzde 12,09), deniz 236 milyon dolar (yüzde 10,42) izledi.
SASAD ile Savunma Sanayii İhracatçıları Birliği’nin (SSİB) yurt dışı satış metodolojisi farklılığı bulunuyor. Raporda, ikinci el iş jeti vb. satışlarının ihracat kaydı olarak görülmesi niçiniyle SSİB’in daha yüksek ihracat düzeyi olduğu belirtiliyor. Bölgesel satışların kırılımı ise SSİB kayıtlarından görülebiliyor. Buna göre, SSİB kayıtları bazlı ihracatın yüzde 26,76’sı ABD’ye, yüzde 16,19’u Avrupa’ya, yüzde 56,47’si ise öteki ülkelere gerçekleşti. ABD’ye satışların yüzde 52’si, başka ülkelere yapılan satışların yüzde 83’ü kesin kullanıcıya yapılan satışlardan oluşurken, Avrupa’ya satışların yüzde 76’sı sanayiciye yapıldı. Türk firmaların Avrupa’daki firmaların yüklü olarak tedarikçisi olduğu gözlendi.
Savunma ve Havacılık Sanayii İmalatçılar Derneği (SASAD) tarafınca hazırlanan ve dala yönelik en kapsamlı dataların anket yoluyla derlendiği Savunma ve Havacılık Performans Raporu’nun 2020 yılı sonuçları gecikmeyle belirtildi. Raporda, ölçülen şimdi bütün parametrelerde gerileme yaşandığı gözlendi. Raporda da bu ögeye dikkat çekilerek, salgın yılında oluşan bu durumun aşılması için dala takviyenin sürmesi, yeni pazarlar bulunması ve mevcut pazarlarda gücün korunması gerekliliğine vurgu yapıldı. Salgın yılında savunma ve havacılık sanayiinde artış yaşanan tek parametre, yüzde 5,14 artış gösteren istihdam oldu. Dalın istihdamı 2020’de 77 bin 566 bireye ulaştı.
Ciro geriledi, dış ticaret fazlası verildi
Rapora göre, bölümün cirosu 2020’de bundan evvelki yıla göre yüzde 18,64 oranında gerileyerek 8 milyar 855.8 milyon dolara geriledi. Yurtdışına mal ve hizmet satışlarından oluşan yurt dışı satış gelirleri ise yüzde 26,16 oranında gerileyerek 2 milyar 265.8 milyon dolara düştü. İthalatta yaşanan yüzde 30,02’lik düşüşle 2 milyar 161.2 milyon dolar gerçekleşme oldu. bu biçimdece, salgın yılında ihracat fazlası veren bir bölüm oluştu. Bölümün Ar-Ge harcamaları ise yüzde 25,79 oranında gerileyerek 1 milyar 240.8 milyon dolar oldu.
En yüksek düşüş yeni siparişlerde
2020 yılında savunma sanayiine verilen yeni siparişlerde yüzde 42 gerileme oldu. 2019’da 10.7 milyar dolarlık yeni sipariş alan firmalar, 2020’de 6 milyar 175 milyon dolarlık yeni sipariş aldı. Yeni siparişlerin yüzde 54’ü yurt ortasından verilirken, yüzde 16’sı ABD’den, yüzde 21’i öbür ülkelerden, yüzde 8’i ise Avrupa’dan geldi.
en çok ciro kara araçlarında
Rapora nazaran evvelki senelerda olduğu üzere en çok ciro kara araçlarından elde edildi. Bu kategorideki ciro, toplam cironun yüzde 29,06’sını oluşturdu. Öteki büyük hisse alan eser kategorileri sırasıyla; yüzde 22,08 ile askeri havacılık, yüzde 14,95 ile sivil havacılık, yüzde 9,65 ile füze-silah-mühimmat, yüzde 7,6 ile denizcilik, yüzde 7,18 ile bakım-onarım-teknik (MRO), yüzde 3,7 ile güvenlik ve yüzde 5,47 ile başkalarından oluştu.
Toplamda 6 milyar 490 milyon dolar olan yurt içi satışların yüzde 84,1’i (5 milyar 456 milyon dolar) sonuncu kullanıcıya, 1 milyar 34 milyon doları ise sanayiciye (B2B) satışlardan oluştu. Toplamda 2 milyar 366 milyon dolar olan yurtdışı satışların ise yüzde 66,6’sı, (1 milyar 576 milyon dolar) sonuncu kullanıcıya, 790 milyon doları ise sanayiciye (B2B) satışlardan oluştu.
Yurt dışı satışlarda başkan havacılıkta
Yurt dışına mal ve hizmet satışlarından oluşan yurt dışı satışlarda, sivil havacılık 655 milyon dolar ve yüzde 28,92 hisseyle en çok satılan eser kümesi oldu. Bunu sırasıyla, kara araçları 504 milyon dolar (yüzde 22,25), askeri havacılık 408 milyon dolar (yüzde 18), füze-silah-mühimmat 274 milyon dolar (yüzde 12,09), deniz 236 milyon dolar (yüzde 10,42) izledi.
SASAD ile Savunma Sanayii İhracatçıları Birliği’nin (SSİB) yurt dışı satış metodolojisi farklılığı bulunuyor. Raporda, ikinci el iş jeti vb. satışlarının ihracat kaydı olarak görülmesi niçiniyle SSİB’in daha yüksek ihracat düzeyi olduğu belirtiliyor. Bölgesel satışların kırılımı ise SSİB kayıtlarından görülebiliyor. Buna göre, SSİB kayıtları bazlı ihracatın yüzde 26,76’sı ABD’ye, yüzde 16,19’u Avrupa’ya, yüzde 56,47’si ise öteki ülkelere gerçekleşti. ABD’ye satışların yüzde 52’si, başka ülkelere yapılan satışların yüzde 83’ü kesin kullanıcıya yapılan satışlardan oluşurken, Avrupa’ya satışların yüzde 76’sı sanayiciye yapıldı. Türk firmaların Avrupa’daki firmaların yüklü olarak tedarikçisi olduğu gözlendi.