Microsoft, birinci vakit içinderda 2016’da Windows 10 Yıldönümü Güncellemesi ile sunulan Linux için Windows Subsystem (Windows Subsystem for Linux) yoluyla bir nebze de olsa Linux uyumluluğu sundu. Ancak yardımcı programın bu birinci sürümü, Microsoft tarafınca geliştirilen geliştirilmiş Linux uyumlu bir çekirdek kullandığı için harika değildi. Öte yandan Microsoft, Haziran 2019’da işletim sisteminin yerleşik Hyper-V hipervizörü aracılığıyla tam Linux çekirdeğini direkt Windows 10’a dahil ederek WSL 2 ile bunu değiştirdi.
WSL’yi yüklemek; çeşitli hizmetleri manuel olarak etkinleştirmeyi, yardımcı programı indirmeyi ve Windows’tan fazla dayanak almadan yükleme yapılabilen karmaşık süreçler içeriyordu. Lakin bu, Windows 10’un daha sonraki sürümleriyle değişti ve Windows 11’in de gelmesiyle birlikte, yavaşça bir sanal makine ortamında çeşitli Linux dağıtımlarını kullanmaya imkan sağlayan bir hâl almaya başladı.
1. Sürece başlamak için Windows PowerShell yahut CMD Komut İstemi‘ni kullanabilirsiniz lakin hangisini açarsanız açın, yapacağımız süreçler olağan kullanıcıya kapalı olacak. Hesap çeşidinizün yönetici olduğundan emin olun ve daha sonrasında uygulamayı başlatırken sağ tıklayıp Yönetici olarak çalıştır deyin.
Windows 11 Subsystem heyetimi – kodlama kısmı.
2. PowerShell açıldıktan daha sonra aşağıda yer alan kodu girerek enter tuşuna basın.
wsl –install
Yönetici olarak PowerShell’i (örneğimizde gösterildiği gibi) yahut Komut İstemi’ni başlatmış olduğunızı var iseyarsak, bu komut WSL’nin güvendiği hizmetleri otomatik olarak etkinleştirmeli, yardımcı programı indirmeli ve de çalışması için gereken her şeyi yüklemelidir. Ayrıyeten, var iseyılan olarak tek anakartlı bilgisayarlardan kurumsal sınıf sunuculara kadar her şeyde bulunabilen tanınan bir Linux dağıtımı olan Ubuntu‘yu indirir ve kurar.
Bu kısımda sorun yaşıyorsanız Technopat Sosyal‘de mevzu açabilirsiniz.
Windows 11 Susbsystem komut uygulama.
3. Bilgisayarınızı bir daha başlatın. WSL’nin kurulduğunu ve bilgisayarınızı bir daha başlattıktan daha sonra kullanıma hazır olacağını bildiren bir bildirim görünmelidir. Sisteminizi çabucak bir daha başlatmanız gerekmez, lakin yapmazsanız, WSL yardımcı programla tekrarki sefere rastgele bir şey yapmaya çalıştığınızda bir daha başlatılması gerektiğini size hatırlatacaktır. Bu yüzden uygun olan en kısa müddette sisteminizi bir daha başlatın.
4. WSL tarafınca istendiğinde bir kullanıcı ismi ve şifre girin. Bunlar sadece WSL için kimlik ayrıntılarınız olacaktır.
Windows 11 subsystem wsl ayrıntıları
Bu sürecin akabinde bu stilde bir yazı görüyorsanız (İngilizce yahut Türkçe olarak görünebilir): “The requested operation requires elevation” veya “İstenen süreç yükseltme gerektiriyor” yapmanız gereken süreç:
“wsl –install” girerseniz ve aşağıdaki üzere bir kusur bildirisi görürseniz, bunun sebebi yönetici olarak PowerShell yahut Komut İstemi çalıştırmamanızdır ve WSL’yi yüklemek istiyorsanız bunu yapmanız gerekir. Uygulamaların yönetici olarak nasıl çalıştırılacağına ait bilgi için birinci adıma bakabilirsiniz.
Windows 11 Subsystem yönetici olarak çalıştırmalı
Bütün bunların dışında farklı dağıtım kurmak isteyenleri duyar üzereyiz. Bakalım bu biçimde bir şey mümkün mü?
Windows 11’de farklı Linux dağıtımları nasıl kurulur?
Ubuntu, Linux için Windows Subsysten ile birlikte kurulan var iseyılan Linux dağıtımıdır. Lakin Microsoft’un özelliğiyle uyumlu tek Linux “aroması” değildir. Kendi var iseyılan kullanıcı arayüzleri, önce yüklenmiş yardımcı programları ve öbür özellikleri ile alternatif Linux dağıtımlarını kurmanın iki yolu var: komut satırı aracılığıyla yahut Microsoft Mağazası aracılığıyla.
Sistem 1: Komut Satırı ile Linux Dağıtımı Yükleme
Komut satırı -Windows PowerShell yahut Komut İstemi- alternatif dağıtımları kurmakta bize tahlil sunuyor. Aşağıda yer alan kodu girerek sürece başlayabilirsiniz.
wsl –list –online
Komutun “wsl” kısmı, Linux için Windows Subsystem’ı kullandığımızı, “list” kısmı, desteklenen Linux dağıtımlarının bir listesi olduğunu ve “online” belirteci, esasen sahip olduklarımız yerine Microsoft‘un sunduğu dağıtımları belirtir. Bu komut, komut satırı aracılığıyla kurulabilecek dağıtımların listesini göstermekte.
Windows 11 Subsystem dağıtım listesi
Yeni bir dağıtım kurmak için aşağıdaki kodu yazarak enter tuşuna basın
wsl –install -d
Bu komut, Linux için Windows Subsystemine evvelki komutla listelenen dağıtımlardan birini yüklemesini söyler. Örnek görselde Kali Linux’ü bakılırsabilirsiniz.
Windows 11 Kali Linux dağıtım
Yol 2: Microsoft Store ile Linux Dağıtımı Yükleme
Windows 11 Subsystem kurmak için ikinci bir formülümüz de yer alıyor. Üstte da okudğunuz üzere şahsen Microsoft’un resmi mağazası imdadımıza yetişiyor. Yapılması gerekenleri sırasıyla uygulayarak sürece başlayalım.
Windows 11 Subsystem Microsoft Store
Komut istemi yahut PowerShell ile uğraşmak istemiyorsanız bu adımı tercih edebilirsiniz. Lakin ona kıyasla birazcık daha fazla uğraşmanız gerekecek. bir daha de temel bir işletim sistemi yükleme sürecini hayal edebilirsiniz. Başlat menüsünde “Microsoft Store” olarak aratarak direkt uygulamayı açabilirsiniz. Şayet ki Microsoft Store açılmıyor ise tahlilli mevzumuza bakabilirsiniz.
Mağaza açıldıktan daha sonra arama kutucuğuna “Linux” yazarak ilerleyin. Kurmak istediğiniz dağıtıma tıklayın. Mağaza sayfasını açtıktan daha sonra Al diyerek inmesini sağlayın.
Windows 11’de GUI tabanlı Linux yazılımı nasıl kullanılır?
WSL birinci etapta Linux komut satırı arayüzlerine erişim sağlıyordu. Bu durum tecrübeli kullanıcılar için çantada keklik -elverişli- bir entegerasyon hizmeti olarak ön plana çıktı. Ama bu işlerle yeni yeni haşır neşir olan kitle için WSL’nin birinci halinin pek zorlayıcı durumda olduğunu söylemek yanlış olmaz. İnsanların Windows alternatifi açık kaynaklı bir işletim sistemini fiyatsız olarak kullanabilmeleri de Microsoft’un işine gelmediği için bu türlü bıraktığı düşünülebilir. Ancak bu durum artık değişti ve Windows’ta Linux grafik kullanıcı arabimi yani (GUI) uygulamalarına erişim yetkisi verildi. Şimdiyse gelin yapacağımız süreçlerin akabinde GUI tabanlı Linux yazılımını hazır hâle getirelim.
Adım 1 – Aşağıdaki kod ile WSL’yi güncelleyin
Windows 11 WSL güncellemesi
wsl –update
Bu komut yardımcı program aracılığıyla GUI uygulamalarını kullanabilmeniz ismine Windows 11 Subsystem için güncelleme yapılmasını sağlayacaktır. Ayrıyeten Microsoft’un bu özelliği sadece WSL 2 aracılığıyla sunduğunu unutmayın. Not: Yardımcı programın birinci bir dahalemesi hala Windows’un kendisinden açıkça başka olan grafik tabanlı olmayan arabirimlerle sonludur.
Adım 2 – WSL’yi bir daha başlatın
Bu komutu yazarak WSL’yi bir daha başlatın:
wsl –shutdown
Adım 3 – GPU için uygun sürücüyü yükleyin
Microsoft, ekran kartı üreticilerinin uygun şoförleri için direkt kontaklar vermekte. Laptop kullanıyorsanız Intel dahili ekran kartı, masaüstü/laptop üzerinde AMD / NVIDIA ekran kartlarına sahipseniz uygun linklere gidin.
Adım 4 – Kullanmak istediğiniz yazılımı yükleyin
Üst kısımda anlattığımız iki teknikten bir adediyle istediğiniz dağıtımı kurduğunuzdan emin olun ve bu adıma o denli devam edin. Aksi taktirde yerleşik olan özelliklerle sonlu kalacaksınız.
Adım 5 – Uygulamayı çalıştırın
Bütün süreçler bittikten daha sonra uygulamayı çalıştırın ve Linux’u deneyimlemeye başlayın. Adımları uygularken sorun yaşamanız durumunda gerek yorumlar gerekse Technopat Toplumsaldan mevzu açarak bizlere ulaşabilirsiniz.
Bütun bu makalenin içeriği; Linux için Windows Subsystem kullanmak için gereksiniminiz olan birinci adımlardır. Satır odaklı araçlara ve Linux’un kendine mahsus özelliklerine alışmak biraz vakit alabilir, fakat bu özellik Linux ve Windows tabanlı yazılımları ahenk ortasında kullanmayı her zamankinden daha kolay hale getiriyor.
WSL’yi yüklemek; çeşitli hizmetleri manuel olarak etkinleştirmeyi, yardımcı programı indirmeyi ve Windows’tan fazla dayanak almadan yükleme yapılabilen karmaşık süreçler içeriyordu. Lakin bu, Windows 10’un daha sonraki sürümleriyle değişti ve Windows 11’in de gelmesiyle birlikte, yavaşça bir sanal makine ortamında çeşitli Linux dağıtımlarını kullanmaya imkan sağlayan bir hâl almaya başladı.
1. Sürece başlamak için Windows PowerShell yahut CMD Komut İstemi‘ni kullanabilirsiniz lakin hangisini açarsanız açın, yapacağımız süreçler olağan kullanıcıya kapalı olacak. Hesap çeşidinizün yönetici olduğundan emin olun ve daha sonrasında uygulamayı başlatırken sağ tıklayıp Yönetici olarak çalıştır deyin.
Windows 11 Subsystem heyetimi – kodlama kısmı.
2. PowerShell açıldıktan daha sonra aşağıda yer alan kodu girerek enter tuşuna basın.
wsl –install
Yönetici olarak PowerShell’i (örneğimizde gösterildiği gibi) yahut Komut İstemi’ni başlatmış olduğunızı var iseyarsak, bu komut WSL’nin güvendiği hizmetleri otomatik olarak etkinleştirmeli, yardımcı programı indirmeli ve de çalışması için gereken her şeyi yüklemelidir. Ayrıyeten, var iseyılan olarak tek anakartlı bilgisayarlardan kurumsal sınıf sunuculara kadar her şeyde bulunabilen tanınan bir Linux dağıtımı olan Ubuntu‘yu indirir ve kurar.
Bu kısımda sorun yaşıyorsanız Technopat Sosyal‘de mevzu açabilirsiniz.
Windows 11 Susbsystem komut uygulama.
3. Bilgisayarınızı bir daha başlatın. WSL’nin kurulduğunu ve bilgisayarınızı bir daha başlattıktan daha sonra kullanıma hazır olacağını bildiren bir bildirim görünmelidir. Sisteminizi çabucak bir daha başlatmanız gerekmez, lakin yapmazsanız, WSL yardımcı programla tekrarki sefere rastgele bir şey yapmaya çalıştığınızda bir daha başlatılması gerektiğini size hatırlatacaktır. Bu yüzden uygun olan en kısa müddette sisteminizi bir daha başlatın.
4. WSL tarafınca istendiğinde bir kullanıcı ismi ve şifre girin. Bunlar sadece WSL için kimlik ayrıntılarınız olacaktır.
Windows 11 subsystem wsl ayrıntıları
Bu sürecin akabinde bu stilde bir yazı görüyorsanız (İngilizce yahut Türkçe olarak görünebilir): “The requested operation requires elevation” veya “İstenen süreç yükseltme gerektiriyor” yapmanız gereken süreç:
“wsl –install” girerseniz ve aşağıdaki üzere bir kusur bildirisi görürseniz, bunun sebebi yönetici olarak PowerShell yahut Komut İstemi çalıştırmamanızdır ve WSL’yi yüklemek istiyorsanız bunu yapmanız gerekir. Uygulamaların yönetici olarak nasıl çalıştırılacağına ait bilgi için birinci adıma bakabilirsiniz.
Windows 11 Subsystem yönetici olarak çalıştırmalı
Bütün bunların dışında farklı dağıtım kurmak isteyenleri duyar üzereyiz. Bakalım bu biçimde bir şey mümkün mü?
Windows 11’de farklı Linux dağıtımları nasıl kurulur?
Ubuntu, Linux için Windows Subsysten ile birlikte kurulan var iseyılan Linux dağıtımıdır. Lakin Microsoft’un özelliğiyle uyumlu tek Linux “aroması” değildir. Kendi var iseyılan kullanıcı arayüzleri, önce yüklenmiş yardımcı programları ve öbür özellikleri ile alternatif Linux dağıtımlarını kurmanın iki yolu var: komut satırı aracılığıyla yahut Microsoft Mağazası aracılığıyla.
Sistem 1: Komut Satırı ile Linux Dağıtımı Yükleme
Komut satırı -Windows PowerShell yahut Komut İstemi- alternatif dağıtımları kurmakta bize tahlil sunuyor. Aşağıda yer alan kodu girerek sürece başlayabilirsiniz.
wsl –list –online
Komutun “wsl” kısmı, Linux için Windows Subsystem’ı kullandığımızı, “list” kısmı, desteklenen Linux dağıtımlarının bir listesi olduğunu ve “online” belirteci, esasen sahip olduklarımız yerine Microsoft‘un sunduğu dağıtımları belirtir. Bu komut, komut satırı aracılığıyla kurulabilecek dağıtımların listesini göstermekte.
Windows 11 Subsystem dağıtım listesi
Yeni bir dağıtım kurmak için aşağıdaki kodu yazarak enter tuşuna basın
wsl –install -d
Bu komut, Linux için Windows Subsystemine evvelki komutla listelenen dağıtımlardan birini yüklemesini söyler. Örnek görselde Kali Linux’ü bakılırsabilirsiniz.
Windows 11 Kali Linux dağıtım
Yol 2: Microsoft Store ile Linux Dağıtımı Yükleme
Windows 11 Subsystem kurmak için ikinci bir formülümüz de yer alıyor. Üstte da okudğunuz üzere şahsen Microsoft’un resmi mağazası imdadımıza yetişiyor. Yapılması gerekenleri sırasıyla uygulayarak sürece başlayalım.
Windows 11 Subsystem Microsoft Store
Komut istemi yahut PowerShell ile uğraşmak istemiyorsanız bu adımı tercih edebilirsiniz. Lakin ona kıyasla birazcık daha fazla uğraşmanız gerekecek. bir daha de temel bir işletim sistemi yükleme sürecini hayal edebilirsiniz. Başlat menüsünde “Microsoft Store” olarak aratarak direkt uygulamayı açabilirsiniz. Şayet ki Microsoft Store açılmıyor ise tahlilli mevzumuza bakabilirsiniz.
Mağaza açıldıktan daha sonra arama kutucuğuna “Linux” yazarak ilerleyin. Kurmak istediğiniz dağıtıma tıklayın. Mağaza sayfasını açtıktan daha sonra Al diyerek inmesini sağlayın.
Windows 11’de GUI tabanlı Linux yazılımı nasıl kullanılır?
WSL birinci etapta Linux komut satırı arayüzlerine erişim sağlıyordu. Bu durum tecrübeli kullanıcılar için çantada keklik -elverişli- bir entegerasyon hizmeti olarak ön plana çıktı. Ama bu işlerle yeni yeni haşır neşir olan kitle için WSL’nin birinci halinin pek zorlayıcı durumda olduğunu söylemek yanlış olmaz. İnsanların Windows alternatifi açık kaynaklı bir işletim sistemini fiyatsız olarak kullanabilmeleri de Microsoft’un işine gelmediği için bu türlü bıraktığı düşünülebilir. Ancak bu durum artık değişti ve Windows’ta Linux grafik kullanıcı arabimi yani (GUI) uygulamalarına erişim yetkisi verildi. Şimdiyse gelin yapacağımız süreçlerin akabinde GUI tabanlı Linux yazılımını hazır hâle getirelim.
Adım 1 – Aşağıdaki kod ile WSL’yi güncelleyin
Windows 11 WSL güncellemesi
wsl –update
Bu komut yardımcı program aracılığıyla GUI uygulamalarını kullanabilmeniz ismine Windows 11 Subsystem için güncelleme yapılmasını sağlayacaktır. Ayrıyeten Microsoft’un bu özelliği sadece WSL 2 aracılığıyla sunduğunu unutmayın. Not: Yardımcı programın birinci bir dahalemesi hala Windows’un kendisinden açıkça başka olan grafik tabanlı olmayan arabirimlerle sonludur.
Adım 2 – WSL’yi bir daha başlatın
Bu komutu yazarak WSL’yi bir daha başlatın:
wsl –shutdown
Adım 3 – GPU için uygun sürücüyü yükleyin
Microsoft, ekran kartı üreticilerinin uygun şoförleri için direkt kontaklar vermekte. Laptop kullanıyorsanız Intel dahili ekran kartı, masaüstü/laptop üzerinde AMD / NVIDIA ekran kartlarına sahipseniz uygun linklere gidin.
Adım 4 – Kullanmak istediğiniz yazılımı yükleyin
Üst kısımda anlattığımız iki teknikten bir adediyle istediğiniz dağıtımı kurduğunuzdan emin olun ve bu adıma o denli devam edin. Aksi taktirde yerleşik olan özelliklerle sonlu kalacaksınız.
Adım 5 – Uygulamayı çalıştırın
Bütün süreçler bittikten daha sonra uygulamayı çalıştırın ve Linux’u deneyimlemeye başlayın. Adımları uygularken sorun yaşamanız durumunda gerek yorumlar gerekse Technopat Toplumsaldan mevzu açarak bizlere ulaşabilirsiniz.
Bütun bu makalenin içeriği; Linux için Windows Subsystem kullanmak için gereksiniminiz olan birinci adımlardır. Satır odaklı araçlara ve Linux’un kendine mahsus özelliklerine alışmak biraz vakit alabilir, fakat bu özellik Linux ve Windows tabanlı yazılımları ahenk ortasında kullanmayı her zamankinden daha kolay hale getiriyor.